Μπορεί ένα ελαφρύ εγκεφαλικό να είναι προειδοποίηση για κάτι χειρότερο; Τα συμπτώματα μπορεί να μην διαρκούν πολύ, αλλά η έγκαιρη αναγνώρισή τους μπορεί να σας σώσει από ένα σοβαρότερο εγκεφαλικό επεισόδιο.
Εγκεφαλικό: Η απλή νυχτερινή συνήθεια που μειώνει κατά 44% τον κίνδυνο
Ποια είναι τα 5 συμπτώματα του παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου – Ποια η διαφορά του με το εγκεφαλικό
Συχνά, οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν αυτό που κοινώς ονομάζεται «ελαφρύ εγκεφαλικό» ή «προειδοποιητικό εγκεφαλικό» πριν από ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην ιατρική ορολογία, αυτό αναφέρεται ως παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (ελαφρύ εγκεφαλικό – Transient Ischemic Attack).
Ορισμένοι ειδικοί διαφωνούν με αυτή τη φράση, καθώς ένα ελαφρύ εγκεφαλικό είναι εξίσου σοβαρό με ένα εγκεφαλικό και απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία σχεδόν 1 στους 5 ανθρώπους που βιώνουν ένα ύποπτο παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο θα υποστούν σοβαρό εγκεφαλικό μέσα σε 90 ημέρες.
«Τα συμπτώματα του ελαφρού εγκεφαλικού μοιάζουν με εκείνα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά διαρκούν μόνο λίγα λεπτά, λόγω προσωρινής διακοπής της ροής αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου», εξηγεί ο Αμερικανός Δρ. Larry Goldstein, συν-διευθυντής του Kentucky Neuroscience Institute, σύμφωνα με το BuzzFeed.
Παραδοσιακά, τα συμπτώματα ενός ελαφρού εγκεφαλικού θεωρούνται παροδικά και εξαφανίζονται μέσα σε 24 ώρες, ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις διαρκούν λιγότερο από μία ώρα, προσθέτει ο ειδικός.
Συμπτώματα εγκεφαλικού
Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός εγκεφαλικού επεισοδίου είναι άκρως σημαντική, καθώς η άμεση ιατρική παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση. Το ακρωνύμιο FAST (γρήγορα στα ελληνικά) είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την αναγνώριση των κοινών συμπτωμάτων εγκεφαλικού:
- F (Face Drooping – Πτώση προσώπου): Το ένα μέρος του προσώπου μπορεί να κρεμάσει ή να αισθάνεται μουδιασμένο. Όταν το άτομο χαμογελά, το χαμόγελό του μπορεί να φαίνεται ασύμμετρο.
- A (Arm Weakness – Αδυναμία στο χέρι): Αδυναμία ή μούδιασμα στο ένα χέρι. Όταν το άτομο σηκώνει και τα δύο χέρια, το ένα μπορεί να πέφτει προς τα κάτω.
- S (Speech Difficulty – Δυσκολία στην ομιλία): Η ομιλία μπορεί να είναι δυσνόητη, μπερδεμένη ή ακατανόητη, ή το άτομο μπορεί να αδυνατεί να μιλήσει καθόλου.
- T (Time to Call Emergency Services – Χρόνος να καλέσετε ασθενοφόρο): Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, καλέστε αμέσως τις επείγουσες ιατρικές υπηρεσίες.
Επιπλέον συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Ξαφνική σύγχυση ή δυσκολία στην κατανόηση
- Προβλήματα όρασης σε ένα ή και στα δύο μάτια
- Ζαλάδα, απώλεια ισορροπίας ή συντονισμού κινήσεων
- Ξαφνικός και έντονος πονοκέφαλος χωρίς εμφανή αιτία
Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να επηρεάζουν διαφορετικά μέρη του σώματος. Για παράδειγμα, κάποιοι μπορεί να παρουσιάσουν κυρίως προβλήματα όρασης, ενώ άλλοι δυσκολία στην ισορροπία. Ωστόσο, ο κοινός παρονομαστής είναι η ξαφνική εμφάνιση των συμπτωμάτων. Αν εσείς ή κάποιος γύρω σας εμφανίσει αυτά τα σημάδια, μην τα αγνοήσετε – ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η έγκαιρη θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο μόνιμων βλαβών και αυξάνει τις πιθανότητες πλήρους ανάρρωσης.
Εγκεφαλικό: Ποιες οι επιπτώσεις
Το εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η παροχή αίματος σε ένα μέρος του εγκεφάλου διακόπτεται ή μειώνεται, στερώντας από τον εγκεφαλικό ιστό οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Οι επιπτώσεις ενός εγκεφαλικού διαφέρουν σημαντικά, ανάλογα με την τοποθεσία και τη σοβαρότητα της βλάβης στον εγκέφαλο, οδηγώντας σε φυσικές, γνωστικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές επιπτώσεις.
Σωματικές επιπτώσεις:
- Αδυναμία μυών ή παράλυση: Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συχνά προκαλεί αδυναμία ή παράλυση στη μία πλευρά του σώματος, επηρεάζοντας το πρόσωπο, το χέρι και το πόδι.
- Δυσκολίες συντονισμού και ισορροπίας: Η βλάβη στην παρεγκεφαλίδα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα συντονισμού και ισορροπίας, καθιστώντας δύσκολη τη βάδιση και τις καθημερινές δραστηριότητες.
- Δυσκολίες στην ομιλία και την κατάποση: Το εγκεφαλικό μπορεί να επηρεάσει τους μύες που εμπλέκονται στην ομιλία και την κατάποση, οδηγώντας σε επικοινωνιακές δυσκολίες και αυξημένο κίνδυνο εισρόφησης τροφής στους πνεύμονες.
Γνωστικές επιπτώσεις:
- Προβλήματα μνήμης και προσοχής: Οι επιζώντες από εγκεφαλικό μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στη συγκράτηση πληροφοριών, στη συγκέντρωση και στην επίλυση προβλημάτων.
- Αντιληπτικές διαταραχές: Ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν αισθητηριακές πληροφορίες, με αποτέλεσμα προβλήματα στην κατανόηση των χωρικών σχέσεων ή στην αναγνώριση αντικειμένων και προσώπων.
Συναισθηματικές και συμπεριφορικές επιπτώσεις:
- Κατάθλιψη και άγχος: Συναισθηματικές αλλαγές είναι συχνές μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, με πολλούς ασθενείς να βιώνουν θλίψη, απόγνωση ή έντονο άγχος.
- Αλλαγές προσωπικότητας: Κάποιοι επιζώντες μπορεί να εμφανίσουν αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως αυξημένη ευερεθιστότητα, παρορμητικότητα ή κοινωνικά ακατάλληλες ενέργειες.
Οι επιπτώσεις ενός εγκεφαλικού εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου που έχει πληγεί και την έκταση της βλάβης. Η άμεση ιατρική παρέμβαση και η αποκατάσταση είναι ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό των μακροχρόνιων επιπτώσεων και τη βελτίωση της ανάρρωσης.
Εγκεφαλικό: Αυτή η συνήθεια στο μπάνιο θα μειώσει τον κίνδυνο κατά 44%
Διαφορές μεταξύ εγκεφαλικού και μίνι-εγκεφαλικού
Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (ελαφρύ εγκεφαλικό) περιλαμβάνουν τη διακοπή της ροής αίματος προς τον εγκέφαλο, οδηγώντας σε παρόμοια συμπτώματα. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους:
Διάρκεια και αναστρεψιμότητα:
- Εγκεφαλικό επεισόδιο: Συμβαίνει όταν η παροχή αίματος σε ένα μέρος του εγκεφάλου διακόπτεται ή μειώνεται, προκαλώντας τον θάνατο εγκεφαλικών κυττάρων μέσα σε λίγα λεπτά. Τα συμπτώματα είναι συνήθως μόνιμα και απαιτούν άμεση ιατρική παρέμβαση για την πρόληψη περαιτέρω βλάβης.
- Ελαφρύ εγκεφαλικό (Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο): Χαρακτηρίζεται από προσωρινό μπλοκάρισμα της ροής του αίματος στον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα μιμούνται εκείνα ενός εγκεφαλικού αλλά συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγα λεπτά έως ώρες, χωρίς να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη.
Ευρήματα από απεικονιστικές εξετάσεις:
- Εγκεφαλικό επεισόδιο: Οι απεικονιστικές εξετάσεις (MRI, αξονική τομογραφία) δείχνουν βλάβη στον εγκεφαλικό ιστό ή περιοχές εγκεφαλικού εμφράκτου.
- Ελαφρύ εγκεφαλικό: Οι απεικονιστικές εξετάσεις δεν αποκαλύπτουν μόνιμες βλάβες, καθώς η διακοπή της ροής του αίματος είναι σύντομη και αναστρέψιμη.
Κίνδυνοι και επιπτώσεις:
- Εγκεφαλικό επεισόδιο: Αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση με σημαντικό κίνδυνο μόνιμης αναπηρίας ή θανάτου.
- Ελαφρύ εγκεφαλικό: Προειδοποιητικό σημάδι σοβαρού εγκεφαλικού στο μέλλον. Τα άτομα που βιώνουν ελαφρύ εγκεφαλικό διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να υποστούν πλήρες εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδιαίτερα μέσα στις πρώτες 48 ώρες. (Mayo Clinic)
Η έγκαιρη αναγνώριση και αντίδραση στα συμπτώματα του εγκεφαλικού και του ελαφρού εγκεφαλικού είναι απαραίτητη. Ακόμα κι αν τα συμπτώματα εξαφανιστούν γρήγορα, η άμεση ιατρική παρέμβαση μπορεί να προλάβει ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο και να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου.
5 προειδοποιητικά σημάδια ενός μίνι-εγκεφαλικού (ελαφρύ εγκεφαλικό)
Παρακάτω, οι ειδικοί αναφέρουν τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια ενός παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου και τι πρέπει να κάνετε αν εμφανίσετε συμπτώματα:
1. Δυσκολία ισορροπίας και αδυναμία
Ένα από τα πιο συχνά σημάδια ενός ελαφρού εγκεφαλικού είναι η απώλεια ισορροπίας και η αδυναμία. Συνήθως, αυτό συμβαίνει στη μία πλευρά του σώματος, εξηγεί ο Αμερικανός Δρ. Hardik Amin, αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας και διευθυντής του ιατρικού τμήματος εγκεφαλικών στο Yale New Haven Hospital, σύμφωνα με το BuzzFeed.
2. Απώλεια όρασης
Ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν απώλεια όρασης σε ένα ή και στα δύο μάτια, ή διπλωπία (διπλή όραση), ανέφερε ο Dr. Goldstein. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πλήρη τύφλωση. Η διπλωπία είναι η κατάσταση κατά την οποία βλέπετε δύο εικόνες ενός αντικειμένου ενώ κοιτάτε προς αυτό.
3. Πτώση ή μούδιασμα στο πρόσωπο
Ένα ακόμα σύμπτωμα είναι η χαλάρωση των μυών του προσώπου ή η απώλεια ελέγχου της κίνησης στη μία πλευρά του προσώπου. Μπορεί να εμφανιστεί μούδιασμα, ενώ χαμογελώντας ή προσπαθώντας να κινήσετε το στόμα σας, η κίνηση μπορεί να είναι περιορισμένη.
Αυτό μπορεί να μοιάζει με την παράλυση του Μπελ (Bell’s palsy), μια πάθηση που προκαλεί παρόμοια παράλυση στο πρόσωπο. Ωστόσο, επειδή το εγκεφαλικό συνήθως συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, είναι απαραίτητο να ελεγχθείτε ακόμα κι αν αυτό είναι το μοναδικό σημάδι που παρατηρείτε.
4. Αδυναμία στο χέρι
Σύμφωνα με τον Dr. Goldstein, η αδυναμία στο χέρι είναι ένα ακόμα πιθανό προειδοποιητικό σημάδι ενός ελαφρού εγκεφαλικού.
Αν η ανύψωση αντικειμένων ή η διατήρηση των χεριών σηκωμένων γίνεται δύσκολη, ιδιαίτερα αν αυτό δεν σας συνέβαινε στο παρελθόν, μπορεί να είναι ένδειξη ενός μικρού εγκεφαλικού. Αυτό το σύμπτωμα εμφανίζεται συνήθως στη μία πλευρά του σώματος.
5. Διαταραχές στην ομιλία
Ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν δυσκολία στην ομιλία ή στην εύρεση των σωστών λέξεων, ανέφερε ο Dr. Amin. Τα λόγια μπορεί να ακούγονται μπερδεμένα ή ασυνάρτητα, γεγονός που μπορεί να αιφνιδιάσει τόσο τον ίδιο τον πάσχοντα όσο και τους γύρω του.
Το ελαφρύ εγκεφαλικό είναι μια ιατρική έκτακτη ανάγκη
Οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα αποτελεί σοβαρό προειδοποιητικό σημάδι και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.
Η θετική πλευρά είναι ότι «ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να μειωθεί σημαντικά με στοχευμένη θεραπεία», εξήγησε ο Dr. Goldstein.
Οι γιατροί μπορούν να πραγματοποιήσουν απεικονιστικές εξετάσεις εγκεφάλου και αιμοφόρων αγγείων, να αξιολογήσουν τη λειτουργία της καρδιάς και να εντοπίσουν παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εγκεφαλικού.
Ποια κοινά φάρμακα διπλασιάζουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου στις γυναίκες
«Η θεραπεία παθήσεων όπως η αθηρωματική πλάκα στις αρτηρίες, οι καρδιακές αρρυθμίες, η υπέρταση και ο διαβήτης μπορεί να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο ενός μελλοντικού εγκεφαλικού επεισοδίου, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρή αναπηρία ή ακόμα και θάνατο», πρόσθεσε.
Πηγές: BuzzFeed, Mayo Clinic (1), American Stroke Association (1), Johns Hopkins Medicine, Mayo Clinic (2), CDC, WebMD, American Stroke Association (2)