Μια νέα μελέτη για τις φθαλικές ενώσεις πρόκειται να μας… ταρακουνήσει αφού τα ευρήματα της για τα παιδιά είναι ανησυχητικά.
Πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από τη Σχολή Ιατρικής του NYU Grossman και το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal) διαπίστωσε ότι η προγεννητική έκθεση σε ορισμένες φθαλικές ενώσεις σχετίζεται με μειωμένη φαιά ουσία στον εγκέφαλο των παιδιών μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ότι συσχετίζεται με μειωμένα επίπεδα IQ σε παιδιά ηλικίας 14 ετών.
Τα μικροπλαστικά διεισδύουν σε κάθε όργανο του σώματος, ακόμη και στον εγκέφαλο – Νέα μελέτη
Η έρευνα έδειξε ότι η σύνδεση μεταξύ της έκθεσης σε φθαλικές ενώσεις και του μειωμένου δείκτη νοημοσύνης οφείλεται εν μέρει σε αλλαγές στους όγκους της φαιάς ουσίας.
Τι είναι οι φθαλικές ενώσεις και που τις βρίσκουμε;
Οι φθαλικές ενώσεις είναι χημικές ουσίες άχρωμες και άοσμες αλλά πολύ επικίνδυνες για την υγεία. Οι φθαλικές ενώσεις (ή φθαλικοί εστέρες) χρησιμοποιούνται συνήθως ως πλαστικοποιητές και διαλύτες σε διάφορα προϊόντα, όπως είδη προσωπικής φροντίδας, συσκευασίες τροφίμων και πλαστικά δάπεδα. Πιο συγκεκριμένα οι φθαλικές ενώσεις βρίσκονται:
- σε πλαστικά μπουκάλια,
- στα καλλυντικά,
- σε βερνίκια νυχιών,
- σε σαμπουάν,
- σε κόλλες,
- σε μπογιές,
- σε φυτοφάρμακα,
- σε διάφορα δοχεία (συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και fast food),
- σε τσάντες,
- σε καλώδια
- σε υλικά συσκευασίας, πλαστικής συσκευασίας τροφίμων, που οι ουσίες περνούν από το πλαστικό στα τρόφιμα
- σε τροφές
Έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ έχει επισημάνει ποια είναι τα τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν φθαλικές ενώσεις. Στη λίστα βρίσκονται το πλήρες γάλα, η κρέμα γάλακτος και τα συσκευασμένα κομμάτια κρέατος (κυρίως το χοιρινό και τα πουλερικά), λόγω της εκτεταμένης χρήσης των ουσιών αυτών, που στη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν μολύνει το έδαφος και ως εκ τούτου την τροφή για τα ζώα. Στη μαύρη λίστα, επίσης, βρίσκονται οι μαργαρίνες και τα μαγειρικά έλαια.
Προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει την έκθεση σε φθαλικές ενώσεις με γνωστικά και συμπεριφορικά προβλήματα στα παιδιά.
Τα ευρήματα της μελέτης για τις φθαλικές ενώσεις
Για να συγκεντρώσουν νέα στοιχεία, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 775 ζεύγη μητέρας-παιδιού από τη μελέτη Generation R, με έδρα το Ρότερνταμ της Ολλανδίας. Η έκθεση σε φθαλικές ενώσεις μετρήθηκε χρησιμοποιώντας δείγματα ούρων που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η μελέτη επικεντρώθηκε στην ανίχνευση φθαλικών μεταβολιτών, προϊόντων διάσπασης που παράγονται όταν υπάρχουν φθαλικές ενώσεις στο σώμα.
Πραγματοποιήθηκαν μαγνητικές τομογραφίες σε παιδιά ηλικίας 10 ετών για τη μέτρηση των ογκομετρικών αλλαγών του εγκεφάλου και πραγματοποιήθηκαν τεστ IQ στην ηλικία των 14 ετών.
Πρωτοποριακή ελληνική μελέτη: Τι κρύβει το αμνιακό υγρό, το «μαύρο κουτί» της εγκυμοσύνης;
Η στατιστική ανάλυση αποκάλυψε ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις κατά την κύηση συγκεκριμένων μεταβολιτών φθαλικού, μονοαιθυλοφθαλικού εστέρα (mEP) και μονοϊσοβουτυλοφθαλικού οξέος (mIBP), συσχετίστηκαν με μικρότερους όγκους φαιάς και λευκής ουσίας στον εγκέφαλο των παιδιών. Η φαιά ουσία είναι ζωτικής σημασίας για τη μάθηση και την επεξεργασία πληροφοριών, ενώ η λευκή ουσία λειτουργεί ως δίκτυο επικοινωνίας μέσα στον εγκέφαλο.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι αλλαγές στους όγκους της φαιάς ουσίας θα μπορούσαν να εξηγήσουν το 18% της συνολικής επίδρασης της έκθεσης σε φθαλικές ενώσεις στο IQ των παιδιών. Στα κορίτσια, η συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης της κύησης σε mIBP και του χαμηλότερου IQ οφειλόταν στη μικρότερη εγκεφαλική λευκή ουσία.
Αν και οι διαφορές που παρατηρήθηκαν σε ατομικό επίπεδο ήταν μικρές, η ευρεία έκθεση σε φθαλικές ενώσεις και η έλλειψη κανονισμών δημιουργούν σημαντικές ανησυχίες για τη δημόσια υγεία.
Συμπερασματικά, αυτή η μελέτη υπογραμμίζει τις πιθανές επιβλαβείς επιπτώσεις της προγεννητικής έκθεσης σε φθαλικές ενώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη γνωστική λειτουργία των παιδιών. Τονίζει την ανάγκη για αυστηρότερους κανονισμούς και περαιτέρω έρευνα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των χημικών ουσιών.