Πολλοί παράγοντες κινδύνου μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, ορισμένες από αυτές τις καταστάσεις ή συμπεριφορές μπορεί να έχουν ισχυρότερη σχέση με το σοβαρό εγκεφαλικό σε σύγκριση με το ήπιο.
Το εγκεφαλικό είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με μελέτη του Νοεμβρίου 2018, προκαλώντας περίπου 5,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως.
Ποιος κινδυνεύει από εγκεφαλικό; Οι νέες οδηγίες ειδικά για τις γυναίκες
«Ένα εγκεφαλικό συμβαίνει όταν το κεντρικό νευρικό σύστημα τραυματίζεται λόγω αγγειακής αιτίας, που προκαλεί απόφραξη και αποτελεί περίπου το 80% των επεισοδίων, ή σε ρήξη αιμοφόρου αγγείου, που είναι αιμορραγία, και αυτό είναι το 20% των εγκεφαλικών στις ΗΠΑ», εξήγησε ο Δρ. Steve Messe, καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, που δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ορισμένοι κίνδυνοι που σχετίζονται με το εγκεφαλικό είναι η υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση), η κολπική μαρμαρυγή (ακανόνιστος καρδιακός παλμός) και το κάπνισμα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC).
Ποιοι παράγοντες αυξάνουν περισσότερο τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2024 στο περιοδικό Neurology, επανεξέτασε δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ 2007 και 2015 ως μέρος της μελέτης INTERSTROKE. Οι ασθενείς επιλέχθηκαν από 142 κέντρα σε 32 χώρες τους και δόθηκαν τυποποιημένα ερωτηματολόγια για τη μέτρηση των παραγόντων κινδύνου.
Οι ερευνητές παρατήρησαν 13.460 ασθενείς με εγκεφαλικό και χώρισαν τις περιπτώσεις με βάση το αν υπέφεραν από σοβαρό ή μη εγκεφαλικό, το οποίο κατηγοριοποίησαν χρησιμοποιώντας μια κλίμακα έξι βαθμών που μετρά τον βαθμό αναπηρίας ενός ασθενούς.
«Αυτή η μελέτη εξέτασε τη συσχέτιση μεταξύ τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου με σοβαρό και ήπιο-μέτριο εγκεφαλικό επεισόδιο. Τρεις παράγοντες κινδύνου -η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και η κολπική μαρμαρυγή συνδέθηκαν με υψηλότερο κίνδυνο σοβαρού εγκεφαλικού σε σύγκριση με το ήπιο έως μέτριο εγκεφαλικό», δήλωσε η Δρ. Catriona Reddin, πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
«Αυτό τονίζει τη σημασία της διαχείρισης αυτών των παραγόντων κινδύνου, μαζί με άλλους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο», συμπλήρωσε.
Προηγούμενη έρευνα είχε συνδέσει την παχυσαρκία, την υψηλή αρτηριακή πίεση και την αυξημένη χοληστερόλη με εγκεφαλικά επεισόδια, κάτι που συνάδει με τα ευρήματα αυτής της νέας μελέτης.
«Η μελέτη μας υπογραμμίζει ότι ορισμένοι παράγοντες κινδύνου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για σοβαρό εγκεφαλικό. Ελπίζουμε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης μας μπορούν να τονίσουν τη σημασία της διαχείρισης των παραγόντων κινδύνου για εγκεφαλικό», δήλωσε η Δρ. Reddin, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Galway στην Ιρλανδία.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από εγκεφαλικό;
Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ένας κίνδυνος που οι περισσότεροι άνθρωποι υποτιμούν, και δεδομένου ότι το 50% των Αμερικανών έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου που πρέπει να ληφθεί υπόψη, σύμφωνα με τον Δρ. Andrew Freeman, διευθυντή καρδιαγγειακής πρόληψης και ευεξίας στο National Jewish Health, που δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση, γνωστή και ως υπέρταση, μπορεί να οφείλεται σε έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής ή σε ορισμένες καταστάσεις υγείας, όπως ο διαβήτης ή η παχυσαρκία. Η κατάσταση μπορεί επίσης να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Εγκεφαλικό: Τα προειδοποιητικά συμπτώματα που εμφανίζονται 90 ημέρες πριν εκδηλωθεί
Η υπέρταση μπορεί να βλάψει τον ιστό και το σύστημα αγωγιμότητας της καρδιάς, οδηγώντας σε κολπική μαρμαρυγή (δηλαδή ακανόνιστο καρδιακό παλμό), σύμφωνα με την κλινική του Κλίβελαντ. Το κάπνισμα, από την άλλη, συνδέεται στενά με καρδιαγγειακές παθήσεις και μπορεί να προκαλέσει πήξη του αίματος και να εμποδίσει τη ροή του προς την καρδιά και τον εγκέφαλο.
«Δεν είναι μόνο ο καπνός του τσιγάρου, αλλά ο καπνός της μαριχουάνας ή ακόμα και η πολύ σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση που μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικά αυξημένα αγγειακά συμβάντα και κινδύνους», υπογράμμισε στο CNN ο Δρ. Freeman.
Πώς να αποτρέψετε ένα εγκεφαλικό
Η εστίαση στην κατανάλωση φυτικών τροφών, η περισσότερη άσκηση, το λιγότερο άγχος και ο επαρκής ύπνος αρκετά μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού, σύμφωνα με τον Δρ. Freeman.
Η μείωση του αλατιού στη διατροφή σας, η αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και η κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Η διατήρηση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί επίσης να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να σας βοηθήσει να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος. Στην πραγματικότητα, τα άτομα που είναι πιο δραστήρια έχουν 25% έως 30% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού από τα λιγότερο ενεργά άτομα, σύμφωνα με την American Heart Association.
Έχει επίσης βρεθεί ότι η άσκηση μειώνει τις αρνητικές επιπτώσεις του στρες, συμπεριλαμβανομένων των αιχμών της αρτηριακής πίεσης, ενισχύοντας την παραγωγή ενδορφινών.
Εγκεφαλικό: Ποια ομάδα αίματος αυξάνει έως και 16% τον κίνδυνο σε άτομα κάτω των 60
Ωστόσο, εάν υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιος γύρω σας παθαίνει εγκεφαλικό, καλέστε αμέσως το 166 και πηγαίνετε σε νοσοκομείο το συντομότερο δυνατό. Η θεραπεία του εγκεφαλικού είναι ευαίσθητη στο χρόνο, επομένως είναι σημαντικό να κινηθείτε γρήγορα.