Σχεδόν δύο στους πέντε ενήλικες στις ΗΠΑ έχουν υψηλή χοληστερόλη, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Χωρίς θεραπεία, η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό επεισόδιο, δύο από τις κορυφαίες αιτίες θανάτου στις παγκοσμίως. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις σκοτώνουν σχεδόν 18 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Ένα νέο εμβόλιο που αναπτύχθηκε από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού θα μπορούσε να αλλάξει το τοπίο, παρέχοντας μια φθηνή μέθοδο για τη μείωση της «κακής»-LDL χοληστερόλης, η οποία δημιουργεί επικίνδυνες πλάκες που μπορούν να μπλοκάρουν τα αιμοφόρα αγγεία.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο npj Vaccines, μια ομάδα με επικεφαλής τον Bryce Chackerian, καθηγητή Regents στο Τμήμα Μοριακής Γενετικής & Μικροβιολογίας, ανέφερε ότι τα εμβόλια μείωσαν την LDL χοληστερόλη σχεδόν εξίσου αποτελεσματικά με μια ακριβή κατηγορία φαρμάκων γνωστά ως αναστολείς PCSK9.
«Μας ενδιαφέρει να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε μια άλλη προσέγγιση που θα είναι λιγότερο δαπανηρή και ευρύτερα εφαρμόσιμη, όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και σε μέρη που δεν έχουν τους πόρους να αντέξουν οικονομικά αυτές τις πολύ ακριβές θεραπείες», δήλωσε ο Δρ. Chackerian.
Ιδιαίτερα ακριβές οι υπάρχουσες θεραπείες για την υψηλή χοληστερόλη
Για μια πάθηση με τόσο βαθύ παγκόσμιο αντίκτυπο, θα πίστευε κανείς ότι οι θεραπείες για υψηλά επίπεδα χοληστερόλης θα ήταν πιο προσιτές. Ο Abinash Achrekar, έμαθε από πρώτο χέρι ότι δεν συμβαίνει αυτό. Καρδιολόγος, αντιπρόεδρος και καθηγητής στο Τμήμα Εσωτερικής Ιατρικής του UNM, όχι μόνο έχει περιθάλψει αμέτρητους ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη, αλλά είναι και ο ίδιος ασθενής.
«Είμαι καρδιολόγος και έχω υψηλή χοληστερόλη. Διαγνώστηκα όταν ήμουν νεαρός, περίπου στην ηλικία των 16 ετών», είπε ο ίδιος.
Από τότε, ο Δρ. Achrekar είπε ότι έχει χρησιμοποιήσει διαφορετικές θεραπείες, όπως στατίνες -τις οποίες χρησιμοποιούν σχεδόν 200 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως- και το μονοκλωνικό εμβόλιο PCSK9. Αυτό είναι ένα νεότερο φάρμακο που στοχεύει την πρωτεΐνη PCSK9. ένα μόριο που δημιουργείται στο ήπαρ, κυκλοφορεί μέσω του αίματος και ρυθμίζει αρνητικά τον μεταβολισμό της LDL χοληστερόλης.
Βασικά, όσο περισσότερο PCSK9 παράγει το σώμα, τόσο υψηλότερη θα είναι η LDL χοληστερόλη. Ο Δρ. Achrekar είπε ότι οι δύο μηνιαίες ενέσεις για να εμποδίσουν αυτήν την πρωτεΐνη μειώνουν την κακή χοληστερόλη κατά περίπου 60%, αλλά είναι ακριβές και απαιτούν προηγούμενη έγκριση από γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή καρδιολόγο.
«Αυτά τα φάρμακα έχει αποδειχθεί ότι όχι μόνο μειώνουν τη χοληστερόλη, αλλά μειώνουν τις πιθανότητες καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και θανάτου».
Πώς αναπτύχθηκε το εμβόλιο για την υψηλή χοληστερόλη
Ο Δρ. Chackerian και οι συνεργάτες του ήθελαν όλοι οι ασθενείς που αντιμετωπίζουν αυτόν τον κίνδυνο να έχουν μια θεραπευτική επιλογή. Έτσι, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία πλατφόρμας εμβολίων που ανέπτυξε στο UNM, ο επιστήμονας συνεργάστηκε με ερευνητές στις ΗΠΑ για να δημιουργήσει ένα νέο εμβόλιο που στοχεύει ειδικά το PCSK9.
«Το εμβόλιο βασίζεται σε ένα μη μολυσματικό σωματίδιο ιού. Είναι απλώς το κέλυφος ενός ιού και αποδεικνύεται ότι μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να αναπτύξουμε εμβόλια ενάντια σε κάθε είδους πράγματα», εξήγησε.
Σε αυτή την περίπτωση, ο Δρ. Chackerian κόλλησε μικροσκοπικά κομμάτια της πρωτεΐνης PCSK9 στην επιφάνεια αυτών των σωματιδίων του ιού.
«Έτσι, το ανοσοποιητικό σύστημα κάνει μια πραγματικά ισχυρή απόκριση αντισωμάτων εναντίον αυτής της πρωτεΐνης που εμπλέκεται στον έλεγχο των επιπέδων χοληστερόλης. Στα ζώα που εμβολιάσαμε, βλέπουμε ισχυρές μειώσεις στα επίπεδα χοληστερόλης -έως και 30%- και αυτό θα συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων», ανέφερε ο ειδικός.
Πότε θα έρθει και πόσο θα κοστίζει το εμβόλιο για την υψηλή χοληστερόλη
Τα τελευταία 10 χρόνια, το εμβόλιο έχει δοκιμαστεί σε ποντίκια και πιθήκους με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Ο Δρ. Chackerian είπε ότι το επόμενο βήμα είναι να βρεθεί χρηματοδότηση για να προχωρήσουν στην κατασκευή εμβολίων και τις κλινικές δοκιμές με ανθρώπους. Αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει χρόνια και αρκετά εκατομμύρια δολάρια, αλλά αξίζει τον κόπο να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο που είναι αγνό, ασφαλές και προσιτό.
«Δεδομένου ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, έχει υπολογιστεί ότι αν όλοι ακολουθούσαν μία από αυτές τις θεραπείες με αναστολείς PCSK9, θα χρεοκοπούσε το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δρ. Chackerian.
Υπολογίζει ότι το εμβόλιό του θα μπορούσε να είναι φθηνότερο από 100 δολάρια ανά δόση, επειδή παρασκευάζεται με ένα απλό και σχετικά φθηνό βακτήριο.
Κάθε δόση θα παραμείνει αποτελεσματική για σχεδόν ένα χρόνο. «Πρόκειται για ένα εμβόλιο που πιστεύουμε ότι μπορεί να έχει παγκόσμιο αντίκτυπο, όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά σε όλο τον κόσμο όπου οι καρδιακές παθήσεις είναι ένα σημαντικό πρόβλημα».
Ο Δρ. Chackerianείπε ότι η ομάδα του συνεχίζουν να εργάζονται σκληρά για να έχουν αυτόν τον αντίκτυπο. «Ελπίζουμε να έχουμε ένα εμβόλιο στους ανθρώπους τα επόμενα 10 χρόνια», είπε.