Τα τεστ DNA που κυκλοφούν στην αγορά μπορούν να αποκαλύψουν αν έχετε κάποιο ποσοστό από το DNA του Νεάντερταλ. Πώς επηρεάζει αυτό το DNA την υγεία μας, ποια είναι η σχέση του με την Covid-19 και ποια χαρακτηριστικά δείχνουν ότι κατάγεστε από αυτούς;
Το DNA του Νεάντερταλ εξακολουθεί να ζει στον σημερινό σύγχρονο ανθρώπινο πληθυσμό χάρη στην ανεξέλεγκτη διασταύρωση στους προϊστορικούς χρόνους. Η γενετική έρευνα έχει δείξει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με καταγωγή εκτός Αφρικής έχουν περίπου 2% DNA του Νεάντερταλ στο γονιδίωμά τους. Αυτά τα γονίδια εξακολουθούν να επηρεάζουν τους πληθυσμούς σήμερα. Ο πόνος, η ευαισθησία στην COVID-19, κάποιες ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη και ο εθισμός, και η πιθανότητα να πάθουμε τη νόσο των Βίκινγκς (νόσος Dupuytren), όλα προέρχονται από το DNA.
Πώς αποκτήσαμε το DNA του Νεάντερταλ;
Ενώ η δημοφιλής εικόνα των Νεάντερταλ είναι αυτή των κτηνωδών ανδρών των σπηλαίων, πιθανότατα οι Νεάντερναλς να έζησαν μια πιο εκλεπτυσμένη ζωή από ότι υποδηλώνουν οι απεικονίσεις της ποπ κουλτούρας.
Οι Νεάντερταλ έζησαν στη Γη για 350.000 χρόνια. Ήξεραν πώς να επιβιώνουν σε κρύα και ζεστά κλίματα, χρησιμοποιούσαν εργαλεία και έφτιαχναν νήματα και ίσως δημιούργησαν ακόμη και τέχνη.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι επικαλύπτονταν γεωγραφικά με τους σύγχρονους ανθρώπους για μια περίοδο άνω των 30.000 ετών μετά τη μετανάστευση των ανθρώπων από την Αφρική και πριν από την εξαφάνιση των Νεάντερταλ, περίπου 40.000 χρόνια πριν. Η ενδογαμία ήταν μια από τις αιτίες εξαφάνισης των Νεάντερταλ.
Μερικές φορές, οι Νεάντερταλ και ο Χόμο Σάπιενς έκαναν παιδιά και υπήρχαν πολλαπλές περίοδοι διασταυρώσεων. Αρχικά, αυτά τα γονίδια του Νεάντερταλ θα μπορούσαν να έχουν δώσει στους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους ένα εξελικτικό πλεονέκτημα όταν μετανάστευσαν βόρεια προς την Ευρώπη και την Ασία. Αυτοί οι άνθρωποι θα είχαν συναντήσει διαφορετικά κλίματα, μοτίβα έκθεσης στον ήλιο, δίαιτες και το πιο σημαντικό – διαφορετικά παθογόνα.
Ενώ πολλοί δεσμοί μεταξύ του DNA του Νεάντερταλ και των χαρακτηριστικών είναι σε μεγάλο βαθμό ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, ορισμένοι μπορεί να έχουν ιατρικές συνέπειες όσον αφορά τον εντοπισμό ατόμων που κινδυνεύουν από κάποια ασθένεια ή την κατεύθυνση προς μελλοντικές θεραπείες
Πώς τα γονίδια του Νεάντερταλ επηρεάζουν την υγεία μας
1. Αυξάνουν την πιθανότητα για Covid-19
Έρευνα έδειξε ότι τα άτομα με γονίδια των Νεάντερταλ διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά από την COVID-19 κατά την πρώτη πανδημία το 2020.
Στη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό iScience, επιστήμονες στο Ινστιτούτο Φαρμακολογικής Έρευνας Mario Negri στην Ιταλία διαπίστωσαν ότι τα άτομα με ορισμένα τμήματα του DNA τους που κληρονόμησαν από τους Νεάντερταλ διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρού COVID-19. Συγκεκριμένα, τουλάχιστον τρία από τα γονίδια ανήκαν σε μια ομάδα παραλλαγών, γνωστών ως απλότυπος, στο DNA που κληρονομήθηκαν από τους Νεάντερταλ. Αυτές οι παραλλαγές επηρέασαν την έκφραση των CCR9 και LZTFL1, δύο γονιδίων που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με την ανοσολογική απόκριση.
Αυτό είναι παρόμοιο με τα ευρήματα προηγούμενων μελετών που έχουν διερευνήσει τη σχέση μεταξύ της καταγωγής του Νεάντερταλ και του κινδύνου COVID-19.
Έως και το 33% των ανθρώπων που πέρασαν πολύ σοβαρά την COVID-19 στο Μπέργκαμο είχαν τον απλότυπο του Νεάντερταλ, δήλωσε στη Wall Street Journal ο Giuseppe Remuzzi, συγγραφέας της μελέτης και διευθυντής του Ινστιτούτου Mario Negri. Εν τω μεταξύ, ο Remuzzi εξήγησε ότι ο απλότυπος του Νεάντερταλ ήταν σημαντικά λιγότερο κοινός σε άτομα που παρουσίασαν ήπια ή ασυμπτωματική λοίμωξη COVID-19.
2. Ο πόνος είναι… προϊστορικός
Σε μελέτη στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 7.000 άτομα, οι ερευνητές απέδειξαν ότι τα άτομα που φέρουν τρεις παραλλαγές γονιδίων του Νεάντερταλ είναι πιο ευαίσθητα σε ορισμένους τύπους πόνου. Αυτές οι παραλλαγές – στο γονίδιο SCN9A – είναι πιο κοινές σε πληθυσμούς με γονίδια των Νεάντερταλ.
Το SCN9A κωδικοποιεί πρωτεΐνες που μεταφέρουν ιόντα νατρίου στα κύτταρα και εκφράζονται σε αισθητήριους νευρώνες. Οι παραλλαγές του – M932L, V991L και D1908G – υπάρχουν στα γονιδιώματα του Νεάντερταλ και έχουν προηγουμένως συνδεθεί με αυξημένη ευαισθησία στον πόνο στους ανθρώπους.
Η ομάδα μέτρησε την ευαισθησία στον πόνο 1.623 Κολομβιανών, διαπιστώνοντας ότι οι παραλλαγές SCN9A συσχετίστηκαν με χαμηλότερο ουδό πόνου ως απόκριση στο τρύπημα του δέρματος μετά από έκθεση σε έλαιο μουστάρδας (ένα ερεθιστικό), αλλά όχι ως απόκριση στη θερμότητα ή την πίεση. Διαπίστωσαν επίσης ότι η μεταφορά και των τριών παραλλαγών συνδέθηκε με μεγαλύτερη ευαισθησία από τη μεταφορά μόνο μιας.
Μένει να καθοριστεί γιατί οι Νεάντερταλ είχαν μεγαλύτερη ευαισθησία στον πόνο εξαρχής. Είναι πιθανό ότι θα μπορούσε να τους είχε βοηθήσει στην προστασία τους από τραυματισμό και ως εκ τούτου να είχε όφελος για την επιβίωσή τους.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Communications Biology.
3. Αποβολή και αιμοραγία στην εγκυμοσύνη λόγω γονιδίων
Σε μελέτη, επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από 244.000 γυναίκες στη βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου και διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που φέρουν μια παραλλαγή γονιδίου που κληρονόμησαν από τους Νεάντερταλ ήταν λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν αποβολή ή αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτές οι γυναίκες είχαν επίσης μεγαλύτερες οικογένειες, διαπίστωσε η μελέτη.
Η επακόλουθη μοριακή ανάλυση αποκάλυψε ότι αυτές οι γυναίκες παρήγαγαν περισσότερους υποδοχείς προγεστερόνης στα κύτταρά τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ευαισθησία στην προγεστερόνη και προστασία από πρώιμες αποβολές και αιμορραγία.
Γονίδια και χαρακτηριστικά: Μήπως κατάγεστε από τον Νεάντερταλ;
Τα γονίδια του Νεάντερταλ που παραμένουν σε κάποιο ανθρώπινο DNA σήμερα τείνουν να επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τα χαρακτηριστικά των μαλλιών και του δέρματος – όπως το χρώμα των μαλλιών, η τάση για φαλάκρα και η ικανότητα του δέρματος να μαυρίζει.
Επίσης, οι Νεάντερταλ μπορεί να χρησιμοποιούσαν τα χέρια τους διαφορετικά από τους ανθρώπους.
Ορισμένα γονίδια που είναι υπεύθυνα για την αύξηση του μήκους της μύτης εντοπίστηκαν στον Νεάντερταλ. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, οι πρόγονοί μας μπορεί να είχαν μεγάλες μύτες για να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν το κρύο ευρασιατικό κλίμα. Οι μύτες μας μπορούν να μας βοηθήσουν να ρυθμίσουμε τη θερμοκρασία και την υγρασία του αέρα που αναπνέουμε, και οι μύτες διαφορετικού σχήματος μπορεί να ταιριάζουν καλύτερα σε διαφορετικά κλίματα στα οποία ζούσαν οι πρόγονοί μας.
«Τα τελευταία 15 χρόνια, από τότε που αναλύθηκε η αλληλουχία του γονιδιώματος του Νεάντερταλ, μπορέσαμε να μάθουμε ότι οι πρόγονοί μας προφανώς διασταυρώθηκαν με τους Νεάντερταλ, αφήνοντάς μας με λίγα κομμάτια από το DNA τους», εξήγησε ο συγγραφέας της μελέτης Δρ Kaustubh Adhikari, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Communications Biology. «Εδώ, διαπιστώνουμε ότι κάποιο DNA που κληρονομήθηκε από τους Νεάντερταλ επηρεάζει το σχήμα των προσώπων μας. Αυτό θα μπορούσε να ήταν χρήσιμο για τους προγόνους μας, καθώς έχει μεταδοθεί για χιλιάδες γενιές».
Μια γρήγορη σύγκριση των κρανίων ανθρώπων και Νεάντερταλ καθιστά αρκετά σαφές ότι οι τελευταίοι είχαν σημαντικά μεγαλύτερες μύτες, όπως αποδεικνύεται από την απόσταση μεταξύ της μύτης.