Ό,τι κάνετε -είτε περπατάτε για το μάθημα γιόγκα, παραγγέλνετε το αγαπημένο σας φαγητό, μιλάτε με τους φίλους σας ή απλώς χαλαρώνετε μετά τη δουλειά- συμβαίνει χάρη στον εγκέφαλο σας.
Ο εγκέφαλος είναι το κέντρο ελέγχου για ολόκληρο το σώμα -έτσι τα καταφέρνετε. Πώς μπορείτε λοιπόν να φροντίσετε ένα τόσο περίπλοκο και αναπόσπαστο μέρος του σώματός σας και να το διατηρήσετε σε εξαιρετική φόρμα για όσο το δυνατόν περισσότερο;
Η Lara V. Marcuse, νευρολόγος και συνδιευθύντρια του Mount Sinai Epilepsy Program στο Icahn School of Medicine στο Mount Sinai, μοιράζεται το μόνο πράγμα που κάνει κάθε μέρα (ή σχεδόν κάθε μέρα) για να διατηρεί τον εγκέφαλό της υγιή.
Αποκτήστε μια δύσκολη νέα δεξιότητα, ακόμα κι αν δεν είστε καλή σε αυτή
«Άρχισα να παίζω πιάνο στα 40 μου», λέει η Δρ. Marcuse στο SELF. Όλα ξεκίνησαν τυχαία όταν ο γιος της άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα: «Πήρα το βιβλίο του κρυφά μια νύχτα πριν πάω για ύπνο και ενθουσιάστηκα», λέει, αν και παραδέχεται ότι στην αρχή δυσκολεύτηκε να μπει στο κλίμα. «Μεγάλωσα με house μουσική και ποτέ δεν μου άρεσε η κλασική».
Έχουν περάσει επτά χρόνια από τότε που έκανε την πρώτη της προσπάθεια να παίξει ένα κομμάτι του Σοπέν και έκτοτε δεν έχει μετανιώσει για αυτό. «Το να παίζω πιάνο με βοηθάει να ανακαλύψω και να ασκήσω τις πτυχές του εαυτού μου και το πνεύμα μου», λέει.
Πώς βοηθά τον εγκέφαλο ένα άγνωστο και δύσκολο χόμπι
Η ενασχόληση με ένα χόμπι που είναι άγνωστο και ακόμη και δύσκολο αναγκάζει τον εγκέφαλο να ασκήσει νέες ή σπάνια χρησιμοποιούμενες νευρικές οδούς και αυτό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της γνωστικής έκπτωσης και ακόμη και στην προστασία του εγκεφάλου από τη νόσο Αλτσχάιμερ, έναν τύπο άνοιας που οδηγεί σε απώλεια μνήμης και αδυναμία ολοκλήρωσης καθημερινών εργασιών.
Το να διατηρείτε τον εγκέφαλό σας ενεργό κάνει τα νευρικά μονοπάτια δυνατά. Το αντίθετο ισχύει αν δεν βρίσκετε τρόπους να δεσμεύσετε το μυαλό σας. Το να παίζεις ένα όργανο, ειδικότερα, εμπλέκει κάθε πτυχή του εγκεφάλου σου. Αν έχετε κοιτάξει ποτέ μια παρτιτούρα, είναι βασικά σαν να διαβάζετε μια διαφορετική γλώσσα. Ο εγκέφαλος περνάει από ένα σωρό νέους δρόμους για να το καταλάβει. Όταν κάθεσαι να παίξεις πιάνο ή κιθάρα, ο εγκέφαλος δουλεύει σκληρά προσπαθώντας να πει στα χέρια σου τι να κάνουν.
Οι μουσικές δραστηριότητες ενεργοποιούν τον ακουστικό φλοιό (γνωστό και ως το μέρος του εγκεφάλου που σας βοηθά να ακούτε) και περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη λειτουργία της μνήμης.
Ο ρόλος της μουσικής στη λειτουργία του εγκεφάλου
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2021 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Neuroscience, η εκτέλεση μουσικής ανταμείβει και σας κάνει να θέλετε να συνεχίσετε την πρακτική σας στη μουσική εκπαίδευση.
Βελτιώνει επίσης την πλαστικότητα του εγκεφάλου, η οποία αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους ο εγκέφαλος αλλάζει ως απόκριση σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλη τραυματική εγκεφαλική βλάβη, και πώς ο εγκέφαλος προσαρμόζεται στη συνέχεια. Το να μάθετε πώς να παίζετε μπορεί να οδηγήσει σε δομικές και λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο με την πάροδο του χρόνου, ακριβώς επειδή χρειάζεται κάποιος χρόνος για να μάθετε.
Η δραστηριότητα που θα επιλέξετε για να ενισχύσετε τον εγκέφαλό σας δεν χρειάζεται να βασίζεται στη μουσική, λέει η Δρ. Marcuse, αρκεί να σας ενδιαφέρει αρκετά ώστε να θέλετε να δεσμευτείτε σε αυτό. Μπορείτε να ζωγραφίσετε, να δοκιμάσετε τάι τσι ή να μάθετε πώς να ερμηνεύετε τις κάρτες ταρώ.
Η πρόκληση στο νέο χόμπι
Το άλλο βασικό κομμάτι είναι να βεβαιωθείτε ότι το νέο σας χόμπι περιλαμβάνει κάποια πρόκληση. «Πρέπει να είναι κάτι καινούργιο και λίγο δύσκολο», λέει η Δρ. Marcuse. Η παθητική παρακολούθηση μιας τηλεοπτικής σειράς δεν θα λειτουργήσει, γιατί χρειάζεται ο εγκέφαλος να είναι ενεργός, να λαμβάνει νέες πληροφορίες, να τις αφομοιώνει και μετά να τις επαναφέρει.
Ενώ μπορεί να αισθάνεστε ότι η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας είναι τρομακτική, αυτό ακριβώς είναι το θέμα! Σύμφωνα με την Δρ. Marcuse, δεν χρειάζεται να είστε καλοί στη δραστηριότητα που θα επιλέξετε για να προστατεύσετε τον εγκέφαλό σας: «Ποτέ δεν έκανα μαθήματα μουσικής ως παιδί. Δεν είμαι πραγματικά καλή σε αυτό και δεν θα γίνω ποτέ», λέει.
Και παρόλο που δεν είναι ο επόμενος Μότσαρτ, λέει ότι το να παίζει πιάνο προσθέτει χρώμα και ελαφρότητα στις μέρες της, εκτός από το ότι προστατεύει τον εγκέφαλό της. «Το χρειάζομαι πραγματικά στη ζωή μου – έχω μια πολύ αγχωτική δουλειά, αλλά αυτό με κάνει να νιώθω ότι ο κόσμος είναι γεμάτος ομορφιά και ελπίδα», καταλήγει η νευρολόγος.