H στεφανιαία νόσος αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πρόβληματα υγείας, μιας και είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Με τη συνεχή πρόοδο της σύγχρονης καρδιολογίας, η στεφανιαία νόσος είναι μια κατάσταση αντιμετωπίσιμη. Μπορεί να είναι και αναστρέψιμη;
Οι ερευνητές αναζητούν τρόπους για να αναστρέψουν τη στεφανιαία νόσο. Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη θεραπεία, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να προλάβουν τα επιβλαβή συμπτώματα και τις επιπλοκές.
Τι είναι η στεφανιαία νόσος;
Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία «Οι στεφανιαίες αρτηρίες είναι οι αρτηρίες που αιματώνουν τον καρδιακό μυ και τον τροφοδοτούν με τα απαραίτητα συστατικά για τη λειτουργία του. Ο όρος «στεφανιαία νόσος» περιγράφει τη στένωση των αρτηριών, η οποία προκαλείται από τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στον αυλό τους. Εξαιτίας της στένωσης, ο καρδιακός μυς δεν τροφοδοτείται επαρκώς με αίμα, ιδιαίτερα σε καταστάσεις που αυτός έχει αυξημένες ανάγκες.»
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η στεφανιαία νόσος δημιουργείται από την προοδευτική συσσώρευση αθηρωματικού υλικού το οποίο μικραίνει τον αυλό των αρτηριών και προκαλεί ισχαιμία του μυοκαρδίου. Η στεφανιαία νόσος μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη ή πόνο στο στήθος.
Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί επίσης να αποδυναμώσει την καρδιά ενός ατόμου και να προκαλέσει καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτή η εξασθένηση της καρδιάς ονομάζεται μυοκαρδιακή ισχαιμία. Επίσης, η στεφανιαία νόσος είναι μία ύπουλη πάθηση που απαιτεί συνεχή ευαισθητοποίηση και εγρήγορση και από τους ασθενείς και από τους γιατρούς. Η νόσος δεν προειδοποιεί πάντα, συνήθως εκδηλώνεται αιφνίδια και είναι δυνητικά θανατηφόρα.
Είναι αναστρέψιμη η στεφανιαία νόσος;
Σε άρθρο της προηγούμενης χρονιάς, οι επιστήμονες δημοσίευσαν έρευνα για την αναστρέψιμη πορεία της συσσώρευσης πλάκας από την αθηροσκλήρωση. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι δυνατό να μειωθεί ο όγκος της πλάκας στις αρτηρίες ενός ατόμου. Ωστόσο, δεν βρήκαν καμία άμεση απόδειξη ότι η μείωση της πλάκας συνδέεται με λιγότερα καρδιακά προβλήματα.
Οι γιατροί εστιάζουν συνήθως στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου και στη διατήρηση των σημερινών επιπέδων πλάκας και συστήνουν θεραπευτικά σχήματα για να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Οι θεραπείες και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν επίσης να μειώσουν τον κίνδυνο επιπλοκών ενός ατόμου από καρδιακή προσβολή.
Τι μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου;
1. Διατροφή
2. Σωματική δραστηριότητα
3. Διαχείριση βάρους
4. Διακοπή του καπνίσματος
Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη μείωση του κινδύνου σοβαρών επιπλοκών είναι οι διατροφικές αλλαγές, η σωματική δραστηριότητα, η διαχείριση βάρους και η διακοπή του καπνίσματος.
1. Διατροφή
Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος συνιστά να ακολουθείτε τη δίαιτα DASH, η οποία περιλαμβάνει: φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως. Ένα άτομο που ακολουθεί τη δίαιτα DASH πρέπει να περιορίσει την πρόσληψη: αλατιού, κορεσμένων λιπαρών, πρόσθετων σακχάρων και αλκοόλ
2. Σωματική δραστηριότητα
Η αρκετή σωματική δραστηριότητα ή η άσκηση μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο με στεφανιαία νόσο να διαχειριστεί τα συμπτώματά του. Σε μελέτη του 2021 οι ερευνητές συνιστούν να κάνετε ένα από τα ακόλουθα:
- 150 λεπτά μέτρια σωματική δραστηριότητα την εβδομάδα
- 75 λεπτά έντονη σωματική δραστηριότητα την εβδομάδα
- Συνδυασμό και των δύο, με μείωση του χρόνου καθιστικής ζωής
3. Διαχείριση βάρους
Για να ανακουφιστείτει από τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου διατηρήστε ένα φυσιολογικό βάρος. Τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα έχουν αυξημένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο.
4. Διακοπή του καπνίσματος
Το κάπνισμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου. Μπορείτε να μειώσετε τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου διακόπτοντας το κάπνισμα.
Ποιες θεραπείες βοηθουν στη στεφανιαία νόσο;
Οι ιατρικές θεραπείες περιλαμβάνουν φάρμακα για τη μείωση ή την πρόληψη του πόνου στο στήθος. Συνήθως στοχεύουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης ενός ατόμου ή στη διεύρυνση των αρτηριών του. Τα φάρμακα περιλαμβάνουν:
- αποκλειστές διαύλων ασβεστίου για τη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων
- αναστολείς ΜΕΑ (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης) και β-αναστολείς για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης
- νιτρικά άλατα για τη διαστολή των αρτηριών ενός ατόμου και τη μείωση ή την πρόληψη του πόνου στο στήθος
- ρανολαζίνη για τη θεραπεία μιας μορφής καρδιακής νόσου που ονομάζεται στεφανιαία μικροαγγειακή νόσος
- στατίνες που βοηθούν στη μείωση της υψηλής χοληστερόλης
- αντιαιμοπεταλιακά (όπως η ασπιρίνη και η κλοπιδογρέλη) που προλαμβάνουν το έμφραγμα του μυοκαρδίου
Μπορεί η χειρουργική επέμβαση να βοηθήσει;
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βοηθήσει, αν και οι γιατροί συνήθως αντιμετωπίζουν τη στεφανιαία νόσο με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή με φάρμακα πρώτα. Τα άτομα με σοβαρή στεφανιαία νόσο μπορεί να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για να ανοίξουν ή να παρακαμφθούν οι φραγμένες αρτηρίες.