Θέλετε να αναγνωρίσετε έγκαιρα την επιλόχεια κατάθλιψη; Υπάρχουν σημάδια που πολλές μητέρες προσπαθούν να κρύψουν, όμως είναι σημαντικό να τα αναγνωρίσετε και να ζητήσετε υποστήριξη. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ψυχική υγεία και την ευεξία της νέας μητέρας.
Η κατάθλιψη συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο μακροχρόνιων παθήσεων
Επιλόχειος κατάθλιψη – Τι είναι και πώς αναγνωρίζουμε τα σημάδια
Σύμφωνα με το έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Obstetrics & Gynecology, η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που επηρεάζει έως και το 15% των νέων μητέρων, συνήθως εντός των πρώτων εβδομάδων μετά τον τοκετό. Χαρακτηρίζεται από επίμονα συναισθήματα θλίψης, άγχους, κόπωσης και απώλειας ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλαιότερα ήταν ευχάριστες.
Συχνά συνοδεύεται από διαταραχές ύπνου και όρεξης, καθώς και δυσκολία στη σύνδεση με το βρέφος.
Αν και όλοι μας πιστεύουμε ότι η μητρότητα είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στη ζωή μιας γυναίκας, μπορεί επίσης να είναι εξαντλητική, απογοητευτική και τρομακτική, καθώς μια νέα μητέρα προσπαθεί να προσαρμοστεί στις νέες σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που βιώνει.
Οι προκλήσεις της μητρότητας δεν περιορίζονται μόνο στις νέες μητέρες με νεογέννητα που κλαίνε, στις πάνες που πρέπει να αλλάξουν και τα μπιμπερό που πρέπει να ετοιμαστούν. Η έλλειψη ύπνου, οι ορμονικές αλλαγές και τα συναισθήματα απομόνωσης μπορούν να είναι εξίσου δύσκολα για γονείς με παιδιά κάθε ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων νηπίων και προεφήβων.
Χαμηλό ανοσοποιητικό: Τα 11 συμπτώματα που δείχνουν ότι μπορεί να έχετε πρόβλημα
Τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στις ανεπτυγμένες χώρες, το 10% των εγκύων και το 13% των γυναικών μετά τον τοκετό αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα ποσοστά είναι υψηλότερα, φτάνοντας το 15,6% για τις εγκύους και το 19,8% για τις νέες μητέρες.
Όσον αφορά την Ελλάδα, τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι το 50-85% των γυναικών μετά τον τοκετό βιώνουν μια παροδική συναισθηματική δυσφορία, γνωστή ως επιλόχειος μελαγχολία (baby blues), η οποία διαρκεί έως δύο εβδομάδες και δεν πρέπει να συγχέεται με την επιλόχεια κατάθλιψη. Δυστυχώς, όμως, κάποιες από αυτές τις γυναίκες δεν θα μπορέσουν να την αποφύγουν.
Παράγοντες όπως οι ορμονικές αλλαγές, το ιστορικό κατάθλιψης και η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης συμβάλλουν στην εμφάνισή της. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, μέσω ψυχοθεραπείας ή/και φαρμακευτικής αγωγής, είναι κρίσιμες για την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας της μητέρας και την ευημερία της οικογένειας.
Η σύμβουλος Georgina Sturmer, μέλος του Βρετανικού Συλλόγου Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας (BACP) και ειδικευμένη στη στήριξη γυναικών, εξηγεί ότι η επιλόχειος κατάθλιψη, γνωστή και ως μεταγεννητική κατάθλιψη, είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή μελαγχολία μετά τη γέννα.
«Είναι συνηθισμένο για μια νέα μητέρα να βιώσει μια πτώση στη διάθεσή της μετά τη γέννηση του μωρού της. Ωστόσο, αυτό συνήθως υποχωρεί μέσα σε δύο εβδομάδες» ανέφερε στη Mirror.
Πώς να καταλάβετε ότι κάποιος προσποιείται πως είναι χαρούμενος ενώ είναι πραγματικά δυστυχισμένος
«Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια πολύ διαφορετική εμπειρία. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τα σημάδια της παρατεταμένης κακής διάθεσης, της θλίψης ή της απόγνωσης σε μια νέα μητέρα. Αυτά μπορεί να εκδηλωθούν και σωματικά, όπως με δυσκολία στη συγκέντρωση ή στον ύπνο. Είναι δύσκολο να εντοπιστεί για διάφορους λόγους».
Επιπλέον, η Sturmer τόνισε ότι οι νέες μητέρες βιώνουν τεράστια σωματική και ψυχολογική πίεση:
«Όταν αναρρώνουμε από τη γέννα και φροντίζουμε ένα νεογέννητο, είναι απολύτως φυσιολογικό να αισθανόμαστε κόπωση ή απογοήτευση».
Οι κοινωνικές πιέσεις να είναι μια μητέρα «τέλεια» μπορούν να γίνουν καταπιεστικές, καθιστώντας δύσκολη την παρέμβαση των κοντινών ανθρώπων.
«Μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί η επιλόχειος κατάθλιψη, επειδή οι μητέρες συχνά αισθάνονται την ανάγκη να κρύψουν ή να καλύψουν τα συναισθήματά τους» πρόσθεσε η Georgina.
«Μπορεί να φοβούνται την κριτική των άλλων. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί στα σημάδια της επιλόχειας κατάθλιψης και να παρέχουμε υποστηρικτική και χωρίς κριτική στάση σε κάποιον που τη βιώνει», τόνισε.
Τι δείχνει το επάγγελμα μας για την ψυχική μας υγεία – Νέα αποκαλυπτική μελέτη
Οι συνέπειες της αδιάγνωστης επιλόχειας κατάθλιψης
Τα προβλήματα ψυχικής υγείας μετά τη μητρότητα δεν είναι σπάνια.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα Mirror, μία γυναίκα, η Lucy, πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου 2024, αφού εξαφανίστηκε από μια ψυχιατρική μονάδα στο Scarborough, όπου νοσηλευόταν εθελοντικά.
Μετά από ώρες εξαντλητικής έρευνας, η ομάδα διάσωσης βρήκε την άτυχη γυναίκα, με την αδελφή της Faye να επιβεβαιώνει ότι η «χαρούμενη, συμπονετική και εκπληκτική μητέρα» είχε βάλει τέλος στη ζωή της.
Η Lucy υπέφερε από επιλόχειο κατάθλιψη από τότε που το πρώτο της παιδί ήταν τριών μηνών. Όταν γέννησε το δεύτερο παιδί της το 2023, δεν της προσφέρθηκε καμία επαγγελματική βοήθεια, σύμφωνα με την αδελφή της. Η κατάσταση της επιδεινώθηκε, οδηγώντας την σε σοβαρή κατάθλιψη και ψύχωση.
«Άλλαξε δραματικά. Ένα μαύρο σύννεφο την σκέπασε και αφαίρεσε κάθε χαρά από τη ζωή της,» ανέφερε η Faye. «Το άγχος της εκτοξεύθηκε. Η κατάθλιψή της ήταν αβάσταχτη. Η αϋπνία και η εξάντληση την κυρίευσαν».σ
Σεροτονίνη: Με ποια συμπτώματα συνδέεται η έλλειψη της «ορμόνης της χαράς» – Οι φυσιολογικές τιμές
Πού να αναζητήσετε βοήθεια αν υποφέρετε
Δεν χρειάζεται να υποφέρετε σιωπηλά αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες με την ψυχική σας υγεία. Μπορείτε να απευθυνθείτε στην ομάδα των ειδικών που σας επέβλεψε κατά την εγκυμοσύνη, όπως τον γιατρό σας, τη μαία σας, την κλινική ή το νοσοκομείο σας ή να αναζητήσετε βοήθεια σε κάποιον ψυχολόγο. Οι ειδικοί έχουν τις γνώσεις για να σας καθοδηγήσουν και να απαλλαχθείτε από το βαρύ φορτίο που φέρνει η επιλόχειος κατάθλιψη.