Τέσσερις στις πέντε φορές που κάποιος διαγιγνώσκεται με αυτοάνοσο νόσημα είναι γυναίκα. Οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν ποτέ να εξηγήσουν γιατί οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για αυτοάνοσα, αλλά νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Cell θα μπορούσε να δώσει την απάντηση. Και το κλειδί βρίσκεται στο χρωμόσωμα Χ.
Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Στάνφορντ διαπίστωσε ότι ένα μόριο που ονομάζεται Xist μπορεί να είναι υπεύθυνο για την ενεργοποίηση μιας αμυντικής απόκρισης στις γυναίκες που κάνει το ανοσοποιητικό τους σύστημα να επιτίθεται σε υγιή κύτταρα. Οι περισσότερες αυτοάνοσες ασθένειες -όπως ο λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η πολλαπλή σκλήρυνση– εμφανίζονται όταν το σώμα αρχίζει να επιτίθεται στις δικές του πρωτεΐνες, εξηγεί η μελέτη.
Το Xist δεν εκφράζεται συνήθως σε αρσενικά κύτταρα, επομένως η μελέτη του Stanford εξέτασε αρσενικά ποντίκια που ήταν γενετικά τροποποιημένα για να μπορούν να παράγουν Xist. «Μόλις τα αρσενικά ποντίκια εκφράσουν το Xist, παρουσιάζουν πολύ χειρότερα επίπεδα αυτοάνοσης νόσου», εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης Δρ. Howard Chang στους New York Times και πρόσθεσε:
«Αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική και πρωτότυπη εξήγηση για τη γυναικεία προκατάληψη σε ασθένειες του ανοσοποιητικού. Αυτό που έδειξε πραγματικά η μελέτη μας ήταν ότι δεν είναι μόνο το δεύτερο χρωμόσωμα Χ των θηλυκών, είναι στην πραγματικότητα ένα πολύ ειδικό RNA που προέρχεται από αυτό το δεύτερο χρωμόσωμα Χ και ακριβώς αυτό το RNA ίσως παίζει σημαντικό ρόλο».
Τα συμπληρώματα που μπορούν να προλάβουν τα αυτοάνοσα νοσήματα στις γυναίκες
Δύο χρόνια μετά το τέλος μιας τυχαιοποιημένης δοκιμής που έδειξε ένα όφελος από την καθημερινή λήψη βιταμίνης D και ω-3 λιπαρών οξέων για τη μείωση του κινδύνου για αυτοάνοσα νοσήματα, τα ωφέλιμα αποτελέσματα της καθημερινής βιταμίνης D φαίνεται να έχουν εξασθενίσει μετά την διακοπή λήψης του συμπληρώματος, ενώ η προστασία από τα ω-3 συνεχίστηκε για τουλάχιστον 2 επιπλέον χρόνια.
Πιο αναλυτικά, η μελέτη έδειξε ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D για 5 χρόνια συσχετίστηκε με 22% μείωση του κινδύνου για επιβεβαιωμένα αυτοάνοσα νοσήματα, ενώ η λήψη συμπληρωμάτων ω-3 λιπαρών οξέων για το ίδιο χρονικό διάστημα συσχετίστηκε με 18% μείωση των επιβεβαιωμένων και πιθανών αυτοάνοσων νοσημάτων.
Τώρα, η ερευνήτρια Karen H. Costenbader του Brigham & Women’s Hospital στη Βοστώνη και οι συνεργάτες της ανέφεραν ότι μεταξύ των 21.592 συμμετεχόντων στο VITAL που συμφώνησαν να παρακολουθούνται για επιπλέον 2 χρόνια μετά τη διακοπή, η προστασία από αυτοάνοσα νοσήματα από την ημερήσια βιταμίνη D δεν ήταν πλέον στατιστικά σημαντική, αλλά τα οφέλη των ημερήσιων ω-3 παρέμεινε σημαντική.
«Τα αποτελέσματα της επέκτασης παρατήρησης VITAL υποδηλώνουν ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D πρέπει να χορηγούνται σε συνεχή βάση για μακροχρόνια πρόληψη αυτοάνοσων νοσημάτων. Οι ευεργετικές επιδράσεις των ω-3 λιπαρών οξέων, ωστόσο, μπορεί να παραταθούν για τουλάχιστον 2 χρόνια μετά τη διακοπή», έγραψαν οι επιστήμονες στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Arthritis & Rheumatology.
Η Δρ. Costenbader είπε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης παρατήρησης επέκτασης υποδηλώνουν ότι τα οφέλη της βιταμίνης D εξαντλούνται πιο γρήγορα και η λήψη της θα πρέπει να συνεχιστεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή επ’ αόριστον και όχι μόνο για 5 χρόνια. Εκτός από τη διαφορά στη διάρκεια του προστατευτικού αποτελέσματος, οι ερευνητές είδαν επίσης διαφορές στα αποτελέσματα μεταξύ διαφορετικών αυτοάνοσων νοσημάτων.
«Η προστατευτική δράση της βιταμίνης D φαινόταν ισχυρότερη για την ψωρίαση, ενώ για τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα προστατευτικά αποτελέσματα ήταν ισχυρότερα για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου», ανέφερε χαρακτηριστικά η ειδικός.