Ο Δρ Μάικλ Σάμπομ, καρδιολόγος απέρριπτε τις επιθανάτιες εμπειρίες ως «ψεύτικες» μέχρι που μίλησε σε μια ασθενή που είδε τη δική της επέμβαση ενώ βρισκόταν σε νάρκωση.
Οι επιθανάτιες εμπειρίες είναι έντονα ζωντανές και συχνά μεταμορφωτικές εμπειρίες, πολλές από τις οποίες συμβαίνουν κάτω από ακραίες, φυσιολογικές ωστόσο, συνθήκες όπως μετά από κάποιο τραύμα, διακοπή της εγκεφαλικής δραστηριότητας, βαθιά γενική αναισθησία ή καρδιακή ανακοπή. Με άλλα λόγια πρόκειται για συμβάντα κατά τα οποία δεν θα έπρεπε να είναι δυνατή καμία συνειδητοποίηση ή αισθητηριακές εμπειρίες οποιουδήποτε είδους σύμφωνα με τους επιστήμονες. Ο Δρ Μάικλ Σαμπομ, καρδιολόγος στην Ατλάντα των Η.Π.Α., πέρασε χρόνια ερευνώντας εμπειρίες παρ’ ολίγον θανάτου που δεν πίστευε ότι ήταν αληθινές.
Τι ακριβώς είναι οι επιθανάτιες εμπειρίες
Οι επιθανάτιες εμπειρίες σύμφωνα με Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Βιρτζίνια συνίστανται σε ένα κοινό μοτίβο γεγονότων που βιώνουν πολλοί άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν έντονη απειλή, είναι σοβαρά άρρωστοι ή πλησιάζουν στο θάνατο.
«Νόμιζα ότι η όλη ιδέα ήταν χωρίς κανένα απολύτως νόημα», εξήγησε. Αυτό πίστευε μέχρι που συνάντησε την Παμ Ρέινολντς, η οποία είχε ένα περίεργο επεισόδιο κατά τη διάρκεια μιας εγχείρησης. Η Παμ είχε ένα πολύ περίπλοκο, επικίνδυνο ανεύρυσμα εγκεφάλου που ήταν έτοιμο να σκάσει και χρειάστηκε να υποβληθεί σε σοβαρή χειρουργική επέμβαση για να σωθεί η ζωή της.
Πριν από την εγχείρηση, τέθηκε σε απόλυτη τεχνητή καταστολή, που σημαίνει ότι η καρδιά και ο εγκέφαλός της δεν λειτουργούσαν. Όλο το αίμα “στραγγίστηκε” από το κεφάλι της και τα αυτιά και τα μάτια της ήταν κλεισμένα. «Παρόλα αυτά, η Παμ άκουσε και είδε τα πάντα κατά τη διάρκεια της επέμβασης», έγραψε ο γιατρός σε ένα στο Insider.
Σε μια κουβέντα με τον Δρ Μάικλ, θυμήθηκε ότι είδε το πριόνι των οστών που χρησιμοποιούσαν οι χειρουργοί. Είπε ότι έμοιαζε με ηλεκτρική οδοντόβουρτσα. «Αυτό φαινόταν παράλογο», είπε ο γιατρός, «αλλά όταν ζήτησα μια φωτογραφία του εργαλείου που είχαν χρησιμοποιήσει οι γιατροί, είδα ότι είχε δίκιο».
Οι επιθανάτιες εμπειρίες σύμφωνα με Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Βιρτζίνια συνίστανται σε ένα κοινό μοτίβο γεγονότων που βιώνουν πολλοί άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν έντονη απειλή, είναι σοβαρά άρρωστοι ή πλησιάζουν στο θάνατο.
Δεν υπήρχε λογική εξήγηση για το πώς μπορούσε να μάθει τι είχε συμβεί, πρόσθεσε. Μιλώντας μαζί του έπεισε τον γιατρό ότι οι εξωσωματικές εμπειρίες ήταν πραγματικό φαινόμενο. Η ιστορία της Παμ άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ο Δρ Μάικλ φροντίζει τους δικούς του ασθενείς -καθώς δεν μπορεί ποτέ να είναι σίγουρος ότι δεν μπορούν να τον ακούσουν. «Απέκτησα επίγνωση του γεγονότος ότι ένα παράλογο σχόλιο κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή της ανάνηψης θα μπορούσε να είναι επιβλαβές», είπε. Παρόλο που οι μεταθανάτιες εμπειρίες δεν μπορούν να αποδειχθούν με επιστημονικά στοιχεία, ο γιατρός εξακολουθεί να είναι πεπεισμένος ότι αυτά τα φαινόμενα είναι πραγματικά.
Οι επιθανάτιες εμπειρίες σε αριθμούς
Σχετική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Resuscitation, συμμετείχαν 567 άτομα που υποβλήθηκαν σε Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση λόγω καρδιακής ανακοπής. Λιγότεροι από 10% επέζησαν και οι ερευνητές κατάφεραν να πάρουν συνεντεύξεις και μαρτυρίες από τους 28 από τους 52 επιζώντες. Οι 11 από αυτούς ανέφεραν πως είχαν αναμνήσεις που υποδεικνύει τουλάχιστον κάποιου είδους συνείδηση κατά τη διαδικασία της ανάνηψης.
Η μεταθανάτια ζωή
Μερικές φορές οι άνθρωποι λανθασμένα αναφέρονται στις επιθανάτιες εμπειρίες ως απόδειξη της μετά θάνατον ζωής, είπε ο γιατρός. Είπε ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της αληθινής μετά θάνατον ζωής και αυτών των εμπειριών του να είσαι σχεδόν νεκρός. «Οι εμπειρίες αυτές εξακολουθούν να συμβαίνουν στη ζωή που ζούμε καθημερινά, αλλά μας συνδέουν με μια πνευματική σφαίρα με την οποία συνήθως δεν είμαστε σε επαφή», ισχυρίστηκε.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του NYU Grossman στις ΗΠΑ, εξέτασε άτομα που είχαν επιβιώσει από καρδιακές ανακοπές. Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι συνήθως, όσοι είχαν επιθανάτιες εμπειρίες είπαν ότι θα είχαν «μοναδικές διαυγείς εμπειρίες».
Οι επιθανάτιες εμπειρίες και τα χαρακτηριστικά τους
Αν και οι επιθανάτιες διαφέρουν από άτομο σε άτομο, συχνά τα άτομα αναφέρουν ότι βιώνουν κάποιες κοινές εμπειρίες όπως οι ακόλουθες:
- νιώθουν πολύ άνετα και δεν αισθάνονται πόνο
- έχουν την αίσθηση ότι εγκαταλείπουν το σώμα τους, ενώ μερικές φορές να μπορούν να δουν το σώμα σαν να βρίσκονται από πάνω του
- το μυαλό τους λειτουργεί πιο καθαρά και πιο γρήγορα από το συνηθισμένο
- έχουν μια αίσθηση ότι βαδίζουν προς ένα τούνελ ή σκοτάδι και βλέπουν ένα φως, μερικές φορές στο τέλος του τούνελ
- έχουν μια αίσθηση απόλυτης ειρήνης, ευεξίας ή απόλυτης, άνευ όρων αγάπης
- νιώθουν μια αίσθηση πρόσβασης σε απεριόριστη γνώση
- προβαίνουν σε μια «ανασκόπηση ζωής» ή ανάκληση σημαντικών γεγονότων από το παρελθόν
- έχουν μια προαίσθηση των μελλοντικών γεγονότων που έρχονται
- δηλώνουν ότι έχουν συναντήσεις με θανόντα αγαπημένα πρόσωπα ή με άλλα όντα που μπορεί να αναγνωριστούν ως θρησκευτικά πρόσωπα
Ενώ αυτά τα χαρακτηριστικά αναφέρονται συνήθως, πολλές εμπειρίες διαφέρουν από αυτό το μοτίβο και περιλαμβάνουν και άλλα στοιχεία. Για παράδειγμα, ορισμένες παραλίγο θανατηφόρες εμπειρίες μπορεί να είναι πιο τρομακτικές ή ανησυχητικές παρά ειρηνικές. Μας ενδιαφέρει να ακούμε για όλα τα είδη του παραλίγο θανάτου και παρόμοιες εμπειρίες και να μελετήσουμε την επίδρασή τους στα άτομα που τις έχουν.
Στοιχεία που τις επαληθεύουν
Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα να μελετήσουμε τις επιθανάτιες εμπειρίες που μπορεί να αφορούν το ερώτημα εάν ο νους μπορεί να λειτουργήσει έξω από το φυσικό σώμα και εάν μπορούμε να επιβιώσουμε από τον σωματικό θάνατο. Ένας τέτοιος τύπος εμπειρίας είναι το λεγόμενο Veridical Near Death Experience , στο οποίο οι εμπειρογνώμονες αποκτούν επαληθεύσιμες πληροφορίες που τα άτομα που είχαν την εμπειρία δεν θα μπορούσαν να έχουν λάβει με κανένα κανονικό μέσο. Για παράδειγμα, κάποιοι αναφέρουν ότι βλέπουν γεγονότα να συμβαίνουν σε κάποια μακρινή τοποθεσία, όπως σε άλλο δωμάτιο του νοσοκομείου ή ένας μπορεί να συναντήσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο που έχει πεθάνει και το οποίο στη συνέχεια του κοινοποιεί επαληθεύσιμες πληροφορίες που δεν γνώριζε.
Τα αίτια των επιθανάτιων εμπειριών είναι πολύπλοκα και δεν είναι πλήρως γνωστά. Ενώ έχουν προσφερθεί πολλές ιατρικές και ψυχολογικές εξηγήσεις, παραμένουν εικασιακές και συχνά δεν μπορούν να εξηγήσουν συλλήβδην το φαινόμενο.