Εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται στους αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) για την ανακούφιση από την καούρα και την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), αλλά λίγοι γνωρίζουν για τις δυσκολίες της διακοπής τους. Αν και αυτά τα ευρέως διαθέσιμα φάρμακα προσφέρουν άμεση ανακούφιση, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η διακοπή τους μπορεί να προκαλέσει ακόμη χειρότερα συμπτώματα, καθιστώντας δύσκολη την απεξάρτηση. Με τις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με την εξάρτηση και τους πιθανούς μακροπρόθεσμους κινδύνους, μήπως τα PPIs χρησιμοποιούνται υπερβολικά; Και ποιες είναι οι εναλλακτικές με και χωρίς φάρμακα για την ασφαλή διαχείριση της ΓΟΠ;
Καούρα στο στομάχι και τον λαιμό: Τι να κάνετε για άμεση ανακούφιση – Πότε είναι σύμπτωμα καρκίνου
Οι κρυμμένοι κίνδυνοι των PPIs: Πώς και γιατί προκαλούν εξάρτηση
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) είναι από τα πιο κοινά φάρμακα παγκοσμίως, διαθέσιμα τόσο με συνταγή όσο και χωρίς συνταγή, για την ανακούφιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και της καούρας. Αν και είναι αποτελεσματικά στη μείωση του γαστρικού οξέος, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν τους κρυμμένους κινδύνους της μακροχρόνιας χρήσης τους.
Πολλοί ειδικοί προειδοποιούν ότι τα PPIs μπορούν να οδηγήσουν σε εξάρτηση, με τους ασθενείς να βιώνουν χειρότερα συμπτώματα παλινδρόμησης όταν προσπαθούν να σταματήσουν – ένα φαινόμενο γνωστό ως «υπερέκκριση οξέος μετά τη διακοπή» (rebound acid hypersecretion).
Παρόλο που αυτά τα φάρμακα είναι κοινά, η χρήση τους πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς η διακοπή μπορεί να είναι δύσκολη, ενώ η παρατεταμένη χρήση έχει συνδεθεί με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, όπως ελλείψεις θρεπτικών συστατικών και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Πώς λοιπόν μπορούν οι ασθενείς να διαχειριστούν με ασφάλεια την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση χωρίς να εξαρτώνται από τα PPIs;
Εκατομμύρια άνθρωποι εθίζονται στα χάπια για την καούρα, χωρίς να το συνειδητοποιούν
Εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να είναι εθισμένοι στα χάπια για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση χωρίς να το καταλαβαίνουν – μέχρι που προσπαθούν να τα σταματήσουν και τα συμπτώματα επιδεινώνονται δραματικά, προειδοποιεί κορυφαίος Βρετανός γενικός γιατρός. Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) είναι από τα πιο κοινά φάρμακα στον κόσμο.
Είναι επίσης διαθέσιμα χωρίς συνταγή και λειτουργούν μειώνοντας την ποσότητα οξέος στο στομάχι, περιορίζοντας τα ενοχλητικά συμπτώματα της καούρας – όπως ο πόνος και η δυσκολία στην κατάποση. Ωστόσο, όταν οι ασθενείς σταματούν να λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα, όπως η ομεπραζόλη και η λανσοπραζόλη, η παλινδρόμηση επιστρέφει «ακόμη χειρότερη», προειδοποιεί ο Βρετανός γενικός γιατρός Dr Ahmed Abd Elbary.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ – GERD): Συμπτώματα
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) συμβαίνει όταν το γαστρικό οξύ επιστρέφει συχνά στον οισοφάγο, προκαλώντας διάφορα συμπτώματα. Τα πιο συνηθισμένα σημάδια περιλαμβάνουν:
- Καούρα: Αίσθηση καψίματος στο στήθος, συνήθως μετά το φαγητό, που μπορεί να είναι χειρότερη τη νύχτα ή όταν ξαπλώνετε.
- Παλινδρόμηση: Επιστροφή όξινου ή πικρού υγρού στον λαιμό ή το στόμα.
- Πόνο στο στήθος: Δυσφορία ή πόνος στην περιοχή του θώρακα.
- Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία): Αίσθηση ότι η τροφή κολλάει στον λαιμό ή το στήθος.
- Χρόνιο βήχα: Επίμονος βήχας που δεν οφείλεται σε άλλες αιτίες.
- Βραχνάδα ή πονόλαιμος: Ερεθισμός που οδηγεί σε βραχνάδα ή πόνο στον λαιμό.
- Ναυτία: Αίσθημα ανακατωσούρας ή δυσφορίας στο στομάχι.
Αν αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά ή επηρεάζουν την καθημερινότητά σας, είναι σκόπιμο να συμβουλευτείτε γαστρεντερολόγο για τη σωστή διάγνωση και διαχείριση.
Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs): Ποιες οι χρήσεις τους και πώς λειτουργούν
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) είναι μια κατηγορία φαρμάκων που μειώνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος, με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση παθήσεων όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) και τα πεπτικά έλκη. Τα PPIs δρουν στοχεύοντας το ένζυμο ATPάση υδρογόνου-καλίου – γνωστό ως «αντλία πρωτονίων» – που βρίσκεται στο τοίχωμα του στομάχου.
Με τη δέσμευσή τους σε αυτό το ένζυμο, τα PPIs αναστέλλουν τη δραστηριότητά του, οδηγώντας σε σημαντική μείωση της έκκρισης οξέος. Αυτή η μείωση της οξύτητας ανακουφίζει από συμπτώματα όπως η καούρα και βοηθά στην επούλωση των ελκών, δημιουργώντας ένα λιγότερο όξινο περιβάλλον που ευνοεί την αποκατάσταση.
Κοινά PPIs περιλαμβάνουν:
- Ομεπραζόλη
- Εσομεπραζόλη
- Λανσοπραζόλη
- Παντοπραζόλη
- Ραμπεπραζόλη
Αν και τα PPIs είναι γενικά ασφαλή για βραχυπρόθεσμη χρήση, η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες όπως ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων και γαστρεντερικές λοιμώξεις. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για τη σωστή χρήση και τη σταδιακή διακοπή τους.
Τα PPIs χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων που σχετίζονται με την υπερβολική παραγωγή οξέος, όπως:
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ): Τα PPIs βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων όπως η καούρα και προστατεύουν τον οισοφάγο από τη βλάβη που προκαλεί το οξύ.
- Πεπτικά Έλκη: Συμβάλλουν στην επούλωση των ελκών του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου μειώνοντας τα επίπεδα οξέος.
- Λοίμωξη από Helicobacter pylori: Τα PPIs χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αντιβιοτικά για την εξάλειψη του H. pylori, ενός βακτηρίου που συνδέεται με την εμφάνιση ελκών.
- Σύνδρομο Ζόλιγκερ-Έλλισον: Διαχειρίζονται αυτή τη σπάνια πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή γαστρικού οξέος.
- Διαβρωτική οισοφαγίτιδα: Βοηθούν στην επούλωση της φλεγμονής και των ελκών στον οισοφάγο που προκαλούνται από την υπερβολική οξύτητα.
Αν και τα PPIs είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση αυτών των παθήσεων, η μακροχρόνια χρήση τους πρέπει να παρακολουθείται λόγω των πιθανών κινδύνων, όπως είναι η έλλειψη θρεπτικών συστατικών και η αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις. Η συμβουλή ενός γαστρεντερολόγου συνιστάται για τον καθορισμό της κατάλληλης χρήσης και διάρκειας της θεραπείας με PPIs.
Το rebound effect: Γιατί η διακοπή των PPIs μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα
Σε ανάρτηση στο Instagram με 394.000 προβολές, ο βρετανός παθολόγος Dr Ahmed Abd Elbary εξήγησε ότι όταν σταματά η λήψη των PPIs, το στομάχι αντιδρά παράγοντας περισσότερο οξύ – ένα φαινόμενο γνωστό ως υπερέκκριση οξέος μετά τη διακοπή (rebound acid hypersecretion).
«Πιστεύω ότι συνταγογραφούνται υπερβολικά συχνά και οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι μπορούν να προκαλέσουν rebound symptoms» δήλωσε ο Dr Elbary σύμφωνα με το Daily Mail. «Αν ξεκινήσετε αυτό το φάρμακο για την καούρα ή την παλινδρόμηση, όταν προσπαθήσετε να το σταματήσετε, το στομάχι σας αντιδρά παράγοντας ακόμη περισσότερο οξύ, γεγονός που κάνει την παλινδρόμηση και την καούρα ακόμη χειρότερες».
«Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ δύσκολο να σταματήσετε πραγματικά τη λήψη του φαρμάκου. Το παράδοξο είναι ότι το rebound effect είναι συχνά χειρότερο από το αρχικό σας σύμπτωμα, πριν ξεκινήσετε το PPI. Όλοι πρέπει να ενημερώνονται γι’ αυτό πριν ξεκινήσουν τη φαρμακευτική αγωγή», συμπλήρωσε.
«Σας παρακαλώ, μην σταματήσετε ξαφνικά και μην αλλάξετε τα φάρμακά σας αν τα παίρνετε ήδη. Ίσως υπάρχει λόγος που τα χρειάζεστε μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, αν ανησυχείτε για τυχόν παρενέργειες ή για το rebound withdrawal, παρακαλώ βεβαιωθείτε ότι το συζητάτε με τον γιατρό σας», κατέληξε.
Τεστ 1 λεπτού: Βρείτε πόσο υγιές είναι το στομάχι σας
Τι είναι η ΓΟΠ και ποιοι οι κίνδυνοι της μακροχρόνιας χρήσης PPIs
Η παλινδρόμηση οξέος ή αλλιώς καούρα συμβαίνει όταν το γαστρικό οξύ ανεβαίνει προς τον λαιμό. Αν αυτό συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε πρόκειται για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), η οποία συνήθως προκαλείται από αδυναμία των μυών που συνδέουν τον οισοφάγο με το στομάχι.
Παρόλο που φάρμακα όπως η ομεπραζόλη και η λανσοπραζόλη μπορούν να ανακουφίσουν γρήγορα τα συμπτώματα της καούρας, ιδανικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερους από έναν ή δύο μήνες. Αν και οι μελέτες είναι περιορισμένες, ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η μακροχρόνια χρήση των PPIs μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης έως και 20%. Αυτό συμβαίνει επειδή τα φάρμακα αυτά μειώνουν την ικανότητα του στομάχου να απορροφά ασβέστιο – ένα απαραίτητο μέταλλο για την υγεία των οστών.
Η παρατεταμένη χρήση PPIs μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανεπάρκεια άλλων θρεπτικών συστατικών, όπως η βιταμίνη Β12, η οποία είναι άκρως σημαντική για την υγεία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η μακροχρόνια χρήση μπορεί να συνδεθεί ακόμη και με καρκίνο του στομάχου.
PPIs: Πιθανές παρενέργειες
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) είναι φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος και συνταγογραφούνται συχνά για παθήσεις όπως η ΓΟΠ και τα πεπτικά έλκη. Αν και είναι γενικά καλά ανεκτά, τόσο η βραχυπρόθεσμη όσο και η μακροπρόθεσμη χρήση τους μπορεί να σχετίζεται με συγκεκριμένες παρενέργειες:
Συχνές βραχυπρόθεσμες παρενέργειες
- Γαστρεντερικά Προβλήματα: Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν κοιλιακό άλγος, διάρροια, δυσκοιλιότητα, ναυτία ή αέρια.
- Πονοκέφαλοι: Έχουν αναφερθεί πονοκέφαλοι μεταξύ των χρηστών.
Πιθανές μακροπρόθεσμες παρενέργειες
- Διαταραχές απορρόφησης θρεπτικών συστατικών
◦ Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12: Η παρατεταμένη χρήση μπορεί να μειώσει την απορρόφηση της βιταμίνης Β12, οδηγώντας σε αναιμία και νευρολογικά προβλήματα.
◦ Υπομαγνησιαιμία: Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα μαγνησίου, οδηγώντας σε μυϊκή αδυναμία, επιληπτικές κρίσεις και καρδιακές αρρυθμίες. - Οστικά κατάγματα: Η παρατεταμένη χρήση PPIs έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων, ιδιαίτερα του ισχίου, του καρπού και της σπονδυλικής στήλης, πιθανώς λόγω μειωμένης απορρόφησης ασβεστίου.
- Λοιμώξεις: Οι μακροχρόνιοι χρήστες PPIs έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο γαστρεντερικών λοιμώξεων (όπως Clostridioides difficile) και πνευμονίας που αποκτάται στην κοινότητα.
- Νεφρικές παθήσεις: Η χρόνια νεφρική νόσος και η οξεία διάμεση νεφρίτιδα έχουν συσχετιστεί με τη μακροχρόνια χρήση PPIs.
- Άνοια: Ορισμένες μελέτες έχουν υποδείξει πιθανή σχέση μεταξύ της παρατεταμένης χρήσης PPIs και αυξημένου κινδύνου άνοιας, αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτός ο συσχετισμός.
Παρόλο που αυτές οι παρενέργειες σχετίζονται με τη χρήση των PPIs, είναι σχετικά σπάνιες, και τα φάρμακα αυτά θεωρούνται γενικά ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σωστά. Συνιστάται οι ασθενείς να λαμβάνουν τη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα και να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για εξατομικευμένη καθοδήγηση.
PPIs: Εξάρτηση και διακοπή
Πιθανότητα εξάρτησης
Αν και τα PPIs δεν ταξινομούνται ως εθιστικές ουσίες, η χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε ένα φαινόμενο γνωστό ως υπερέκκριση οξέος μετά τη διακοπή (rebound acid hypersecretion – RAHS). Αυτό συμβαίνει όταν το στομάχι παράγει περισσότερο οξύ από πριν, μετά τη διακοπή της θεραπείας με PPI, προκαλώντας την επανεμφάνιση ή την επιδείνωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με το οξύ. Το rebound effect μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο, όπου τα άτομα ξαναρχίζουν τη χρήση PPIs για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, οδηγώντας σε παρατεταμένη χρήση.
Συμπτώματα απεξάρτησης
Κατά τη διακοπή των PPIs, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα απεξάρτησης λόγω υπερέκκρισης οξέος μετά τη διακοπή, όπως:
- Καούρα: Αίσθηση καψίματος στο στήθος ή τον λαιμό.
- Παλινδρόμηση: Όξινο ή πικρό υγρό που ανεβαίνει στον λαιμό ή το στόμα.
- Δυσπεψία: Γενική δυσφορία στο στομάχι ή δυσπεψία.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο έντονα από ό,τι πριν από την έναρξη της θεραπείας με PPI, καθιστώντας δύσκολη τη διακοπή του φαρμάκου.
Διαχείριση της διακοπής
Για να μειωθούν τα συμπτώματα απεξάρτησης και ο κίνδυνος υπερέκκρισης οξέος μετά της διακοπή, συνιστάται η σταδιακή μείωση της δόσης των PPIs αντί της απότομης διακοπής. Αυτή η προοδευτική μείωση επιτρέπει στο στομάχι να προσαρμοστεί αργά στην αλλαγή, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης του rebound effect. Επιπλέον, η ενσωμάτωση αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως αλλαγές στη διατροφή, διαχείριση του βάρους και ανύψωση του κεφαλιού κατά τον ύπνο, μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων κατά τη διαδικασία διακοπής.
Πάντα να συμβουλεύεσθε τον γιατρό σας
Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γαστρεντερολόγο σας πριν κάνετε οποιαδήποτε αλλαγή στη θεραπεία με PPIs. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει εξατομικευμένο πλάνο διακοπής, να συστήσει εναλλακτικές θεραπείες ή να προσαρμόσει τη διατροφή και τον τρόπο ζωής για τη σωστή διαχείριση των συμπτωμάτων.
Αν και τα PPIs είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση παθήσεων που σχετίζονται με το γαστρικό οξύ, το να γνωρίζετε για την πιθανή εξάρτηση και τα συμπτώματα απεξάρτησης είναι σημαντικό. Η προσεκτική και ελεγχόμενη διακοπή, υπό ιατρική επίβλεψη, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ανεπιθύμητων αντιδράσεων.
Διαχείριση της ΓΟΠ χωρίς φάρμακα
Η αντιμετώπιση της παλινδρόμησης οξέος και των σχετικών παθήσεων χωρίς τη χρήση αναστολέων αντλίας πρωτονίων (PPIs) περιλαμβάνει συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής, προσαρμογών στη διατροφή, εναλλακτικών φαρμάκων και φυσικών θεραπειών.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
- Διαχειριστείτε το βάρος σας: Το περιττό βάρος, ειδικά στην κοιλιακή χώρα, μπορεί να αυξήσει την πίεση στο στομάχι, οδηγώντας σε παλινδρόμηση. Η διατήρηση υγιούς βάρους μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα.
- Κάνετε μικρότερα γεύματα: Η κατανάλωση μικρότερων, συχνότερων γευμάτων αντί για μεγάλα γεύματα μπορεί να αποτρέψει την υπερφόρτωση του στομάχου και να μειώσει την πιθανότητα παλινδρόμησης.
- Μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό: Αποφύγετε να ξαπλώσετε ή να πάτε για ύπνο αμέσως μετά το φαγητό. Συνιστάται να περιμένετε τουλάχιστον 2-3 ώρες ώστε να προχωρήσει η πέψη και να μειωθεί ο κίνδυνος παλινδρόμησης.
- Προσθέστε περισσότερα μαξιλάρια (ή μαξιλάρι «σφήνα») για τον ύπνο: Η ανύψωση του κεφαλιού του κρεβατιού κατά περίπου 15 εκατοστά ή η χρήση ανατομικού μαξιλαριού μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νυχτερινής παλινδρόμησης, αξιοποιώντας τη βαρύτητα για να κρατήσει το περιεχόμενο του στομάχου χαμηλά.
- Αποφύγετε στενά ρούχα: Τα χαλαρά ρούχα, ειδικά γύρω από την κοιλιά, μπορούν να μειώσουν την περιττή πίεση στο στομάχι, μειώνοντας έτσι τα επεισόδια παλινδρόμησης.
Αλλαγές στη διατροφή
- Αποφύγετε τροφές που σας ενοχλούν: Συνηθισμένοι παράγοντες που πυροδοτούν τη ΓΟΠΝ περιλαμβάνουν πικάντικα φαγητά, λιπαρά γεύματα, σοκολάτα, καφεΐνη, αλκοόλ και όξινα τρόφιμα όπως εσπεριδοειδή και ντομάτες. Η τήρηση ημερολογίου διατροφής μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των προσωπικών ερεθισμάτων.
- Αυξήστε την πρόσληψή σας σε φυτικές ίνες: Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά και φρούτα, μπορούν να βοηθήσουν στη διαδικασία της πέψης και στη μείωση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.
- Πιείτε περισσότερο νερό: Η κατανάλωση νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της πέψης και στην αραίωση του γαστρικού οξέος. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση υγρών κατά τη διάρκεια των γευμάτων μπορεί να προκαλέσει υπερφόρτωση του στομάχου.
Εναλλακτικές θεραπείες
- Ανταγωνιστές υποδοχέων ισταμίνης-2 (H2 Blockers): Φάρμακα όπως ρανιτιδίνη και φαμοτιδίνη μειώνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος και μπορεί να είναι αποτελεσματικά για ήπια έως μέτρια συμπτώματα παλινδρόμησης.
- Αντιόξινα: Τα αντιόξινα που διατίθενται χωρίς συνταγή μπορούν να εξουδετερώσουν το υπάρχον γαστρικό οξύ, προσφέροντας άμεση ανακούφιση από περιστασιακή καούρα.
Φυσικές θεραπείες
- Βότανα και συμπληρώματα διατροφής: Βότανα όπως το τζίντζερ, η πτελέα η πυρόχρους, η αλθαία ρίζα, η αλόη και η γλυκόριζα έχουν καταπραϋντικές ιδιότητες που μπορεί να μειώσουν τον ερεθισμό του οισοφάγου.
- Τεχνικές χαλάρωσης: Το στρες μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της παλινδρόμησης. Τεχνικές όπως διαλογισμός, ασκήσεις βαθιάς αναπνοής και γιόγκα μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των επιπέδων άγχους.
Άλλα κοινά φάρμακα που συνήθως προκαλούν συμπτώματα απεξάρτησης
Τα PPIs δεν είναι τα μόνα φάρμακα που ο Dr Ahmed Abd Elbary προειδοποίησε ότι μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά συμπτώματα απεξάρτησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η βενλαφαξίνη, η οποία ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (SNRIs), είναι «ένα από τα πιο δύσκολα φάρμακα για διακοπή. Γι’ αυτόν τον λόγο, παρόλο που είναι πολύ αποτελεσματικό, συνταγογραφείται σπάνια ως πρώτη επιλογή», πρόσθεσε σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Σύμφωνα με το NHS, οι παρενέργειες από τη διακοπή της βενλαφαξίνης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πονοκεφάλους
- Αίσθημα άγχους και κόπωσης
- Δυσκολία στον ύπνο
Το 2019, ο National Institute for Health and Care Excellence (NICE) ενημέρωσε τις κατευθυντήριες γραμμές του, αναγνωρίζοντας ότι σε ορισμένους ασθενείς, οι σοβαρές παρενέργειες της διακοπής των αντικαταθλιπτικών μπορεί να διαρκέσουν «μήνες ή και περισσότερο».
Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:
- Σύγχυση
- Άγχος
- Εφίδρωση
- Προβλήματα ύπνου
- «Αλλοιωμένα συναισθήματα»
Επικίνδυνα συμπτώματα απεξάρτησης από τις βενζοδιαζεπίνες
Ο Dr Elbary προειδοποίησε επίσης ότι τα ηρεμιστικά φάρμακα, βενζοδιαζεπίνες, όπως λοραζεπάμη και διαζεπάμη, «μπορεί να έχουν μερικά από τα πιο επικίνδυνα συμπτώματα απόσυρσης. Εδώ είναι το δίλημμα. Αυτά τα φάρμακα είναι από τα πιο αποτελεσματικά για τη θεραπεία παθήσεων όπως το άγχος και η αϋπνία. Όμως, ο οργανισμός μπορεί να αναπτύξει αντοχή και εξάρτηση πολύ γρήγορα», είπε.
«Αυτό μπορεί να συμβεί σχετικά σύντομα, γι’ αυτό δεν είμαι υπέρ της συνταγογράφησης αυτών των φαρμάκων, αν μπορώ να το αποφύγω. Όταν κάποιος τα παίρνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα διακόψει – η σταδιακή μείωση μπορεί να είναι πολύ, πολύ δύσκολη», συμπλήρωσε.
Καούρα: Τρία πράγματα που πρέπει να κάνετε για να μην καταστρέφει τον ύπνο σας
Οι βενζοδιαζεπίνες, ήταν η πρώτη κατηγορία φαρμάκων για την αϋπνία επί δεκαετίες. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, η χρήση τους έχει μειωθεί σταδιακά λόγω ανησυχιών για τον εθισμό, τα σοβαρά συμπτώματα απεξάρτησης και άλλες παρενέργειες.
Πηγές: Daily Mail, MedlinePlus (1), Mayo Clinic, NHS, NIH (1), Cleveland Clinic, Patient, MedlinePlus (2), Harvard Health Publishing, NIH (2), Gastroenterology, NYU, Johns Hopkins Medicine