Κοινά ποτά που καταναλώνονται ευρέως από ανθρώπους κάθε ηλικίας ευθύνονται για περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια νέα περιστατικά διαβήτη και 1,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα καρδιακών παθήσεων ετησίως σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο Nature Medicine.
Πρόκειται για ποτά που αφομοιώνονται γρήγορα, προκαλώντας αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, ενώ παράλληλα έχουν μικρή θρεπτική αξία. Η τακτική κατανάλωση τους με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε αύξηση βάρους, αντίσταση στην ινσουλίνη και πλήθος μεταβολικών προβλημάτων που συνδέονται με τον διαβήτη τύπου 2 και τις καρδιακές παθήσεις.
Διαβήτης: 3 τροφές που μειώνουν το σάκχαρο και μπορούν να βελτιώσουν την ανοχή στη γλυκόζη
Περίπου 830 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη, η πλειοψηφία των οποίων ζει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Σε αντίθεση με τον τύπο 1, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις, αντίστοιχα, είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, καθώς υπολογίζεται ότι αφαιρούν 17,9 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο. Περισσότεροι από τα τρία τέταρτα αυτών των θανάτων συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Ποια είναι τα κοινά ποτά που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη
Η νέα έρευνα εξετάζει την επίπτωση των ζαχαρούχων ποτών στην παγκόσμια υγεία. Ροφήματα με ζάχαρη μπορεί να περιέχουν διάφορες μορφές πρόσθετων σακχάρων όπως μαύρη ζάχαρη, γλυκαντικό και σιρόπι καλαμποκιού, δεξτρόζη, φρουκτόζη, γλυκόζη, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, μέλι, λακτόζη, σιρόπι βύνης, μαλτόζη, μελάσα, ακατέργαστη ζάχαρη, και σακχαρόζη.
Στο πλαύσιο αυτό, η παγκόσμια ανάλυση υπογραμμίζει τις αυξανόμενες ανισότητες στην υγεία. Στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, τα ζαχαρούχα ποτά συνέβαλαν στο 24% των νέων περιπτώσεων διαβήτη τύπου 2 το 2020.
Στην υποσαχάρια Αφρική, την περιοχή που έχει δει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση των κρουσμάτων από το 1990 έως το 2020, τα ζαχαρούχα ποτά οδήγησαν σε περισσότερες από μία στις πέντε (21%) νέες περιπτώσεις διαβήτη και περισσότερες από μία στις 10 (11%) νέες περιπτώσεις της καρδιακής νόσου.
Η Κολομβία, το Μεξικό και η Νότια Αφρική έχουν πληγεί ιδιαίτερα, σύμφωνα με τη μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Tufts στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, τα ζαχαρούχα ποτά ευθύνονται για σχεδόν τις μισές (48%) νέες περιπτώσεις διαβήτη στην Κολομβία.
«Είμαι διατροφολόγος – Απαγορεύω στους ασθενείς μου αυτά τα τρόφιμα γιατί προκαλούν καρκίνο»
Επιπλέον, σχεδόν το ένα τρίτο όλων των νέων περιπτώσεων διαβήτη στο Μεξικό συνδέονταν με ζαχαρούχα ποτά, τα οποία επίσης συνδέονταν με πάνω από το ένα τέταρτο (27,6%) των νέων περιπτώσεων διαβήτη και το 14,6% των περιπτώσεων καρδιαγγειακής νόσου στη Νότια Αφρική.
Ο Dariush Mozaffarian, ένας από τους συγγραφείς της εργασίας και διευθυντής του Tuft’s Food is Medicine Institute, δήλωσε:
«Τα ποτά με ζάχαρη διατίθενται σε μεγάλο βαθμό στην αγορά και πωλούνται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Οι κοινότητες αυτές όχι μόνο καταναλώνουν επιβλαβή προϊόντα, αλλά συχνά είναι επίσης λιγότερο καλά εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία».
Τα μέτρα που ζητούν οι ειδικοί για τα ζαχαρούχα ποτά
«Βλέπουμε μια αύξηση στη δημοτικότητα των ζαχαρούχων ποτών που τροφοδοτείται από την κουλτούρα των επιρροών στο διαδίκτυο», δήλωσε σχετικά η Δρ. Catherine Kanari, ειδικός σε μη μεταδοτικές ασθένειες για το Amref Health Africa στην Κένυα, και πρόσθεσε:
«Στα αστικά κέντρα, οι νέοι στοχοποιούνται από infulencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που πληρώνονται για να προωθούν επώνυμα ζαχαρούχα ποτά, καλύπτοντας ένα κενό πληροφόρησης που αφήνει η έλλειψη σχολικής διατροφικής εκπαίδευσης. Τελικά, μια αύξηση των περιπτώσεων διαβήτη κινδυνεύει να καταπονήσει το σύστημα υγείας μας πέρα από τα όριά του».
Οι συντάκτες της μελέτης ζητούν μια σειρά μέτρων, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών για τη δημόσια υγεία, ρύθμισης της διαφήμισης ζαχαρούχων ποτών και φόρων στα ποτά με ζάχαρη. Το Μεξικό, το οποίο έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης ζαχαρούχων ποτών στον κόσμο, εισήγαγε φόρο στα ποτά το 2014.
Πέτρες στα νεφρά: Ποια τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο – Τι να τρώμε για να φύγουν φυσικά
«Χρειάζεται να γίνουν πολύ περισσότερα, ειδικά σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής όπου η κατανάλωση είναι υψηλή και οι συνέπειες για την υγεία σοβαρές. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη ως ανθρώπινο είδος συνολικά», κατέληξε ο Δρ. Mozaffarian.