Πρωτοποριακές εξετάσεις αίματος χαμηλού κόστους για τον εντοπισμό του Αλτσχάιμερ πρόκειται να γίνουν διαθέσιμες σε χιλιάδες Βρετανούς το επόμενο διάστημα, σε μια προσπάθεια να μειωθούν τα «σοκαριστικά» διαγνωστικά ποσοστά του NHS.
Στο πλαίσιο δύο δοκιμών-ορόσημο, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το University College του Λονδίνου θα χρησιμοποιήσουν εξετάσεις για να ανιχνεύσουν πρωτεΐνες στο αίμα που συνδέονται με τη νόσο που προσβάλλει τη μνήμη και άλλες μορφές άνοιας.
Επί του παρόντος, η λήψη επίσημης διάγνωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο βασίζεται σε τεστ νοητικής ικανότητας, σαρώσεις εγκεφάλου ή επεμβατικές και επώδυνες οσφυονωτικές παρακεντήσεις. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η πρωτοποριακή εξέταση αίματος, η οποία κοστίζει περίπου 100 λίρες, θα μπορούσε να επιταχύνει τη διαδικασία, επιτρέποντας στους ασθενείς να λάβουν θεραπεία νωρίτερα και να επιβραδύνουν την επίθεση της εξουθενωτικής ασθένειας.
Εξετάσεις αίματος που θα βελτιώσουν και θα επιταχύνουν τη διαγνωστική διαδικασία
Παρά το γεγονός ότι η νόσος Αλτσχάιμερ θεωρείται ανίατη αυτή τη στιγμή, νέα πολλά υποσχόμενα φάρμακα είναι στον ορίζοντα. Ο Δρ Sheona Scales, διευθυντής έρευνας στο Alzheimer’s Research UK, είπε ότι υπάρχει πραγματική και επείγουσα ανάγκη να αναθεωρηθεί ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η διάγνωση των ανθρώπων.
Υπολογίζεται ότι έως και ένας στους τρεις ανθρώπους που ζουν με άνοια στην Αγγλία δεν έχουν ακόμη λάβει επίσημη διάγνωση. «Έχουμε δει τις τεράστιες δυνατότητες που δείχνουν οι εξετάσεις αίματος για τη βελτίωση της διαγνωστικής διαδικασίας για τους ανθρώπους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα σε άλλες ασθένειες. Τώρα πρέπει να δούμε αυτό το ίδιο βήμα αλλαγής και στην άνοια, η οποία είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την υγεία που αντιμετωπίζει το Ηνωμένο Βασίλειο», είπε ο Δρ. Scales και πρόσθεσε:
«Είναι φανταστικό ότι, μέσω της συνεργασίας με τους κορυφαίους ειδικούς στην άνοια, μπορούμε να προσπαθήσουμε να προσφέρουμε εξετάσεις αίματος αιχμής για τη διάγνωση της άνοιας στο NHS. Και αυτό θα είναι το κλειδί για τη διεύρυνση της πρόσβασης σε πρωτοποριακές νέες θεραπείες που βρίσκονται στον ορίζοντα».
Οι εξετάσεις, οι οποίες αναμένεται να κοστίσουν περίπου 10 εκατομμύρια λίρες, πρόκειται να πραγματοποιηθούν σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο σε άτομα που έχουν αναφέρει συμπτώματα στον γιατρό τους και που μπορεί να βρίσκονται στα αρχικά στάδια της άνοιας.
Πώς θα γίνουν οι εξετάσεις αίματος για άνοια και Αλτσχάιμερ
Στο πλαίσιο της πρώτης δοκιμής, που περιλαμβάνει 1.100 άτομα, στους μισούς ασθενείς θα δοθούν αποτελέσματα μετά από τρεις μήνες και στους άλλους μισούς μετά από 12 μήνες. Οι ερευνητές θα μπορούν στη συνέχεια να αναλύσουν εάν η έγκαιρη διάγνωση βελτιώνει τη φροντίδα των ασθενών.
Ο καθηγητής Jonathan Schott, ειδικός στη νευρολογία στο UCL, ο οποίος θα διεξαγάγει τη δοκιμή είπε ότι αυτή η απλή εξέταση αίματος θα μπορούσε δυνητικά να αλλάξει το τοπίο για τους πάσχοντες από άνοια.
Η δεύτερη δοκιμή θα μελετήσει αιματολογικές εξετάσεις σχεδόν 4.000 ατόμων για να δει ποιες είναι πιο αποτελεσματικές στη διάκριση διαφορετικών τύπων άνοιας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η άνοια του σώματος lewy και η αγγειακή άνοια. Οι επιστήμονες θα μελετήσουν επίσης εάν τα τεστ μπορούν να χορηγηθούν με διαφορετικές μορφές -όπως με το τρύπημα ενός δακτύλου στο σπίτι και την ανάρτηση του τεστ διαδίκτυο για ανάλυση.
Ο Δρ. Richard Oakley, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας και καινοτομίας στην Εταιρεία Αλτσχάιμερ, είπε ότι οι δοκιμές, οι οποίες χρηματοδοτούνται εν μέρει από το People’s Postcode Lottery, είναι ένα κρίσιμο τελικό βήμα για την εισαγωγή των εξετάσεων στην κλινική πρακτική.
«Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι σε εξειδικευμένα ερευνητικά περιβάλλοντα όπου όλα είναι τέλεια, αυτά τα τεστ είναι πραγματικά χρήσιμα. Μπορούν ακόμα να παρέχουν αξιόπιστα αποτελέσματα όταν χρησιμοποιούνται από μη ειδικούς, σε διαφορετικό εξοπλισμό και με διαφορετικούς ασθενείς».
Πώς προκαλείται η άνοια και ποια τα συμπτώματά της
Περίπου 944.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο πιστεύεται ότι ζουν με άνοια, ενώ ο αριθμός πιστεύεται ότι φτάνει περίπου τα 7 εκατομμύρια στις ΗΠΑ. Το Αλτσχάιμερ επηρεάζει περίπου έξι στα 10 άτομα με άνοια.
Θεωρείται ότι προκαλείται από τη συσσώρευση των πρωτεϊνών αμυλοειδούς και ταυ στον εγκέφαλο, οι οποίες συσσωρεύονται μεταξύ τους και σχηματίζουν πλάκες και συστάδες που δυσκολεύουν τον εγκέφαλο να λειτουργεί σωστά. Τελικά, ο εγκέφαλος αδυνατεί να αντιμετωπίσει αυτή τη βλάβη και αναπτύσσονται συμπτώματα άνοιας.
Τα προβλήματα μνήμης, οι δυσκολίες σκέψης και συλλογισμού και προβλήματα γλώσσας είναι κοινά πρώιμα συμπτώματα της πάθησης, τα οποία στη συνέχεια επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Η άνοια αναμένεται να εκτοξευθεί α επόμενα χρόνια, καθιστώντας ένα φθηνό εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου ζωτικής σημασίας για να αντιμετωπιστεί την πρόκληση. Η ανάλυση του Alzheimer’s Research UK διαπίστωσε ότι 74.261 άνθρωποι πέθαναν από άνοια το 2022 σε σύγκριση με 69.178 έναν χρόνο νωρίτερα, καθιστώντας τον τον μεγαλύτερο δολοφόνο της χώρας.