Χωρίς να χρησιμοποιήσουν ωάρια, σπέρμα ή μήτρα, Ισραηλινοί επιστήμονες του Ινστιτούτου Weizmann, ανέπτυξαν το πρώτο «πλήρες» μοντέλο εμβρύου που μιμείται όλες τις βασικές δομές του. Ο σκοπός είναι να παρέχουν έναν ηθικό τρόπο κατανόησης των πρώτων στιγμών της ζωής μας.
Η ομάδα του Ινστιτούτου Weizmann δηλώνει ότι το μοντέλο εμβρύου τους, που κατασκευάστηκε με τη χρήση βλαστοκυττάρων, μοιάζει με το παράδειγμα ενός πραγματικού εμβρύου 14 ημερών, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του BBC. Απελευθερώθηκαν ακόμη και ορμόνες που κατέστησαν θετικό ένα τεστ εγκυμοσύνης στο εργαστήριο. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.
«Η εγκυμοσύνη είναι ένα μαύρο κουτί και αυτό δεν είναι κλισέ, καθώς οι γνώσεις μας είναι πολύ περιορισμένες», λέει ο μοριακός γενετιστής Jacob Hanna από το Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ.
Τα ανθρώπινα έμβρυα που καλλιεργήθηκαν από βλαστοκύτταρα σε εργαστήριο, δίνουν μια άνευ προηγουμένου εικόνα της κρίσιμης πρώτης εβδομάδας μετά την εμφύτευση στο τοίχωμα της μήτρας.
Η γονιμότητα, η πρώιμη απώλεια εγκυμοσύνης και τα αναπτυξιακά προβλήματα μπορούν να γίνουν καλύτερα κατανοητά με τη μελέτη ενός γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα, στην αρχή της κύησης. Αλλά οι ηθικές και τεχνικές προκλήσεις έχουν εμποδίσει την ικανότητα των ερευνητών να μελετήσουν αυτά τα κρίσιμα στάδια της ανάπτυξης του ανθρώπινου εμβρύου.
«Το πρόβλημα είναι στον πρώτο μήνα, οι υπόλοιποι οκτώ μήνες της εγκυμοσύνης είναι κυρίως για φυσιολογική ανάπτυξη», λέει ο Jacob Hanna.
Πώς ανέπτυξαν το έμβρυο οι επιστήμονες
Αντί για έσπέρμα και ωάριο, το αρχικό υλικό ήταν πρωτόγονα βλαστικά κύτταρα, τα οποία επαναπρογραμματίστηκαν ώστε να αποκτήσουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε οποιοσδήποτε τύπο ιστού στο σώμα. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν χημικές ουσίες για να μετατραπούν τα βλαστικά κύτταρα σε τέσσερις τύπους κυττάρων, που βρίσκονται στα πρώτα στάδια του ανθρώπινου εμβρύου:
- κύτταρα της επιβλάστης, τα οποία γίνονται έμβρυο
- κύτταρα τροφοβλάστης, τα οποία γίνονται ο πλακούντας
- υποβλαστικά κύτταρα, τα οποία γίνονται ο αμνιακός σάκος
- κύτταρα εξωεμβρυϊκού μεσοδέρματος
Συνολικά, 120 από αυτά τα κύτταρα αναμείχθηκαν σε μια ακριβή αναλογία. Τα μοντέλα εμβρύων αφέθηκαν να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν μέχρι να είναι συγκρίσιμα με ένα έμβρυο 14 ημερών μετά τη γονιμοποίηση. Σε πολλές χώρες, αυτό είναι το νομικό όριο για την κανονική έρευνα σε έμβρυα.
Τα μοντέλα εμβρύων μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να εξηγήσουν πώς προκύπτουν οι διάφοροι τύποι κυττάρων, να παρακολουθήσουν τα πρώτα βήματα για τη δημιουργία των οργάνων του σώματος ή να κατανοήσουν τις κληρονομικές ή γενετικές ασθένειες. Ακόμη να βελτιώσουν τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης, βοηθώντας στην κατανόηση των λόγων για τους οποίους ορισμένα έμβρυα αποτυγχάνουν, ή χρησιμοποιώντας τα μοντέλα για να ελεγχθεί κατά πόσον τα φάρμακα είναι ασφαλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Με πληροφορίες από BBC