Μπορεί η άνοια να θεωρείται μια ασθένεια των ηλικιωμένων, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί και σε πολύ νέους ανθρώπους, αλλάζοντας για πάντα τη ζωή τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί και ένας άνδρας από τη Βρετανία, ο οποίος διαγνώσθηκε με μετωποκροταφική άνοια σε ηλικία 40 ετών και τώρα προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης.
Η άνοια δεν ήταν κάτι με το οποίο ο Peter Alexander περίμενε να διαγνωστεί στα τέλη της τρίτης δεκαετίας της ζωής του. Η διάγνωση αυτή σήμαινε ότι έπρεπε να αφήσει τη δουλειά του και να προσαρμοστεί σε έναν νέο τρόπο ζωής. Τώρα, σε ηλικία 56 ετών, ο Peter είναι παθιασμένος με την αντιμετώπιση του στίγματος γύρω από μια πάθηση που συχνά σχετίζεται με ηλικιωμένους.
Πώς μπορείτε να ενισχύσετε τη μνήμη σας και να προστατευθείτε από την άνοια
«Μπορεί να μην μπορώ πάντα να το εκφράσω με τον ίδιο τρόπο, αλλά εξακολουθώ να είμαι ο ίδιος άνθρωπος που ήμουν, μέσα μου είμαι ακόμα ο Peter», δήλωσε ο ίδιος στο BBC News NI. Όταν ήταν 49 ετών, έκλεισε ένα ραντεβού με νευρολόγο, ο οποίος του είπε ότι πρέπει να κάνει περαιτέρω εξετάσεις.
«Άρχισα να δυσκολεύομαι να τηρήσω τις προθεσμίες στη δουλειά, κάτι στο οποίο δεν είχα ποτέ πριν πρόβλημα, και κατά τη διάρκεια συσκέψεων, δεν μπορούσα να σκεφτώ τη λέξη που ήθελα», περιγράφει ο Peter, ο οποίος κατάγεται από την Αγγλία, αλλά ζει στη Βόρεια Ιρλανδία με τη σύζυγό του.
«Θυμάμαι πολύ ξεκάθαρα την ημερομηνία, ήταν 14 Ιανουαρίου 2018 όταν βγήκαν τα αποτελέσματα και ο γιατρός μου είπε ότι διέγνωσε μετωποκροταφική άνοια. Με ενημέρωσε ότι δεν ήταν πλέον ασφαλές για μένα να δουλεύω επειδή είχα μειωμένη κρίση και έχανα το φίλτρο μου, οπότε ήταν πολλά αυτά στα οποία έπρεπε να προσαρμοστώ», εξηγεί.
«Η άνοια μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους»
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, η μετωποκροταφική άνοια είναι μια ασυνήθιστη μορφή της πάθησης, η οποία προκαλεί προβλήματα στη συμπεριφορά και τη γλώσσα. «Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι όταν έχεις άνοια απλά ξεχνάς πράγματα, αλλά είναι πιο περίπλοκο. Μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους», αναφέρει ο Peter και συνεχίζει:
«Δεν θέλω να με αντιμετωπίζουν διαφορετικά, είναι επιτακτική ανάγκη οι άνθρωποι να δουν πραγματικά το άτομο, να δουν πέρα από την κατάσταση. Δυστυχώς για πολλούς ασθενείς, η διάγνωση μπορεί να διαρκέσει πολύ καιρό και αυτό ασκεί τεράστια πίεση στην οικογένεια».
Τι είναι η άνοια;
Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας (NHS), η άνοια είναι ένα σύνδρομο (μια ομάδα σχετικών συμπτωμάτων) που σχετίζεται με μια συνεχή έκπτωση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Η απώλεια μνήμης είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα, ιδιαίτερα η δυσκολία να θυμηθούμε πρόσφατα γεγονότα.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στη συμπεριφορά, τη διάθεση και την προσωπικότητα, το να χάνεσαι σε οικεία μέρη ή να μην μπορείς να βρεις τη σωστή λέξη σε μια συνομιλία. Μπορεί να φτάσει στο σημείο που οι άνθρωποι δεν ξέρουν πότε πρέπει να φάνε ή να πιουν.
Ενώ η άνοια θεωρείται συχνά ως ασθένεια της τρίτης ηλικίας, περίπου το 5% των ατόμων με την πάθηση ταξινομούνται ως πάσχοντες από άνοια νεαρής ηλικίας. Ο όρος αναφέρεται σε άτομα των οποίων τα συμπτώματα ξεκίνησαν πριν τα 65. Η Εταιρεία του Αλτσχάιμερ εκτιμά ότι περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο ζουν με άνοια νεαρής ηλικίας.
Hear Our Voice: Η ταινία για τους νέους που ζουν με άνοια
Τους τελευταίους μήνες, ο Peter συνεργάστηκε με άλλους ανθρώπους με άνοια στη Βόρεια Ιρλανδία για να κάνουν μια ταινία για την καθημερινότητά τους. Το ντοκιμαντέρ, που ονομάζεται Hear Our Voice, εστιάζει κυρίως σε άτομα με άνοια νεαρής ηλικίας. Προσφέρει μια γεύση του πώς είναι η ζωή με άνοια, με την ελπίδα ότι θα αυξήσει την κατανόηση και την ενσυναίσθηση.
Ο Peter συμμετέχει σε όλη την ταινία και αφηγείται. «Δόθηκε σεβασμός στους ανθρώπους που πάσχουν από άνοια ώστε να έχουν τον έλεγχο της ταινίας και έτσι να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις μοναδικές προκλήσεις που έχουμε», τόνισε.
Στην ταινία συμμετέχουν μέλη του Dementia NI. Η ομάδα ιδρύθηκε το 2015 από πέντε άτομα που ζουν με άνοια, αλλά σήμερα, 10 χρόνια μετά, αριθμεί 15 ομάδες σε όλη τη Βόρεια Ιρλανδία. Οι ομάδες εργάστηκαν παράλληλα με τους Οργανισμούς Υγείας ολόκληρης της χώρας κατά τη δημιουργία του Hear Our Voice.
Ο Δρ. Christopher Southwell, σύμβουλος ψυχιατρικής προχωρημένης ηλικίας στο Southern Trust, πιστεύει ότι η ταινία προωθεί ένα ισχυρό μήνυμα. «Η άνοια είναι μια πάθηση που έχει μεγάλο αντίκτυπο στους ασθενείς και τις οικογένειές τους και μερικές φορές ως επαγγελματίες υγείας αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν πράγματα που μπορούν να γίνουν καλύτερα», σημείωσε.
Άνοια: Πώς ο ύπνος δείχνει αν κινδυνεύουμε 10 χρόνια πριν τη διάγνωση, σύμφωνα με μελέτη
«Όταν ασχολήθηκα και τελικά παρακολούθησα την ταινία, ήταν σημαντικό για μένα να μπορώ να πω σε ανθρώπους όπως ο Peter και άλλοι που συμμετείχαν στην ταινία ότι ακούω τη φωνή σου και αποδέχομαι αυτό που λες», πρόσθεσε.
«Η άνοια δεν μας καθορίζει»
Η Karen Kerr, επικεφαλής στο Dementia NI, δήλωσε ότι τα μέλη της ομάδας θέλουν παθιασμένα να αναδείξουν τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης. «Μια έγκαιρη διάγνωση προσφέρει πολλές ευκαιρίες, ώστε να μπορείς να συνεχίσεις να ζεις καλά και με την αίσθηση του σκοπού. Αυτό είναι επίσης κάτι που προσπαθεί να τονίσει η ταινία», αναφέρει και καταλήγει:
Άνοια: Το σύμπτωμα στον ύπνο που μπορεί να παρατήσετε το βράδυ
«Όταν ακούτε ανθρώπους όπως ο Peter, νομίζω ότι αποδεικνύει ότι τα άτομα με άνοια έχουν φωνή όχι μόνο για τον εαυτό τους αλλά και για όλους όσοι έχουν άνοια».
Πηγή: BBC, Mayo Clinic, NHS