Προ των πυλών πιθανόν να βρίσκεται μια επαναστατική νέα θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 1, η οποία περιλαμβάνει την ανάπτυξη κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη στο εργαστήριο και τη μεταμόσχευση τους στο χέρι του ασθενούς.
Επί του παρόντος, όσοι πάσχουν από την πάθηση πρέπει να παρακολουθούν τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να κάνουν ένεση ινσουλίνης όταν χρειάζεται. Αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι η νέα διαδικασία θα μπορούσε να απαλλάξει τους ασθενείς από την ανάγκη να διαχειρίζονται συνεχώς την κατάστασή τους.
Τα κύτταρα νησίδας που ανέπτυξαν στο εργαστήριο είναι σχεδιασμένα να κάθονται ακριβώς κάτω από το δέρμα και να επιτρέπουν στο χέρι να αναλάβει το ρόλο του παγκρέατος –του οργάνου που συνήθως παράγει ινσουλίνη αλλά που αποτυγχάνει να λειτουργήσει σωστά στον διαβήτη τύπου 1.
Η κλινική δοκιμή της νέας θεραπείας
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια κλινική δοκιμή που περιλαμβάνει κύτταρα νησίδας από ανθρώπους δότες, τα οποία μεταμοσχεύονται στους βραχίονες οκτώ ατόμων με την πάθηση. Η εργασία παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης (AAAS), που πραγματοποιήθηκε στο Ντένβερ αυτή την εβδομάδα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ένας μικρός αριθμός ανθρώπων έλαβαν μεταμοσχευμένα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη μέσω ένεσης στην πυλαία φλέβα, η οποία τα μεταφέρει στο ήπαρ. Υπήρξαν όμως προβλήματα εφοδιασμού και η νέα τεχνική -που σύμφωνα με τους ειδικούς θα μπορούσε να αλλάξει το τοπίο- θα είναι πολύ λιγότερο επεμβατική.
Ωστόσο, χρειάζονται πολύ μεγαλύτερης κλίμακας δοκιμές προτού μπορέσει να κυκλοφορήσει. Η θεραπεία αναπτύσσεται από τη Minutia, μια εταιρεία βιοτεχνολογίας που εργάζεται με τεχνολογία που αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και στο Πανεπιστήμιο Duke.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να μπορούμε να λαμβάνουμε βλαστοκύτταρα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε σχεδόν οποιοδήποτε άλλο είδος κυττάρου, και να τα «μετατρέψουμε» σε νησίδες που παράγουν ινσουλίνη και θα μπορούσαν να μεταμοσχευθούν στον βραχίονα.
Η εταιρεία αναπτύσσει επίσης έναν τύπο «νανοαισθητήρα» που μπαίνει μέσα στα μεταμοσχευμένα κύτταρα, ο οποίος θα μπορούσε να προσφέρει έγκαιρη προειδοποίηση εάν το μόσχευμα απορριφθεί από έναν λήπτη.
Το βίωμα της επιστήμονα που οδήγησε στην πρωτοποριακή ανακάλυψη
«Γνωρίζουμε ότι τώρα είναι δυνατόν να αντιστρέψουμε τον διαβήτη τύπου 1 με κύτταρα που παράγονται από βλαστοκύτταρα και γνωρίζουμε επίσης ότι μπορούμε να μεταμοσχεύσουμε κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο αντιβράχιο και να επιβιώσουν. Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να λειτουργήσει, αλλά είναι δύσκολο», δήλωσε η Katy Digovich, διευθύνουσα σύμβουλος της Minutia.
Η ίδια διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 1 σε ηλικία έξι ετών, αλλά η απόφασή της να ερευνήσει την πάθηση ήρθε αφού πέρασε χρόνο στην Αφρική με την Clinton Health Access Initiative.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής της εκεί, οι άνθρωποι εκπλήσσονταν συχνά όταν μάθαιναν ότι –μια γυναίκα με ύψος 1,80 αθλητική και πρώην αθλήτρια μπάσκετ- ζούσε με διαβήτη τύπου 1, μια διάγνωση που σε πολλές χώρες της Αφρικής συχνά μεταφράζεται σε καθυστερημένη ανάπτυξη, ακρωτηριασμούς και υψηλή θνησιμότητα.
«Τελικά, θύμωσα πολύ και ο διακόπτης γύρισε. Αν γεννιόμουν εκεί, θα ήμουν νεκρή. Έκανα απολογισμό της καριέρας μου και μπήκα στον χώρο του διαβήτη προσπαθώντας να δημιουργήσω τον τύπο μεταμόσχευσης που θέλω για το σώμα μου», λέει η Δρ. Digovich.
Ο Δρ. Matthias Hebrok, από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου και συνιδρυτής της Minutia, είπε ότι η μεταμόσχευση νησίδων από το πάγκρεας ενός νεκρού είναι μια καθιερωμένη θεραπεία που λειτουργεί καλά, αλλά υπάρχει χρόνια έλλειψη δωρητών.
«Νομίζω ότι τα κύτταρα που προέρχονται από βλαστοκύτταρα είναι μια επανάσταση. Φυσικά, βρισκόμαστε σε πολύ πρώιμα στάδια… αλλά θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε όσα κύτταρα θέλουμε, για να θεραπεύσουμε έναν τεράστιο αριθμό ασθενών», σημείωσε τέλος ο Δρ. Hebrok.