Η υγεία του εντέρου παίζει καθοριστικό ρόλο στη συνολική υγεία του οργανισμού. Αλλά πώς μπορούμε να γνωρίζουμε ότι λειτουργεί σωστά; Υπάρχουν σημάδια που δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει κάποια φλεγμονή.
Σίγουρα, μια πεπτική δυσφορία θα σηματοδοτήσει ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, αλλά υπάρχουν και άλλα ύπουλα σημάδια ότι μπορεί να υπάρχει φλεγμονή στο έντερο.
Ο γαστρεντερολόγος Kenneth Brown παραθέτει στο Well+Good, τα συμπτώματα ανεπαίσθητης φλεγμονής του εντέρου που πρέπει να παρακολουθούμε.
Φλεγμονή στο έντερο: 6 ύπουλα συμπτώματα που σας προειδοποιούν ότι πρέπει να πάτε στον γιατρό
- Πεπτικά προβλήματα
- Δερματικές εξάρσεις
- Λαχτάρα για ζάχαρη
- Ανεπιθύμητη απώλεια βάρους
- Ανισορροπίες διάθεσης και εγκεφαλική ομίχλη
- Κόπωση και αϋπνία
1. Πεπτικά προβλήματα
Ίσως το πιο προφανές σημάδι ότι το έντερό σας χρειάζεται φροντίδα είναι η πεπτική διαταραχή, η οποία συχνά εμφανίζεται με τη μορφή αερίων και φουσκώματος. «Το φούσκωμα προκαλείται από τα αέρια που παγιδεύονται στην ανώτερη γαστρεντερική οδό, πιο συχνά όταν τα βακτήρια διασπούν τα τρόφιμα», λέει ο Δρ. Brown.
Ωστόσο, τα βακτήρια δεν πρέπει να υπάρχουν σε αυτήν την περιοχή του πεπτικού συστήματος. Εάν υπάρχουν, μπορεί να έχετε φλεγμονή στο έντερο με τη μορφή βακτηριακής υπερανάπτυξης του λεπτού εντέρου. Σε αντίθεση με το κόλον (όπου θα πρέπει να υπάρχει μια υγιής ισορροπία βακτηρίων), η ανώτερη γαστρεντερική οδός θα πρέπει να είναι σχεδόν αποστειρωμένη.
«Όταν το φυσιολογικό περιβάλλον του γαστρεντερικού σωλήνα μεταβάλλεται με αυξημένα βακτήρια, μπορεί να διαταράξει την πεπτική υγεία, προκαλώντας φούσκωμα και άλλα πεπτικά προβλήματα, όπως κοιλιακή δυσφορία, δυσκοιλιότητα και διάρροια», εξηγεί ο ειδικός.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να είναι παρούσα εάν εμφανίσετε αυτά τα πεπτικά συμπτώματα καθώς και κόπρανα με αίμα.
2. Δερματικές εξάρσεις
Όταν υπάρχει φλεγμονή στο έντερο, μπορεί να παρατηρήσετε ότι το δέρμα σας φουντώνει. «Το μικροβίωμα του εντέρου ρυθμίζει την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος στη φλεγμονή, επηρεάζοντας την ανάπτυξη και την εξέλιξη των δερματικών παθήσεων», εξηγεί ο Δρ. Brown.
Για παράδειγμα, η δυσβίωση (δηλαδή, ένα μη ισορροπημένο μικροβίωμα του εντέρου) θα μπορούσε να προκαλέσει ή να επιδεινώσει την ακμή, την ψωρίαση, το έκζεμα και τη ροδόχρου ακμή. Πέρα από αυτές τις συγκεκριμένες δερματολογικές καταστάσεις, το δέρμα σας μπορεί να γίνει πιο ξηρό ή πιο ξεφλουδισμένο από το συνηθισμένο.
Αυτό οφείλεται στο ότι το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει την ακεραιότητα του δερματικού φραγμού -που είναι απαραίτητος για υγιές δέρμα- παράγοντας ενώσεις με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που βελτιώνουν την ενυδάτωση. Εν ολίγοις, η φλεγμονή στο έντερο παρεμποδίζει τη διατήρηση ενός υγιούς και ενυδατωμένου δέρματος.
3. Λαχτάρα για ζάχαρη
Η πολλή ζάχαρη δεν έχει μόνο τη δυνατότητα να προκαλέσει φλεγμονή στο έντερο, αλλά και περισσότερες λιγούρες -επομένως ακόμη περισσότερη φλεγμονή. «Όταν τρώτε μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα και ζάχαρη, το μικροβίωμα αλλάζει για να ευνοήσει τα βακτήρια που τους αρέσει η ζάχαρη. Αυτά τα βακτήρια απελευθερώνουν χημικές ουσίες που σηματοδοτούν την ανάγκη του εγκεφάλου για περισσότερη ζάχαρη», προειδοποιεί ο ειδικός.
Συμβουλεύει, μάλιστα, να δώσετε στο μικροβίωμά σας περισσότερα από αυτά που χρειάζεται -όπως φυτικές ίνες και πολυφαινόλες– σε σύγκριση με αυτά που σας πείθουν οι λιγούρες ότι θέλετε. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά ουσιαστικά θα καταπνίξουν τα βακτήρια που λαχταρούν ζάχαρη, επιτρέποντάς σας να επαναφέρετε τη διατροφή και το μικροβίωμα σας σε καλό δρόμο.
4. Ανεπιθύμητη απώλεια βάρους
Σύμφωνα με τον Δρ. Brown, η ακούσια απώλεια βάρους -ιδίως λόγω πεπτικής δυσλειτουργίας- μπορεί να είναι σοβαρή. «Οτιδήποτε προκαλεί φλεγμονή, όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn ή η υπερανάπτυξη βακτηρίων του λεπτού εντέρου μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους», τονίζει.
Το ίδιο μπορεί και η δυσαπορρόφηση, η οποία μπορεί να προκληθεί από παγκρεατική ανεπάρκεια ή υπερανάπτυξη βακτηρίων του λεπτού εντέρου. Εάν χάνετε βάρος χωρίς να προσπαθήσετε και χωρίς να αλλάξετε πολλά στη ρουτίνα σας, είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι και θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό.
5. Ανισορροπίες διάθεσης και εγκεφαλική ομίχλη
Κυκλοθυμική, ευερέθιστη, ομιχλώδης διάθεση; Ενώ αυτά τα σημάδια θα μπορούσαν να υποδεικνύουν πολλά πράγματα -ίσως το πιο διαβόητο είναι το προεμμηνοροϊκό σύνδρομο- θα μπορούσαν επίσης να σηματοδοτήσουν φλεγμονή και ανισορροπίες στο έντερο δεδομένης της πολυπλοκότητας του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.
«Τα σήματα που αποστέλλονται κατά μήκος αυτού του άξονα επιτρέπουν στα βακτήρια του εντέρου σας να επικοινωνούν με τον εγκέφαλό σας και αντίστροφα, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και τη συμπεριφορά», λέει ο Δρ. Brown.
Και ας μην ξεχνάμε ότι οι βασικοί νευροδιαβιβαστές για τη διάθεση και την ψυχική υγεία, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνης και το GABA, παράγονται στο έντερο. Για παράδειγμα, το έντερο δημιουργεί περίπου το 95% της σεροτονίνης του σώματος, αλλά τα επίπεδα μπορεί να εξαντληθούν όταν είναι σε κακή κατάσταση. Όσον αφορά το μυαλό και τη διάθεση, τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται με τα πάντα, από την κατάθλιψη και το άγχος μέχρι την εχθρότητα και τη δυσκολία συγκέντρωσης.
6. Κούραση και αϋπνία
Αυτά τα σημάδια φλεγμονής του εντέρου μπορεί επίσης να εκδηλωθούν σε μεγάλο βαθμό λόγω της συμμετοχής της σεροτονίνης στη ρύθμιση των κιρκάδιων ρυθμών. «Η σεροτονίνη είναι το δομικό στοιχείο της μελατονίνης, η οποία σχετίζεται με τη διατήρηση των σωστών κύκλων ύπνου. Έρευνες αποδεικνύουν ότι το έντερο είναι μια σημαντική πηγή παραγωγής μελατονίνης», καταλήγει ο ειδικός.