Ανησυχητικά στοιχεία για τις ζωονόσους στην ΕΕ περιλαμβάνει η έκθεση του ECDC. Τα κρούσματα λιστερίωσης έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007.
Το 2023, τα κρούσματα λιστερίωσης έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007, ενώ η καμπυλοβακτηρίωση και η σαλμονέλωση παρέμειναν οι πιο συχνά αναφερόμενες ζωονόσοι στην ΕΕ. Συνολικά, οι αναφερόμενες περιπτώσεις ζωονοσογόνων ασθενειών στους ανθρώπους αυξήθηκαν, αλλά οι τροφιμογενείς επιδημίες παρουσίασαν ελαφρά μείωση. Αυτά είναι τα κύρια ευρήματα της ετήσιας έκθεσης για τις ζωονόσους της ΕΕ για την Υγεία «One Health» που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια Τροφίμων (EFSA).
ΕΟΔΥ: Έξαρση κρουσμάτων λιστερίωσης-31 κρούσματα το 2023 και 11 θάνατοι
Ο αριθμός των αναφερόμενων περιπτώσεων λιστερίωσης σε ανθρώπους -2.952 κρούσματα- παρουσίασε σταθερή αύξηση την περίοδο 2019–2023, φτάνοντας τα υψηλότερα επίπεδά τους από το 2007.
Αυτό μπορεί να συνδέεται με τη γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης — το 21,3% των Ευρωπαίων είναι πλέον άνω των 65 ετών — γεγονός που, σε σχέση με τον αυξανόμενο επιπολασμό των χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών συμπτωμάτων στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Τα «επικίνδυνα» τρόφιμα
Τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, όπως ο καπνιστός σολομός, τα προϊόντα κρέατος και τα γαλακτοκομικά, είναι οι πιο συνηθισμένες πηγές μόλυνσης. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό των δειγμάτων από κατηγορίες τέτοιων τροφίμων που υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας για τη μόλυνση με Listeria monocytogenes κυμάνθηκε από 0,11% έως 0,78%, με το υψηλότερο επίπεδο να αναφέρεται για τα λουκάνικα που έχουν υποστεί ζύμωση.
Ασφάλεια Τροφίμων: Ένας στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως αρρωσταίνει από μολυσμένα τρόφιμα
Η καμπυλοβακτηρίωση και η σαλμονέλωση ήταν οι πιο συχνά αναφερόμενες ζωονόσοι στους ανθρώπους στην ΕΕ. Το 2023 αναφέρθηκαν 148.181 περιπτώσεις καμπυλοβακτηρίωσης, σημειώνοντας αύξηση από 139.225 το 2022.
Μετά την καμπυλοβακτηρίωση, η σαλμονέλωση ήταν η δεύτερη γαστρεντερική λοίμωξη, με 77 486 περιπτώσεις, σε σύγκριση με 65.478 περιπτώσεις το 2022. Μόνο 15 κράτη μέλη και το Ηνωμένο Βασίλειο (Βόρεια Ιρλανδία) πέτυχαν όλους τους καθορισμένους στόχους για τη μείωση της σαλμονέλας στο πουλερικά. Αυτό αντιπροσωπεύει μείωση σε σύγκριση με το 2022, όταν 19 κράτη μέλη πέτυχαν την πλήρη συμμόρφωση.
Δραματική αύξηση κρουσμάτων σαλμονέλας στην Ελλάδα – Τι λέει ο ΕΟΔΥ
«Η επίμονη παρουσία της σαλμονέλας σε πληθυσμούς πουλερικών υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση για την καταπολέμηση των τροφιμογενών ασθενειών. Τα ενισχυμένα εργαλεία επιτήρησης όπως η αλληλουχία ολόκληρου του γονιδιώματος είναι ανεκτίμητα για τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό και τον έλεγχο των επιδημιών», δήλωσε ο Frank Verdonck, επικεφαλής της Μονάδας Βιολογικών Κινδύνων και Υγείας & Ευημερίας των Ζώων της EFSA.
Η έκθεση παρουσιάζει επίσης τα τροφιμογενή ξεσπάσματα στην ΕΕ, τα οποία ορίζονται ως γεγονότα κατά τα οποία τουλάχιστον δύο άτομα προσβάλλονται από την ίδια ασθένεια από το ίδιο μολυσμένο φαγητό. Συνολικά αναφέρθηκαν 5.691 τροφιμογενή ξεσπάσματα το 2023, σημειώνοντας ελαφρά μείωση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπινων κρουσμάτων, των νοσηλειών και των θανάτων αυξήθηκε, με τους θανάτους να φτάνουν στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας.
Η σαλμονέλα παρέμεινε η κύρια αιτία τροφιμογενών επιδημιών, κρουσμάτων, νοσηλειών και θανάτων. Οι πιο συχνές πηγές ξεσπασμάτων σαλμονέλωσης ήταν τα αυγά/προϊόντα αυγών, τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα και το κρέας κοτόπουλου.
«Η αύξηση των σοβαρών συνεπειών από τροφιμογενή ξεσπάσματα υπογραμμίζει την επίμονη απειλή για τη δημόσια υγεία που συνιστά η σαλμονέλα και άλλα τροφιμογενή παθογόνα. Ενσωματώνοντας την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος μέσω μιας στρατηγικής One Health, μπορούμε να αποτρέψουμε καλύτερα την εξάπλωση αυτών των ασθενειών και να προστατεύσουμε τη δημόσια υγεία», δήλωσε η Celine Gossner, επικεφαλής του Τμήματος Αναδυόμενων, Τροφιμογενών και Μεταδιδόμενων Ασθενειών του ECDC.