Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προληφθεί σε ποσοστό που ανέρχεται έως και στο 80% και οι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα ισχυροί για αυτό.
«Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, οι αρτηρίες τους έχουν την τάση να γίνονται λιγότερο εύκαμπτες και αυξάνονται οι πιθανότητες για φραγμένες αρτηρίες», λέει η Doris Chan, DO, επεμβατική καρδιολόγος στο NYU Langone Hospital-Brooklyn. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο ενός ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου -του πιο συνηθισμένου τύπου, το οποίο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο μπλοκαριστεί από θρόμβο αίματος.
Δείτε τι μπορείτε να κάνετε τώρα για να μειώσετε τον κίνδυνο.
Παρακολουθείτε τακτικά αυτές τις καταστάσεις υγείας
Η αποφυγή ορισμένων συνθηκών ή η σωστή διαχείριση τους μπορεί να μειώσει την πιθανότητα για εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση, η οποία σύμφωνα με ορισμένες έρευνες είναι υπεύθυνη για σχεδόν τα μισά εγκεφαλικά επεισόδια. Ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής για την καρδιά μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχό της. Προσπαθήστε επίσης να περιορίσετε το νάτριο σε λιγότερο από 1.500 mg την ημέρα, να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος και να ασκείστε τακτικά, λέει ο Sahil Khera, επεμβατικός καρδιολόγος στο Mount Sinai Hospital στη Νέα Υόρκη.
Εάν η αρτηριακή σας πίεση είναι υψηλή ακόμη και με τα παραπάνω μέτρα, ρωτήστε το γιατρό σας ποια επίπεδα πρέπει να επιδιώξετε και εάν πρέπει να λάβετε φαρμακευτική αγωγή. Η αποφυγής της υπέρτασης μπορεί να είναι δύσκολη όσο περνούν τα χρόνια λόγω της υψηλότερης πιθανότητας παρενεργειών από τη φαρμακευτική αγωγή. Ενώ η αρτηριακή πίεση κάτω από 120/80 μπορεί να μειώσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, αυτός ο στόχος θα πρέπει να προσαρμοστεί εάν εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως η ζάλη, λέει ο Hardik Amin, αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας στο Yale School of Medicine.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που πρέπει να προσέχετε είναι η κολπική μαρμαρυγή, ένας ακανόνιστος και συχνά γρήγορος καρδιακός παλμός, ο οποίος επηρεάζει τουλάχιστον το 10% των ατόμων άνω των 80 ετών, σύμφωνα με μελέτη του 2022 στο Journal of the American College of Cardiology. Τα άτομα με κολπική μαρμαρυγή έχουν περίπου πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ένας υγιεινός για την καρδιά τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει αυτόν τον κίνδυνο. Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι έχουν αρκετές πιθανότητες κολπικής μαρμαρυγής, επομένως είναι σημαντικό να αναφέρουν αμέσως στον γιατρό τους ταχυπαλμία, πίεση στο στήθος, δύσπνοια και ζάλη.
Ο διαβήτης τύπου 2 και η υψηλή χοληστερόλη καθιστούν επίσης κάποιον πιο επιρρεπή σε εγκεφαλικό επεισόδιο, επομένως είναι επίσης σημαντικό να παραμένουν υπό έλεγχο, λέει ο Nieca Goldberg, MD, ιατρικός διευθυντής του Atria NYC, ενός οργανισμού υγειονομικής περίθαλψης.
Ασκηθείτε αρκετά
Η άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος. Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία αποτελούν από μόνα τους κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο -ειδικά για όσους έχουν πολύ λίπος στη μέση. Το CDC συνιστά τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας δραστηριότητας, όπως περπάτημα, κάθε εβδομάδα. Μια μελέτη στο Journal of the American Medical Association το 2022 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που κάθονται για περισσότερες από 13 ώρες την ημέρας είχαν 44% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Τρώτε υγιεινά
Ο καλύτερος τρόπος διατροφής για την πρόληψη του εγκεφαλικού είναι πιθανώς η μεσογειακή διατροφή και η μειωμένη πρόσληψη αλατιού, λέει ο Δρ. Khera. Η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, καθώς και λίπη ωφέλιμα για την καρδιά, όπως το ελαιόλαδο και μικρές ποσότητες ζωικής πρωτεΐνης, όπως τα ψάρια. Μεταξύ των μελετών για τη μεσογειακή διατροφή είναι μια που δημοσιεύτηκε στο Lancet το 2022, η οποία εξέτασε άτομα με καρδιακές παθήσεις. Διαπίστωσε ότι σε εκείνους που ακολούθησαν αυτό το διατροφικό μοτίβο για επτά χρόνια, ο κίνδυνος ενός σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο μειώθηκε κατά 26% σε σύγκριση με όσους ακολουθούσαν δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
Γενικά, η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ (πάνω από 14 ποτά για τις γυναίκες και περισσότερα από 21 για τους άνδρες εβδομαδιαίως) συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο στο περιοδικό Neurology. Οι περισσότεροι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας θα πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψή τους σε ένα ποτό την ημέρα, λέει ο Δρ. Goldberg.
Επίσης αν καπνίζετε, προσπαθήστε να το σταματήσετε. Ενώ το κάπνισμα διπλασιάζει την πιθανότητα θανάτου από εγκεφαλικό επεισόδιο, ο κίνδυνος μειώνεται στα επίπεδα αυτού ενός μη καπνιστή σε μόλις πέντε χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
Αποφύγετε τους ρύπους
Ακόμη και η βραχυπρόθεσμη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού, σύμφωνα με μια ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2022 στο περιοδικό Stroke. Επομένως, ελέγξτε την ποιότητα του αέρα στην περιοχή όπου ζείτε και, σε ημέρες με υψηλή ρύπανση, περιορίστε τον χρόνο που περνάτε σε εξωτερικούς χώρους.
Ελέγξτε το στρες
Το αυξημένο άγχος σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, αναφέρει έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022 στο JAMA Network Open. Η μελέτη διαπίστωσε ότι ένα αγχωτικό γεγονός αύξησε την πιθανότητα εγκεφαλικού κατά 17%, ενώ δύο τέτοια περιστατικά στη ζωή ενός ανθρώπου την αύξησαν στο 31%.
Για να μειώσετε το άγχος, ο Δρ. Goldberg συνιστά τη χρήση εφαρμογών που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα και σας επιτρέπουν να κάνετε χαλαρωτικό διαλογισμό όποτε θέλετε. Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Environmental Research and Public Health διαπίστωσε ότι αυτές οι εφαρμογές μπορεί επίσης να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, έναν βασικό παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο: Η έγκαιρη αντιμετώπιση σώζει τη ζωή του ασθενή