Παγκοσμίως, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με διαβήτη ανέρχεται σε περίπου 422 εκατομμύρια άτομα με πολλά από αυτά τα άτομα να ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Επιπλέον, περίπου 98 εκατομμύρια ενήλικες έχουν προδιαβήτη, που σημαίνει ότι μπορεί να έχουν υψηλότερα από τα κανονικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά όχι αρκετά υψηλά για επίσημη διάγνωση. Ξεχωριστή από όλα αυτά είναι η σπάνια αυτοάνοση νόσος, ο διαβήτης τύπου 1,5, η οποία δεν αντιμετωπίζεται με αλλαγές στη διατροφή ή στον τρόπο ζωής, όπως η αυξημένη άσκηση.
Ο διαβήτης οποιασδήποτε μορφής μπορεί να οδηγήσει σε άλλες σοβαρές παθήσεις υγείας, από καρδιακές έως οφθαλμικές παθήσεις και πολλά άλλα. Δεδομένης της ευρείας επίδρασης που έχει αυτή η ασθένεια στον παγκόσμιο πληθυσμό, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι καινοτομίες στον τρόπο αντιμετώπισής της ήταν στην επικαιρότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023.
Ο Δρ. Robert Gabbay, επικεφαλής επιστημονικός και ιατρικός υπεύθυνος στην Αμερικανική Ένωση Διαβήτη (ADA), είπε στο Healthline ότι τα Πρότυπα Φροντίδας 2024 για τον Διαβήτη επισημαίνουν πολλές από τις πρόσφατες μεγάλες ανακαλύψεις.
Αυτές είναι τα φάρμακα για τον διαβήτη που χρησιμοποιούνται για την απώλεια βάρους και παρεμβάσεις για την παχυσαρκία και τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου και την ενσωμάτωση της τεπλιζουμάμπης, ενός φαρμάκου που εγκρίθηκε στα τέλη του 2022 για την καθυστέρηση της εμφάνισης του διαβήτη τύπου 1.
Οι 4 μεγαλύτερες εξελίξεις του 2023 για τον διαβήτη
- Φάρμακα για τον διαβήτη που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία απώλειας βάρους
- Η αντλία ινσουλίνης υψηλής τεχνολογίας αλλάζει το τοπίο στον διαβήτη τύπου 1
- Η επίδραση της τεπλιζουμάμπης
- Αύξηση των οργάνων συνεχούς παρακολούθησης γλυκόζης (CGM) σε άτομα με διαβήτη τύπου 2
1. Φάρμακα για τον διαβήτη που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία απώλειας βάρους
Μια από τις πιο εξέχουσες ιατρικές ειδήσεις τον περασμένο χρόνο επικεντρώθηκε στο πώς τα φάρμακα που είχαν αρχικά εγκριθεί για τη θεραπεία της νόσου έχουν επίσης αποδειχθεί αποτελεσματικά ως παρεμβάσεις για την απώλεια βάρους.
Ο Δρ. Utpal Pajvani, αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στο Τμήμα Ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, επεσήμανε τα αποτελέσματα της δοκιμής SELECT, της πρώτης ιατρικής δοκιμής που έδειξε ότι η θεραπεία της παχυσαρκίας με το φάρμακο GLP-1 σεμαγλουτίδη μείωσε τον κίνδυνο μελλοντικού καρδιαγγειακού επεισοδίου.
«Αυτή η δοκιμή -που πραγματοποιήθηκε σε υπέρβαρους ασθενείς χωρίς διαβήτη- θα ανοίξει το δρόμο για μεγαλύτερη αποδοχή της παχυσαρκίας ως ασθένειας που απαιτεί θεραπεία, όχι απλώς ως παράγοντα κινδύνου για τη νόσο και άλλες μεταβολικές καταστάσεις», είπε ο Δρ. Pajvani στο Healthline.
Αναφέρθηκε επίσης στην τιρζεπατίδη, η οποίο εγκρίθηκε και κυκλοφόρησε με την εμπορική ονομασία Mounajro ως φάρμακο για διαβήτη και πιο πρόσφατα ως Zepbound για την απώλεια βάρους.
«Αυτό το φάρμακο, που προηγουμένως ήταν διαθέσιμο για ασθενείς με τη νόσο, έγινε αμέσως το καλύτερο στην κατηγορία της απώλειας βάρους για ασθενείς με παχυσαρκία. Εάν τα αποτελέσματα ταιριάζουν με αυτά που παρατηρήθηκαν στις δοκιμές, η μέση απώλεια βάρους σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία θα είναι πάνω από 20%,» εξήγησε ο Δρ. Pajvani.
2. Η αντλία ινσουλίνης υψηλής τεχνολογίας αλλάζει το τοπίο στον διαβήτη τύπου 1
Η Δρ. Sarah Kim, καθηγήτρια ιατρικής στο UCSF, επεσήμανε την έγκριση του FDA στο λογισμικό iLet ACE Pump και iLet Dosing Decision που αναπτύχθηκε από τη Beta Bionics, το οποίο όταν συνδυάζεται με μια συμβατή ενσωματωμένη συνεχή παρακολούθηση γλυκόζης (iCGM), αποτελεί συλλογικά το iLet Bionic Pancreas.
Αυτό είναι ένα αυτοματοποιημένο σύστημα δοσολογίας ινσουλίνης που βασίζεται σε έναν αλγόριθμο για τον καθορισμό της παροχής ινσουλίνης. Ουσιαστικά, αυτό εξαλείφει τη δύσκολη -και συχνά ανακριβή- διαδικασία μέτρησης των υδατανθράκων. Αφήνοντάς το στην τεχνολογία, καθιστά τη διαδικασία διαχείρισης του τύπου 1 πιο προσιτή και απρόσκοπτη για τον χρήστη.
«Υπάρχουν όλες αυτές οι προηγμένες τεχνολογίες για το πώς να χορηγείται ινσουλίνη με πιο φυσιολογικό τρόπο και έτσι αυτή η τελευταία αντλία είναι στην πραγματικότητα ίσως το πιο αυτοματοποιημένο σύστημα εκεί έξω», είπε.
Η Δρ. Kim σημείωσε ότι η παραδοσιακή διαδικασία μέτρησης της κατανάλωσης υδατανθράκων μπορεί να περιλαμβάνει πρόσθετες προκλήσεις στην καθημερινή ζωή ενός ατόμου.
Αυτή είναι η πρώτη αντλία ινσουλίνης που δεν απαιτεί πληροφορίες πέρα από το βάρος ενός ατόμου καθώς ο αλγόριθμος του συστήματος να προσαρμόζεται στα απαιτούμενα επίπεδα ινσουλίνης του συγκεκριμένου ατόμου με την πάροδο του χρόνου. Ουσιαστικά μαθαίνει από αυτό που απαιτεί το σώμα. Η Δρ. Kim είπε ότι αυτή είναι μια σημαντική ανακάλυψη για τους ανθρώπους που ξοδεύουν πολύ χρόνο προσπαθώντας να διαχειριστούν την ινσουλίνη τους και πάντα θεωρούσαν αυτή τη διαδικασία «ενοχλητική».
3. Η επίδραση της τεπλιζουμάμπης
Και οι δύο επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η ενσωμάτωση της τεπλιζουμάμπης -η ανοσοθεραπεία για την πρόληψη της εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 που εγκρίθηκε στα τέλη του 2022- είχε θετικό αντίκτυπο. Δεν πρόκειται για πλήρη θεραπεία, καθώς δεν προλαμβάνει 100% τον διαβήτη τύπου 1, αλλά είναι μια αποτελεσματική ανοσοθεραπεία που χορηγείται σε άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους συγγενείς πρώτου βαθμού των ατόμων με την ασθένεια που διαθέτουν τους δείκτες αυτοαντισωμάτων της αυτοανοσίας των β-κυττάρων που απαιτούνται για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 1. Αυτά είναι άτομα που δεν είναι ακόμη πλήρως διαβητικά. Μπορεί να έχουν προδιαβήτη ή να είναι στα πρόθυρα να τον αναπτύξουν. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι επωφελούνται πολύ από αυτήν την ανοσοθεραπεία δύο εβδομάδων.
«Μπορεί πραγματικά να καθυστερήσετε τη νόσο για πολλά χρόνια ή ίσως να μην την πάθετε ποτέ. Οποιαδήποτε καθυστέρηση εμφάνισης διαβήτη τύπου 1, ειδικά στην παιδική ηλικία, είναι ευεργετική για να καθυστερήσει τη νόσο», είπε η Δρ. Kim.
4. Αύξηση των οργάνων συνεχούς παρακολούθησης γλυκόζης (CGM) σε άτομα με διαβήτη τύπου 2
Ο Δρ. Pajvani ανέφερε επίσης την αυξημένη χρήση της συνεχούς παρακολούθησης γλυκόζης (CGM) σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Εξήγησε ότι αυτή ήταν από καιρό η βασική θεραπεία για τον τύπου 1, αλλά δεδομένα από τη μελέτη MOBILE του 2021 έδειξαν ότι ακόμη και οι ασθενείς με τύπου 2 που χρησιμοποιούν ινσουλίνη εμφανίζουν οφέλη από τα CGM, τα οποία συνήθως αναφέρονται ως «αισθητήρες». Πρόσθεσε ότι, τον περασμένο χρόνο, πολλοί από τους δικούς του ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν πλέον υιοθετήσει αυτήν την τεχνολογία.
Πιθανές καινοτομίες που έρχονται το 2024
Όταν ρωτήθηκε ποιες είναι οι πιθανές εξελίξεις στο τοπίο του διαβήτη για το 2024, ο Δρ. Pajvani είπε ότι ανυπομονεί ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα από τις δοκιμές νεότερων φαρμάκων τόσο για τον διαβήτη τύπου 2 όσο και για την παχυσαρκία, συμπεριλαμβανομένων των από του στόματος ενεργοποιητών υποδοχέων GLP-1 που μπορεί να επεκτείνουν περαιτέρω τις θεραπευτικές επιλογές.
«Την επόμενη χρονιά νομίζω ότι θα δούμε περισσότερα σχετικά με την παχυσαρκία. Συγκεκριμένα, νέα φάρμακα, ελπίζουμε καλύτερη πρόσβαση και βαθύτερη κατανόηση του μηχανισμού της απώλειας βάρους και του αντίκτυπου», τόνισε με τη σειρά του ο Δρ. Gabbay.
Είπε επίσης ότι η τεχνολογία θα είναι μπροστά και στο επίκεντρο με νέα μοντέλα φροντίδας που αναπτύσσουν μια επέκταση της ψηφιακής υγείας.