Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια ανακάλυψαν έναν βασικό μοχλό με τον οποίο η χρόνια φλεγμονή επιταχύνει τη γήρανση, ένα εύρημα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη, υγιέστερη ζωή και πιθανώς πρόληψη καταστάσεων που σχετίζονται με την ηλικία, όπως θανατηφόρες καρδιακές παθήσεις και καταστροφικές εγκεφαλικές διαταραχές.
Η επιβλαβής φλεγμονή προκαλείται από την λανθασμένη σηματοδότηση ασβεστίου στα μιτοχόνδρια ορισμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού, όπως ανακάλυψαν ερευνητές. Τα μιτοχόνδρια είναι οι γεννήτριες ενέργειας σε όλα τα κύτταρα και βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη σηματοδότηση του ασβεστίου.
Οι ερευνητές του UVA Health, με επικεφαλής τον Bimal N. Desai, διαπίστωσαν ότι, καθώς γερνάμε, τα μιτοχόνδρια στα κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται μακροφάγα χάνουν την ικανότητά τους να προσλαμβάνουν και να χρησιμοποιούν το ασβέστιο. Αυτό οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή που ευθύνεται για πολλές από τις παθήσεις που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους στα τελευταία χρόνια της ζωής τους.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η αύξηση της πρόσληψης ασβεστίου από τα μιτοχονδριακά μακροφάγα θα μπορούσε να αποτρέψει τη φλεγμονή και τις σοβαρές επιπτώσεις της. Επειδή τα μακροφάγα βρίσκονται σε όλα τα όργανα του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου, η στόχευση τους με κατάλληλα φάρμακα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση των νευροεκφυλιστικών ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία.
«Πιστεύω ότι έχουμε κάνει μια σημαντική εννοιολογική ανακάλυψη στην κατανόηση των μοριακών υποστρωμάτων της φλεγμονής που σχετίζεται με την ηλικία», δήλωσε ο Δρ. Desai, προσθέτοντας ότι η ανακάλυψη αυτή παρέχει πιθανές στρατηγικές θεραπείας για την αποτροπή φλεγμονωδών καταστάσεων που βρίσκονται στον πυρήνα πολλών καρδιομεταβολικών και νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο περιοδικό Nature Aging.
Η φλεγμονή που οδηγεί τη γήρανση
Τα μακροφάγα είναι λευκά αιμοσφαίρια που παίζουν κρίσιμο ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στην καλή υγεία. Απορροφούν τα νεκρά κύτταρα, επιτρέποντας την απομάκρυνση των κυτταρικών υπολειμμάτων και είναι σε εγρήγορση για παθογόνα και άλλους ξένους εισβολείς. Σε αυτόν τον τελευταίο ρόλο, λειτουργούν ως σημαντικοί φρουροί για το ανοσοποιητικό σύστημα, ζητώντας βοήθεια από άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, αναλόγως της ανάγκης.
Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι τα μακροφάγα γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά με την ηλικία, αλλά μέχρι τώρα δεν είχε γίνει σαφές το γιατί. Η νέα ανακάλυψη δίνει κάποιες απαντήσεις.
Ο Δρ. Desai και η ομάδα του λένε ότι η έρευνά τους εντόπισε έναν μηχανισμό-κλειδί, υπεύθυνο για αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία στα μακροφάγα. Αυτές οι αλλαγές, πιστεύουν οι επιστήμονες, κάνουν τα μακροφάγα επιρρεπή σε χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού στην καλύτερη περίπτωση. Και όταν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού έρχονται αντιμέτωπα με έναν εισβολέα ή βλάβη ιστού, μπορεί να γίνουν υπερκινητικά. Αυτό οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στη γήρανση.
Επιπλέον, οι επιστήμονες του UVA Health υποψιάζονται ότι ο μηχανισμός που ανακάλυψαν δεν αφορά μόνο τα μακροφάγα, αλλά και πολλά άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού που δημιουργούνται στον μυελό των οστών. Αυτό σημαίνει επίσης, ότι μπορεί να είμαστε σε θέση να διεγείρουμε τη σωστή λειτουργία αυτών των κυττάρων, δίνοντας δυνητικά μεγάλη ώθηση στο ανοσοποιητικό μας σύστημα στα γηρατειά, όταν γινόμαστε πιο επιρρεπείς σε ασθένειες.
Τα επόμενα βήματα των επιστημόνων
Η διόρθωση της φλεγμονής δεν θα είναι τόσο απλή όσο η λήψη ενός συμπληρώματος ασβεστίου. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η έλλειψη ασβεστίου όσο η αδυναμία των μακροφάγων να το χρησιμοποιήσουν σωστά. Αλλά η νέα ανακάλυψη των επιστημόνων έχει επισημάνει τον ακριβή μοριακό μηχανισμό που εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία, επομένως οι ερευνητές θα είναι σε θέση να ανακαλύψουν τρόπους για να διεγείρουν αυτόν τον μηχανισμό στα γηρασμένα κύτταρα.
«Από εδώ και πέρα, χρειαζόμαστε μια εξίσου φιλόδοξη προσπάθεια για να καταλάβουμε το δίκτυο που ελέγχει αυτή τη μιτοχονδριακή διαδικασία σε διαφορετικούς τύπους μακροφάγων και στη συνέχεια να χειριστούμε αυτό το δίκτυο με δημιουργικούς τρόπους ώστε να πετύχουμε ένα βιοϊατρικό αντίκτυπο», κατέληξε ο Δρ. Desai.
SuperAgers: Οι 80άρηδες με το κοφτερό μυαλό που «βάζουν κάτω» 50άρηδες -Πώς το πετυχαίνουν