Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι μια τιμή που οι περισσότεροι βλέπουμε στις εξετάσεις αίματος αλλά λίγοι αναγνωρίζουν τη σημασία της. Η εξέταση αιμοσφαιρίνης A1C είναι μια εξέταση αίματος που δείχνει ποιο ήταν το μέσο επίπεδο σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα τους τελευταίους δύο έως τρεις μήνες.
Ποια είναι, λοιπόν, η σημασία της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης για τη συνολική υγεία και τον κίνδυνο διαβήτη, ποιες οι φυσιολογικές τιμές της και πώς μπορείτε να τη μειώσετε φυσικά;
24 απαγορευμένες τροφές για το σάκχαρο
Τι είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c), είναι ο ιατρικός όρος που περιγράφει πώς τα ερυθρά αιμοσφαίρια, που περιέχουν μια πρωτεΐνη που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη, φορτώνονται με περίσσεια ζάχαρης.
Καθώς η ζάχαρη κυκλοφορεί στο αίμα, ειδικά μετά από ένα γεύμα, κολλάει στην αιμοσφαιρίνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Η ζάχαρη είναι κολλώδης και παραμένει προσκολλημένη στην αιμοσφαιρίνη για έως και 3 μήνες, που είναι η μέση διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Όσο περισσότερη περίσσεια ζάχαρης συσσωρεύεται στην κυκλοφορία του αίματος, τόσο περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια καλύπτονται με μόρια σακχάρου. Αυτά τα πλεονάζοντα μόρια σακχάρου θα παραμείνουν προσκολλημένα εάν δεν μπορέσουν να εισέλθουν στα αιμοσφαίρια για να χρησιμοποιηθούν σωστά ως ενέργεια, κάτι που ονομάζεται «αντίσταση στην ινσουλίνη». Αυτός είναι ο βασικός ένοχος του διαβήτη τύπου 2.
Γλυκοζυλιωμένη και τιμές σακχάρου
Σύμφωνα με το Diabetes UK, εάν έχετε σταθερά αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία) -και ως αποτέλεσμα αυξημένη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη- συνήθως υποδηλώνει διαβήτη. Για τον λόγο αυτό, είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο εργαλείο για τη διάγνωση, τον έλεγχο και τη διαχείριση ασθενών με διαβήτη.
Για τους ενήλικες, οι γιατροί χρησιμοποιούν τα ακόλουθα γενικά εύρη στόχων HbA1c:
- Ένα φυσιολογικό (μη διαβητικό) επίπεδο HbA1c είναι κάτω από 5,7%
- Ο προδιαβήτης διαγιγνώσκεται μεταξύ 5,7 και 6,4%
- Ο διαβήτης τύπου 2 διαγιγνώσκεται σε ποσοστά άνω του 6,5%
- Ο στόχος για τους περισσότερους ενήλικες με διαβήτη είναι η HbA1c μικρότερη από 7%
Σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών, το φυσιολογικό εύρος για τα επίπεδα HbA1c είναι 4,5% έως 5,7%. Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν στόχο HbA1c λιγότερο από 7,5% σε παιδιά με διαβήτη τύπου 1 και στόχο HbA1c μικρότερο από 7% σε παιδιά με διαβήτη τύπου 2.
Στις γυναίκες πριν από την εγκυμοσύνη, η συνιστώμενη HbA1c είναι μικρότερη από 6,5%. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η HbA1c θεωρείται φυσιολογική για τιμές μικρότερες από 5,4% στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο και για τιμές μικρότερες από 5,7% στο τρίτο τρίμηνο.
Υψηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: Συμπτώματα
Η υψηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σημαίνει ότι έχετε πάρα πολύ σάκχαρο στο αίμα σας. Αυτό σημαίνει ότι έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε επιπλοκές διαβήτη, όπως σοβαρά προβλήματα με τα μάτια και τα πόδια σας.
Τα συμπτώματα της υψηλής γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης θεωρούνται κοινά με τα συμπτώματα του υψηλού σακχάρου στο αίμα. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα μεγάλης δίψας
- Πολλή ούρηση
- Αδυνάτισμα χωρίς προσπάθεια
- Αίσθημα μεγάλης πείνας
- Θολή όραση
- Μούδιασμα ή τσούξιμο σε χέρια ή πόδια
- Κούραση
- Ξηρό δέρμα
- Πληγές που επουλώνονται αργά
- Περισσότερες λοιμώξεις από το συνηθισμένο
Γλυκοζυλιωμένη: Πώς πέφτει με φυσικό τρόπο
Εάν τα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης σας έχουν ξεπεράσει τον στόχο στην τελευταία σας εξέταση, είναι λογικό να ανησυχήσετε. Ακόμη και ένα ελαφρώς υψηλό επίπεδο HbA1c σας θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξετε σοβαρές επιπλοκές.
Προδιαβήτης: Αυτή η δίαιτα θα μπορούσε να αποτρέψει την εξέλιξη σε διαβήτη τύπου 2 – Νέα έρευνα
Πολλά πράγματα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγή των επιπέδων της HbA1c και υπάρχουν ενέργειες που μπορείτε να κάνετε εσείς και ο γιατρός σας προκειμένου να τα μειώσετε στο επίπεδο-στόχο σας.
Συμβουλές για τον τρόπο ζωής
- Φυσική δραστηριότητα: Οι τρέχουσες οδηγίες συνιστούν στους ενήλικες να κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας σωματικής άσκησης κάθε εβδομάδα. Άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το γιατρό τους για ένα κατάλληλο πρόγραμμα άσκησης.
- Δραστηριότητες ρουτίνας: Οι δουλειές του σπιτιού, η κηπουρική και άλλες δραστηριότητες ρουτίνας μπορούν όλα να βοηθήσουν ένα άτομο να κινείται.
- Παρακολούθηση της γλυκόζης του αίματος: Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι ένα άτομο επιτυγχάνει τους στόχους του και κάνει τις απαραίτητες αλλαγές.
- Ακολουθώντας το σχέδιο θεραπείας: Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων και θεραπειών τρόπου ζωής.
- Διαχείριση βάρους: Το άτομο μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να συνεργαστεί με έναν επαγγελματία υγείας για να θέσει ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους απώλειας βάρους.
- Παρακολούθηση της προόδου: Αυτό είναι χρήσιμο για την αυτοπαρακίνηση, την παρακολούθηση των αλλαγών και τον προσδιορισμό των στρατηγικών που λειτουργούν για ένα άτομο.
- Συμμετοχή άλλων: Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι συχνά πιο εύκολο να υιοθετηθούν, εάν άλλοι άνθρωποι μπορούν να ενθαρρύνουν το άτομο και να παρακολουθούν την πρόοδό του.
Διατροφή
Όλοι, ειδικά τα άτομα με διαβήτη, μπορούν να επωφεληθούν από μια υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, τρόφιμα ολικής άλεσης και με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά. Επίσης, η παρακολούθηση της πρόσληψης υδατανθράκων μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να διαχειριστεί τα επίπεδα γλυκόζης του.
Γενικές συμβουλές διατροφής για τη μείωση των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης περιλαμβάνουν:
- προσοχή στα μεγέθη των μερίδων
- τακτική κατανάλωση τροφής, κάθε 3-5 ώρες
- κατανάλωση παρόμοιου μεγέθους μερίδων στα γεύματα και τα σνακ
- προγραμματισμός γευμάτων εκ των προτέρων
- διατήρηση ημερολογίου τροφίμων, φαρμάκων και άσκησης
- μοίρασμα τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες σε όλη την ημέρα
- επιλογή λιγότερο επεξεργασμένων ή ολόκληρων τροφίμων όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηροί καρποί
- ισορροπημένη διατροφή με υγιεινές πρωτεΐνες, λίπη και υδατάνθρακες
- αναζήτηση βοήθειας από διαιτολόγο
Ένας επαγγελματίας υγείας θα συμβουλεύσει κάθε άτομο για τις διατροφικές του ανάγκες, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των υδατανθράκων που πρέπει να καταναλώνει. Αυτό θα εξαρτηθεί από μεμονωμένους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων άσκησης του ατόμου και του σχεδίου θεραπείας.
Βότανα για γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη
Σύμφωνα με τα Πρότυπα Ιατρικής Φροντίδας για τον Διαβήτη της Αμερικανικής Ένωσης Διαβήτη (ADA) του 2022, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τα βότανα ή τα συμπληρώματα ωφελούν τα άτομα με διαβήτη. Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά δεν ρυθμίζονται από τις υγειονομικές Αρχές (π.χ. ΕΟΦ, FDA, EMA), επομένως ορισμένα προϊόντα μπορεί να περιέχουν διαφορετικά βότανα και πληρωτικά.
Ένα άτομο θα πρέπει να μιλήσει με έναν γιατρό πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε βότανα ή συμπληρώματα, ειδικά εάν παίρνει άλλα φάρμακα. Τα βότανα και τα συμπληρώματα μπορεί να προκαλέσουν αλληλεπιδράσεις με συνταγογραφούμενα φάρμακα και μερικά μπορεί να είναι τοξικά εάν οι άνθρωποι πάρουν μεγάλες ποσότητες από αυτά.
Ωστόσο, μερικά, σε συνδυασμό με τη συμβατική θεραπεία, ορισμένα βότανα μπορεί να μειώσουν τις τιμές του σακχάρου και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο αίμα, να ανακουφίσουν τα συμπτώματα του διαβήτη και να μειώσουν τον κίνδυνο επιπλοκών.
- Δεντρολίβανο
- Τζίνσενγκ
- Φασκόμηλο
- Ρίγανη
- Αλόη βέρα
- Τζίντζερ
1. Δεντρολίβανο
Η νόστιμη μυρωδιά στις σούπες και τα κάρυ οφείλεται στο δεντρολίβανο. Το δεντρολίβανο όχι μόνο προάγει την απώλεια βάρους, αλλά εξισορροπεί επίσης τα επίπεδα σακχάρου και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Το δεντρολίβανο είναι επίσης υπεύθυνο για τη μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL) και την αύξηση της καλής χοληστερόλης (HDL).
2. Τζίνσενγκ
Το τζίνσενγκ χρησιμοποιείται εδώ και πολλούς αιώνες στην ασιατική ιατριική. Έχει εξαιρετικές ιδιότητες ενίσχυσης του ανοσοποιητικού και είναι αντιδιαβητικό. Το τζίνσενγκ μειώνει τον ρυθμό απορρόφησης των υδατανθράκων στον οργανισμό και επιταχύνει επίσης την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας.
3. Φασκόμηλο
Έρευνες έχουν δείξει ότι το φασκόμηλο μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε σημαντική ποσότητα, περισσότερο όταν καταναλώνεται με άδειο στομάχι. Η προσθήκη φασκόμηλου στη διατροφή αυξάνει την έκκριση ινσουλίνης και βοηθά στην καλύτερη διαχείριση του διαβήτη. Καταναλώνεται καλύτερα στη μορφή τσαγιού.
5. Ρίγανη
Αυτό το βότανο έχει διπλή επίδραση στο υψηλό σάκχαρο στο αίμα. Αυξάνει τη δραστηριότητα στο πάγκρεας για την παραγωγή περισσότερης ινσουλίνης και μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αναστέλλοντας τη λαχτάρα για γλυκά. Η γλυκόζη στα κύτταρα κινητοποιείται λόγω συγκεκριμένων συστατικών που υπάρχουν στη ρίγανη. Εκτός από την ενίσχυση της υγείας του ανοσοποιητικού, μειώνει τον σχηματισμό υδατανθράκων στο σώμα.
6. Αλόη βέρα
Το σαρκώδες φυτό αποτελεί ουσιαστικό μέρος της εναλλακτικής ιατρικής στην Ινδία, το Μεξικό, την Αυστραλία και τη Νότια Αμερική. Μειώνει τη φλεγμονή στο σώμα και αντιμετωπίζει τη δυσπεψία. Η φλεγμονή στο σώμα είναι υπεύθυνη για πολλές χρόνιες ασθένειες του τρόπου ζωής όπως ο διαβήτης. Μελέτη του 2016, μάλιστα, έδειξε ότι η αλόη βέρα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων τόσο της γλυκόζης στο αίμα όσο και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης .
7. Τζίντζερ
Το τζίντζερ χρησιμοποιείται εκτενώς στην κινεζική και ινδική κουζίνα. Το αρωματικό βότανο έχει χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση του διαβήτη. Αυξάνει την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη και βοηθά στην αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης. Μια μικρή μελέτη του 2017 διαπίστωσε ότι το τζίντζερ θα μπορούσε να μειώσει τόσο τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα όσο και τα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.