Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, γνωστός ως HPV, είναι ένας από τους συχνότερους σεξουαλικά μεταδιδόμενους ιούς παγκοσμίως και αφορά εκατομμύρια ανθρώπους συχνά χωρίς εκείνοι να το γνωρίζουν. Παρά την ευρεία του εξάπλωση και την πρόοδο της επιστήμης στην κατανόηση και την πρόληψή του, γύρω από τον HPV εξακολουθούν να υπάρχουν μύθοι, προκαταλήψεις και παρερμηνείες, που οδηγούν συχνά σε υπερβολικό φόβο ή εφησυχασμό.
Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων έχει αποδειχθεί ότι συνήθως -αλλά όχι πάντοτε, είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενος και περισσότερο από το 80% των σεξουαλικά ενεργών γυναικών έχει έρθει κάποια στιγμή σε επαφή μαζί του.
Υπάρχουν πολλά είδη και μεταλλάξεις του ιού, περισσότερες από 230, σύμφωνα με το Karolinska Institutet HPV INFO CENTER. Οι συνηθέστεροι τύποι είναι περίπου 40 και προσβάλλουν τους βλεννογόνους του γεννητικού συστήματος αλλά και τον πρωκτό, το στοματοφάρυγγα και το δέρμα.
Συνήθως οι γυναίκες, κατά την σεξουαλική επαφή, μολύνονται ευκολότερα από ότι ένας άνδρας διότι ο κολπικός βλεννογόνος είναι πιο ευάλωτος σε σχέση με το δέρμα του πέους.
Τι προκαλούν;
Οι ιοί αυτοί όταν είναι χαμηλού κινδύνου (L R) προκαλούν κονδυλώματα, μυρμηγκιές, θηλώματα αλλά όταν είναι υψηλού κινδύνου (H R) μπορεί να οδηγήσουν σε καρκινογένεση, τραχήλου μήτρας, πρωκτού, αιδοίου ή κόλπου, ενώ ενοχοποιούνται και για καρκινογένεση στον στοματοφάρυγγα.
Όλες όσες μολύνονται από HPV θα πάθουν καρκίνο τραχήλου μήτρας;
Όχι βέβαια. Μόνο ένα μικρό ποσοστό από όσες μολύνθηκαν, πολύ λιγότερο από 1 στις 1000, θα πάθει καρκίνο τραχήλου μήτρας ενώ από όσες έπαθαν καρκίνο τραχήλου μήτρας, στο 95% προηγήθηκε χρόνια μόλυνση από τον ιό HPV.
Είναι καλό να γνωρίζουμε βέβαια ότι στα πλαίσια της καρκινογένεσης προηγείται συνήθως δυσπλασία (προκαρκινική βλάβη) που ανιχνεύεται με το παραδοσιακό συμβατικό παπ τέστ ή τη νεότερη μέθοδο κυτταρολογίας υγρής φάσης LBC – THIN PREP σε συνδυασμό με μοριακές μεθόδους HPV DNA test ή το νεότερο HPV m-RNA test.
Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας: Εάν διαγνωστεί νωρίς μπορεί να θεραπευτεί πλήρως
Η καρκινογένεση του τραχήλου μήτρας αλλά και των άλλων οργάνων που προσβάλλει ο HPV συνδέεται πιο πολύ με την επίμονη πολύχρονη παρουσία του ιού και την αναπαραγωγή του μέσα στα κύτταρα και όχι με την απλή μόλυνση που πολλές φορές εξαφανίζεται χωρίς θεραπεία (αυτοκάθαρση), μια διαδικασία που όμως μπορεί να διαρκέσει έως και 36 μήνες.
Η πλέον επικίνδυνη ηλικία ανάπτυξης σοβαρής βλάβης και εμφάνισης καρκίνου τραχήλου μήτρας, είναι μεταξύ 35 και 45 ετών, δηλαδή 20 περίπου έτη μετά την έναρξη σεξουαλικών επαφών.
Πώς θα καταλάβει μια γυναίκα ότι έχει μολυνθεί και ποιες κινδυνεύουν περισσότερο;
Υπάρχουν περιπτώσεις που η ίδια η γυναίκα θα παρατηρήσει κονδυλώματα ή μυρμηγκιές στα γεννητικά όργανα ή το δέρμα, αλλά τις περισσότερες φορές η μόλυνση του τραχήλου, του κόλπου ή του αιδοίου γίνεται αντιληπτή μόνο από τα κυτταρολογικά ευρήματα στο τεστ Παπανικολάου, ή από τα ειδικά HPV m-RNA ή DNA tests και την κολποσκόπηση.
Μόλις η γυναίκα ενημερωθεί ότι υπάρχει παθολογικό παπ τεστ, ή HPV test, θα πρέπει να παραπεμφθεί σε εξειδικευμένο ιατρείο κολποσκόπησης. Τα ονόματα των ιατρών που έχουν πιστοποίηση στη διαγνωστική και διαγνωστική κολποσκόπηση είναι αναρτημένα στο site της Ελληνικής Εταιρείας κολποσκόπησης (www.hsccp.gr)
Υπάρχουν μέτρα προστασίας;
Το προφυλακτικό προστατεύει σε ποσοστό άνω του 70% από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, παρέχοντας προστασία όσον αφορά και τη μετάδοση του ιού HPV.
Υπάρχει εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου μήτρας;
Από το 2017 είναι διαθέσιμο το εμβόλιο που καλύπτει 9 τύπους ιού HPV, δηλαδή τους πλέον καρκινογόνους, αλλά ταυτόχρονα προστατεύει και από τα κονδυλώματα. Μπορεί να χορηγηθεί σε ηλικίες 9 έως 11 ετών σε αγόρια και κορίτσια σε δύο δόσεις εντός εξαμήνου και είναι δωρεάν.
Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας: Ο εμβολιασμός το κλειδί για την εξάλειψη του
Οι άντρες κινδυνεύουν;
Όσοι έχουν εμφανή κονδυλώματα πρέπει να θεραπεύονται με τις γνωστές μεθόδους. Υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα μόλυνσης του άνδρα ερωτικού συντρόφου από σύντροφο του που έχει μολυνθεί, χωρίς ο ίδιος να έχει εκδηλώσει ορατά κονδυλώματα. Όμως η πιθανότητα να προσβληθεί κάποιος άνδρας από δυσπλασία ή καρκίνο πέους είναι πολύ μικρή.