Ακόμη κι αν η καρδιά μας σταματήσει, ο εγκέφαλός μας συνεχίζει να λειτουργεί. Αλλά όσοι είχαν επιθανάτιες εμπειρίες αναφέρουν ότι μπορούν να δουν πολύ περισσότερα πράγματα από το φως.
Περίπου το 40% των ανθρώπων που υποβλήθηκαν σε ΚΑΡΠΑ και επέζησαν από καρδιακό επεισόδιο είχαν αναμνήσεις, όνειρα ή και κάποιου είδους αντίληψη αυτού που τους συνέβαινε, ακόμη και ενόσω ήταν χωρίς τις αισθήσεις τους, υποστηρίζει νέα έρευνα σχετικά με τις επιθανάτιες εμπειρίες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν δείγματα εγκεφαλικής δραστηριότητας που υποδείκνυε αντίληψη -κάποιες φορές πάνω από μία ώρα- πριν από την ανάνηψη.
Η συνέχεια μιας σημαντικής μελέτης σχετικά με τις μυστηριώδεις επιθανάτιες εμπειρίες (near death experiences, NDE) εντόπισε ότι στον εγκέφαλο των ασθενών που υπέστησαν καρδιακή ανακοπή, καθώς το ιατρικό προσωπικό προσπαθούσε να τους επαναφέρει, υπήρχε κανονική δραστηριότητα.
Με επικεφαλής ερευνητές από την Ιατρική Σχολή Grossman του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, μια ομάδα γιατρών εντατικής θεραπείας και ειδικών ιατρών εξέτασε την ανάκληση και τις επιθανάτιες εμπειρίες ασθενών που εισήχθησαν σε νοσοκομεία στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο που υποβλήθηκαν σε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ).
Επιθανάτιες εμπειρίες: Εκτός από το φως τι άλλο βλέπουν ή νιώθουν όσοι πεθαίνουν
Προηγούμενη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Resuscitation, οι ερευνητές ομαδοποίησαν τις αναμνήσεις των επιθανάτιων εμπειριών σε επτά μεγάλες κατηγορίες, αποδεικνύοντας ότι ο θάνατος είναι μια πολύ πιο διαφορετική εμπειρία για τον καθένα. Αυτές οι κατηγορίες είναι:
- Φόβος
- Εικόνες ζώων ή φυτών
- Έντονο φως
- Βία και καταδίωξη
- Deja Vu
- Μέλη οικογένειας
- Ανάμνηση γεγονότων
Αυτό το τελευταίο είναι αρκετά συναρπαστικό, με δύο από τους ασθενείς που ερωτήθηκαν να μπορούν να θυμούνται τα γεγονότα που συνέβησαν μετά τον τεχνικό θάνατο τους και, σύμφωνα με την κατανόησή μας για τον ανθρώπινο εγκέφαλο, θα έπρεπε να έχουν πάψει να γνωρίζουν.
Μεταξύ ζωής και θανάτου: Τα ευρήματα της νέας μελέτης
Μεταξύ των 567 ασθενών που επιλέχθηκαν για τη μελέτη, 213 ανέκτησαν παλμό. Από αυτούς, μόλις 53 επέζησαν για να λάβουν εξιτήριο, με μόλις 28 αρκετά υγιείς για να συμμετάσχουν σε συνεντεύξεις παρακολούθησης.
Οι ίδιοι οι αριθμοί δείχνουν πόσο βάναυση μπορεί να είναι η ανακοπή καρδιάς για ένα σώμα. Τη στιγμή που η καρδιά δεν διατηρεί σταθερό ρυθμό, η αρτηριακή πίεση πέφτει κατακόρυφα, επιτρέποντας στο διοξείδιο του άνθρακα και σε άλλα απόβλητα να αυξηθούν σε τοξικά επίπεδα, ενώ συγκρατεί πολύτιμο οξυγόνο από ιστούς που το χρειάζονται για ενέργεια. Ως αποτέλεσμα, τα κύτταρα «πέφτουν» ένα προς ένα, με τα εγκεφαλικά κυκλώματα να παραπαίουν.
Ενώ η ΚΑΡΠΑ βοηθά το αίμα να πάει στην καρδιά για να δώσει στα συστήματά μας μια ευκαιρία να ξαναβρούν τον ρυθμό τους, οι θωρακικές πιέσεις της κάνουν κακό, και οι πιθανότητες ανάρρωσης να μειώνονται σταθερά καθώς περνούν τα λεπτά.
Όμως το τι ακριβώς σημαίνει αυτό για τις νευρολογικές λειτουργίες δεν ήταν ποτέ απολύτως σαφές. Μεταξύ εργαστηριακών μελετών σε αρουραίους και επιτόπιων μελετών σε ετοιμοθάνατους ασθενείς, είναι σαφές ότι ο εγκέφαλος χρειάζεται μεγαλύτερη διάρκεια για να σταματήσει τη λειτουργία του, αφού έχει σταματήσει η καρδιά.
Ο πνευμονολόγος Sam Parnia έχει περάσει χρόνια ερευνώντας τη διαδικασία του θανάτου, όχι μόνο από νευρολογική αλλά και από ψυχολογική άποψη. Ο κύριος συγγραφέας της μελέτης AWAreness κατά τη διάρκεια της Αναζωογόνησης (AWARE), που δημοσιεύτηκε το 2014, βασίστηκε σε προηγούμενα ευρήματα με μεγαλύτερο δείγμα και τροποποιημένη μέθοδο.
Ως μέρος του έργου AWARE II, ο Sam Parnia και η ομάδα του χρησιμοποίησαν ένα app, tablet και ακουστικά σε 365 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ΚΑΡΠΑ σε αναζήτηση ενδείξεων ότι, παρά το γεγονός ότι δεν ανταποκρίνονται, μπορεί να υπάρχει ακόμα κάποιος βαθμό επίγνωσης.
Ο εγκέφαλος εξακολουθεί να επεξεργάζεται περιβαλλοντικά στοιχεία, μνήμες και συναισθήματα κατά τη διάρκεια της ΚΑΡΠΑ
Από τους 28 ερωτηθέντες, κανένας δεν θυμήθηκε τις εικόνες που παρουσιάστηκαν στο tablet ούτε ανέφερε ότι άκουσε τους ήχους στα ακουστικά. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ο εγκέφαλός τους δεν είχε κάποιο είδος δραστηριότητας, με τους λίγους υγιείς επιζώντες να αναφέρουν αναμνήσεις από την αναζωογόνηση, όπως τις θωρακικές πιέσεις, το ηλεκτροσόκ, τα ηλεκτρόδια στο δέρμα τους και τις φωνές των γιατρών.
Η παρακολούθηση του εγκεφάλου σε πραγματικό χρόνο υποστήριξε την πιθανότητα ότι παρά τη μειωμένη καρδιακή δραστηριότητα, υπήρχε πιθανότητα να διατηρηθεί η νευρολογική δραστηριότητα, με το 40% των επιζώντων να ανακτούν τους καρδιακούς παλμούς έως και μία ώρα μετά την ΚΑΡΠΑ.
«Παρόλο που οι γιατροί πίστευαν από καιρό ότι ο εγκέφαλος υφίσταται μόνιμη βλάβη περίπου 10 λεπτά αφού η καρδιά σταματήσει να του παρέχει οξυγόνο, η εργασία μας διαπίστωσε ότι ο εγκέφαλος συνεχίζει να λειτουργεί», λέει ο Sam Parnia.
«Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη μελέτη που δείχνει ότι οι αναμνήσεις και οι αλλαγές των εγκεφαλικών κυμάτων μπορεί να είναι σημάδια παγκόσμιων, κοινών στοιχείων των λεγόμενων παραλίγο επιθανάτιων εμπειριών».
«Αυτό είναι το μεγάλο άγνωστο. Βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητη περιοχή. Και το βασικό είναι ότι δεν πρόκειται για ψευδαισθήσεις. Πρόκειται για μια πραγματική εμπειρία που αναδύεται με τον θάνατο» εξηγεί ο ερευνητής της μελέτης.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Resuscitation.