Η χρόνια κόπωση εκδηλώνεται μέσα από μια ποικιλία σωματικών, νοητικών και συναισθηματικών συμπτωμάτων που επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργία. Ποιες είναι οι αιτίες της κόπωσης και τι μπορούμε να κάνουμε για να νιώσουμε καλύτερα;
Η κόπωση αποτελεί συχνό φαινόμενο μεταξύ των νέων, λόγω διαφόρων παραγόντων που σχετίζονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Ακανόνιστες συνήθειες ύπνου, επηρεασμένες από την πίεση των σπουδών, την υπερβολική χρήση κοινωνικών μέσων και την έκθεση σε οθόνες πριν τον ύπνο, διαταράσσουν τον φυσικό κιρκάδιο ρυθμό.
Επίσης, κακές διατροφικές συνήθειες, όπως η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και τα ακανόνιστα γεύματα, αποτυγχάνουν να προσφέρουν συνεχή ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η καθιστική ζωή, λόγω παρατεταμένης παραμονής σε μαθήματα ή ψυχαγωγίας μπροστά από οθόνες, μειώνει σημαντικά την αντοχή.
Xρόνια κόπωση: Συμπτώματα επιδεινώνει ο χειμώνας – Πώς να την αντιμετωπίσετε
Η χρόνια κόπωση στους νέους
Ο Dr Rakesh Gupta, ανώτερος σύμβουλος εσωτερικής ιατρικής στο Indraprastha Apollo Hospitals της Ινδίας, εξηγεί: «Η πίεση απόδοσης στις σπουδές, οι κοινωνικές προσδοκίες και οι ανησυχίες για το μέλλον συχνά οδηγούν σε πνευματική εξάντληση, που εκδηλώνεται ως σωματική κόπωση».
«Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η μόλυνση και η περιορισμένη έκθεση σε φυσικό φως και καθαρό αέρα, επιδεινώνουν την κατάσταση», συμπληρώνει. Όταν αυτοί οι παράγοντες συνδυάζονται με πιθανά υποκείμενα προβλήματα υγείας, όπως έλλειψη βιταμίνης D, ανεπάρκεια σιδήρου ή ορμονικές ανισορροπίες, δημιουργείται η «τέλεια καταιγίδα» για την εμφάνιση χρόνιας κόπωσης στους νέους, προσθέτει ο ειδικός.
Πώς εκδηλώνεται η κόπωση;
Η κόπωση εκδηλώνεται μέσω μιας ποικιλίας σωματικών, νοητικών και ψυχικών συμπτωμάτων που επηρεάζουν την καθημερινότητα. Φυσικά, μπορεί να εμφανιστεί επίμονη κόπωση παρά τον επαρκή ύπνο, μυϊκή αδυναμία, πονοκέφαλοι και μειωμένος συντονισμός.
Νοητικά, περιλαμβάνει δυσκολία συγκέντρωσης, μειωμένη διαύγεια στη σκέψη (συχνά αναφέρεται ως «ομίχλη εγκεφάλου» ή brain fog), πιο αργούς χρόνους αντίδρασης και δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων. Συναισθηματικά, η κόπωση οδηγεί σε ευερεθιστότητα, μεταπτώσεις διάθεσης και μειωμένο κίνητρο για συμμετοχή σε καθημερινές δραστηριότητες.
Άτομα που βιώνουν κόπωση συχνά νιώθουν καταβεβλημένα από απλές δραστηριότητες που προηγουμένως ήταν εύκολες. Τα πρότυπα ύπνου μπορεί να επηρεαστούν, οδηγώντας είτε σε αϋπνία είτε σε υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η σωματική απόδοση μειώνεται, κάνοντας δύσκολη τη διατήρηση συνήθων ρουτινών άσκησης ή ακόμη και την ολοκλήρωση βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων. Άλλα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν πεπτικά προβλήματα, αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα που οδηγεί σε συχνές λοιμώξεις και μειωμένη αντοχή στο στρες.
Είναι ο πόνος στα πόδια και τα πέλματα ένδειξη κόπωσης;
Ο πόνος στα πόδια και στα πέλματα δεν αποτελεί αποκλειστικά ένδειξη κόπωσης αλλά μπορεί να οφείλεται σε πολλαπλές υποκείμενες αιτίες. Ενώ η κόπωση μπορεί να συμβάλλει στην ενόχληση, αυτά τα συμπτώματα συχνά υποδεικνύουν δομικά ζητήματα, όπως πλατυποδία, υψηλή καμάρα ή πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Τα 6 κοινά συμπτώματα στα πόδια που μπορεί να είναι σημάδι σοβαρών ασθενειών
Η κακή επιλογή υποδημάτων, η παρατεταμένη ορθοστασία ή το υπερβολικό περπάτημα χωρίς επαρκή υποστήριξη μπορεί να προκαλέσουν καταπόνηση στα πόδια. Παθολογικές παθήσεις όπως ο διαβήτης, η περιφερική νευροπάθεια ή προβλήματα κυκλοφορίας ενδέχεται επίσης να εμφανιστούν ως πόνος στα πόδια.
Η παχυσαρκία ασκεί πρόσθετη πίεση στα πόδια, οδηγώντας σε χρόνιο πόνο. Επαγγελματικοί παράγοντες, όπως εργασίες που απαιτούν πολύωρη ορθοστασία ή περπάτημα σε σκληρές επιφάνειες, συνεισφέρουν σημαντικά στη δυσφορία στα πόδια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόνος στα πόδια μπορεί να αποτελεί σημάδι συστηματικών παθήσεων όπως αρθρίτιδα ή ουρική αρθρίτιδα (ποδάγρα). Ως εκ τούτου, ο επίμονος πόνος στα πόδια πρέπει να αξιολογείται από ειδικό για να προσδιοριστεί η ακριβής αιτία και η κατάλληλη θεραπεία.
Πότε γίνεται η κόπωση αιτία ανησυχίας;
Η κόπωση γίνεται σοβαρή ανησυχία όταν επιμένει παρά την επαρκή ανάπαυση και επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή λειτουργία. Προειδοποιητικά σημάδια περιλαμβάνουν κόπωση που διαρκεί πάνω από έξι μήνες, και συνοδεύεται από ανεξήγητη απώλεια βάρους, πυρετό ή νυχτερινές εφιδρώσεις.
Όταν η κόπωση παρεμβαίνει στην απόδοση στη δουλειά, τις κοινωνικές σχέσεις ή τις βασικές καθημερινές δραστηριότητες, απαιτείται ιατρική παρακολούθηση. Άλλες ενδείξεις ανησυχίας περιλαμβάνουν σοβαρή πρωινή κόπωση που δεν βελτιώνεται με ξεκούραση, κακουχία μετά από σωματική δραστηριότητα που διαρκεί πάνω από 24 ώρες ή κόπωση που συνοδεύεται από νέα ή άλλα σωματικά συμπτώματα που επιδεινώνονται.
Χρόνιος Πόνος: Πώς να τον διαχειριστείτε και να τον αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά
Ψυχολογικά συμπτώματα, όπως κατάθλιψη, άγχος ή επίμονες αλλαγές διάθεσης μαζί με κόπωση, θα πρέπει να αξιολογούνται από ειδικό. Επιπλέον, αν η κόπωση συνοδεύεται από χρόνιο πόνο, γνωστικές δυσκολίες ή σημάδια δυσλειτουργίας οργάνων, απαιτείται άμεση ιατρική συμβουλή.
Πηγές: Financial Express, NIH, ScienceDirect