Όσο βρίσκονται σε εξέλιξη οι πυρκαγιές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας καλό είναι να γνωρίζετε κάποια πράγματα ώστε να είστε προετοιμασμένοι εάν η φωτιά σας πλησιάζει.
Λόγω της υπερβολικής ζέστης και της ξηρασίας που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή, οι πυρκαγιές μπορούν να κάψουν εκατομμύρια στρέμματα γης με σοκαριστικά γρήγορες ταχύτητες, καίγοντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Η φωτιά ταξιδεύει με ρυθμό περίπου τριών λεπτών /χιλιόμετρο και μπορεί να ξεπεράσει τον μέσο άνθρωπο μέσα σε λίγα λεπτά. Το δε θερμικό που δημιουργείται μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 800 βαθμούς Κελσίου.
Μόνο το 10 έως 15% των πυρκαγιών συμβαίνουν από μόνες τους στη Φύση. Το άλλο 85 με 90% προέρχεται από ανθρώπινα αίτια, όπως φωτιά σε κάμπινγκ, σκουπίδια που καίγονται ή ξερόχορτα, πεταμένα τσιγάρα και εμπρησμός. Οι φυσικές πυρκαγιές μπορούν να ξεκινήσουν κατά τη διάρκεια ξηρασίας και καύσωνα. Σε αυτές τις συνθήκες, συνήθως η πράσινη βλάστηση μετατράπεται σε ξηρό, εύφλεκτο καύσιμο. Οι ισχυροί άνεμοι εξαπλώνουν γρήγορα τη φωτιά και οι υψηλές θερμοκρασίες ενθαρρύνουν την καύση. Με αυτά τα συστατικά, το μόνο πράγμα που λείπει είναι μια σπίθα – με τη μορφή κεραυνού, εμπρησμού, μιας πεσμένης γραμμής ηλεκτρικού ρεύματος ή μιας αναμμένης φωτιάς ή τσιγάρου – για να προκαλέσει τον όλεθρο.
Το 2018 στο Μάτι όπου υπήρξε η φονικότερη δασική και αστική πυρκαγιά στην ιστορία του νεότερου και σύγχρονου ελληνικού κράτους πολλοί άνθρωποι μπήκαν στο νερό για να αποφύγουν τη θερμότητα της φωτιάς και την πτώση της φωτιάς. Ήταν όμως αυτή η σωστή προσέγγιση; Τι πρέπει να κάνετε εάν σας πλησιάζει η φωτιά;
Αν είστε στο σπίτι
- Εάν γνωρίζετε ότι μια πυρκαγιά ταξιδεύει προς την περιοχή σας, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να φύγετε. Αμέσως.
- Μείνετε ήρεμοι, κρατήστε την οικογένειά σας ενωμένη.
- Καλέστε το 199 και ενημερώστε τις αρχές για την τοποθεσία σας.
- Γεμίστε το νεροχύτη και τη μπανιέρα με κρύο νερό.
- Κρατήστε τις πόρτες και τα παράθυρα κλειστά αλλά όχι κλειδωμένα, βάλτε βρεγμένα πανιά γύρω τους.
- Απομακρύνετε εύφλεκτα υλικά από την αυλή όπως ψησταριές προπανίου.
- Μείνετε μακριά από εξωτερικούς τοίχους και παράθυρα.
- Κλείστε την παροχή φυσικού αερίου και του πετρελαίου.
- Το βρέξιμο της στέγης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο φωτιάς από τον αέρα.
- Φορέστε μια μάσκα προσώπου ή μία μάσκα N95 για να μειώσετε την εισπνοή καπνού και σωματιδίων. Εάν δεν έχετε μάσκα, βρέξτε ένα πανί και καλύψτε μύτη και στόμα.
- Βγάλτε οτιδήποτε μεταλλικό από πάνω σας
- Αν έχετε μακριά μαλλιά, δέστε τα.
- Εάν έχετε αλουμινόχαρτο προστατέψτε το κεφάλι σας με αυτό. Είναι εύφλεκτο μόνο σε πολύ ψηλές θερμοκρασίες των 660 βαθμών Κελσίου!.
- Εάν δεν μπορείτε να φύγετε από το σπίτι, μείνετε μέσα. Πηγαίνετε στο υπόγειο ή στο δωμάτιο με τα χαμηλότερα επίπεδα καπνού. Πέστε στο πάτωμα και τυλιχτείτε με υγρά σεντόνια ή μάλλινες κουβέρτες.
- Αν κατά την έξοδό σας αναγκαστείτε να περάσετε μέσα από τον καπνό, φροντίστε το κεφάλι σας να βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτόν, μιας και κινείται προς τα πάνω και συγκεντρώνεται στην οροφή του κτιρίου.
- Μη χάνετε χρόνο μαζεύοντας προσωπικά πράγματα (η ζωή προέχει)!
Αν τα ρούχα σας έπιασαν φωτιά
Πέστε στο έδαφος και καλύψτε το πρόσωπό σας, αν μπορείτε. Κυλήστε μπρος-πίσω το σώμα σας μέχρι να σβήσουν οι φλόγες.
Μην τρέξετε! Το τρέξιμο κάνει τη φωτιά να καίει πιο γρήγορα.
Αν εισπνεύσατε καπνό
Τα συμπτώματα της αυξημένης συγκέντρωσης του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα είναι:
- Ναυτία
- Κόπωση
- Πονοκέφαλος
Είστε καθ’ οδόν στο όχημά σας
- Μείνετε ήρεμοι. Σταθμεύστε το όχημά σας σε χώρο καθαρό από βλάστηση.
- Κλείστε τα παράθυρα και τους αεραγωγούς του οχήματος.
- Κλείστε τη μηχανή, βγείτε έξω, μην μπείτε από κάτω από το όχημα, απομακρυνθείτε από αυτό.
- Καλύψτε τον εαυτό σας με κάποια κουβέρτα και βάλτε στο πρόσωπό σας ένα βρεγμένο πανί.
- Αν δεν υπάρχει γύρω σας κάτι να προστατευτείτε, ξαπλώστε στο έδαφος.
Ενώ περπατάτε
- Πηγαίνετε σε μια περιοχή καθαρή από βλάστηση, προσπαθήστε να βρείτε μια τάφρο ή κάποια τρύπα στο έδαφος αν είναι δυνατόν.
- Αν μπείτε σε κτήματα που έχει αμπέλι έχετε πιθανότητες να σωθείτε. Πιάνει πιο δύσκολα φωτιά γιατί έχει υγρασία.
- Ξαπλώστε μπρούμυτα, καλύψτε το σώμα σας και το στόμα σας.
- Εάν φοράτε συνθετικά ρούχα βγάλτε τα!
Είστε στο βουνό
- Παραμείνετε αντίθετα προς τον άνεμο ή κάθετα προς την κατεύθυνση που κινείται η φωτιά.
- Ανεβείτε σε ένα υψηλό σημείο για να παρακολουθήσετε την κίνηση της φωτιάς.
- Βρείτε ένα ασφαλές σημείο, χωρίς εύφλεκτα υλικά όπως βράχους και όχι δέντρα, θάμνους κλπ. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιοχή και όσο λιγότερη βλάστηση τόσο το καλύτερο. Ένα λιβάδι, για παράδειγμα, είναι πιο ασφαλές από το δάσος.
- Μόλις φτάσετε στο ασφαλές σημείο, προσπαθήστε να προστατευθείτε από τη θερμότητα της φωτιάς κρυμμένοι πίσω από έναν βράχο, ένα κούτσουρο ή οποιοδήποτε μεγάλο αντικείμενο.
- Καλύψτε το πρόσωπό σας ή, ακόμα καλύτερα, ξαπλώστε μπρούμυτα στο έδαφος μέχρι να περάσει η φωτιά.
- Μην προσπαθήσετε να ξεπεράσετε μια φωτιά σε ανηφόρα. Μην τρέχετε ποτέ στην ανηφόρα για να βρείτε ένα ασφαλές σημείο, εκτός εάν είναι λιγότερο από 20 -30 μέτρα μακριά, επειδή οι πυρκαγιές κινούνται πολύ πιο γρήγορα σε ανηφόρα από ότι σε επίπεδο ή κατηφορικό έδαφος και οι άνθρωποι κινούνται πιο αργά σε αυτές.
- Εάν έχετε την επιλογή, τρέξτε στην κατηφόρα, μακριά από τη φωτιά.
Μετά την πυρκαγιά
- Μην επιστρέψετε σπίτι σας μέχρι να ανακοινωθούν οδηγίες.
- Ακούστε τις αρχές προτού πιείτε νερό από την περιοχή.
- Αποφύγετε να πιάσετε αντικείμενα που είναι καμμένα, καπνίζουν ή είναι απανθρακωμένα.
- Στείλτε μήνυμα σε φίλους και συγγενείς, αλλά μην τηλεφωνήσετε. Οι γραμμές μπορεί να είναι απασχολημένες.
- Φοράτε μάσκα προστασίας.
Να θυμάστε: το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να αποφύγετε από την αρχή να παγιδευτείτε από τη φωτιά.