Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί για εμφάνιση δάγκειου πυρετού στη Νότια Ευρώπη. Το ECDC κατέγραψε το 2022 ρεκόρ κρουσμάτων. Τι λέει στο oloygeia.gr ο Καθηγητής Νίκος Τζανάκης.
Την ανάληψη δράσης ώστε οι χώρες να προετοιμαστούν για την αντιμετώπιση μια νέας απειλής για τη δημόσια υγεία ζητάει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Προειδοποιεί για εμφάνιση δάγκειου πυρετού στη νότια Ευρώπη, στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, και νέα τμήματα της Αφρικής κατά την τρέχουσα δεκαετία, κάνοντας λόγο για «μείζων απειλή». Η διάδοση της νόσου έχει ήδη οκταπλασιασθεί παγκοσμίως από το 2000, σε μεγάλο βαθμό λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς και εξαιτίας των αυξημένων μετακινήσεων ανθρώπων και της αστυφιλίας.
Η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας καθιστά νέες περιοχές φιλόξενες για το κουνούπι τίγρης (Aedes albopictus), που μεταδίδει το δάγκειο πυρετό, αναφέρει στο oloygeia.gr ο Καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κρήτης Νίκος Τζανάκης. Προσθέτει ότι τα κουνούπια αυτά ζουν σε ζεστά και υγρά περιβάλλονται και καθώς αλλάζει ο καιρός θα έρθουν και στην Ελλάδα.
Πολλά κρούσματα δεν καταγράφονται, ωστόσο το 2022 αναφέρθηκαν παγκοσμίως 4,2 εκατομμύρια κρούσματα και αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας έχουν προειδοποιήσει πως φέτος αναμένονται επίπεδα μετάδοσης ρεκόρ. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Ασθενειών (ECDC), η Ευρώπη κατέγραψε μέσα στο 2022 σχεδόν όσα τοπικά μεταδιδόμενα κρούσματα δάγκειου πυρετού είχε καταγράψει τα προηγούμενα 11 χρόνια.
Υπαρκτός ο κίνδυνος διασποράς επικίνδυνων ιών
Τα κουνούπια Aedes albopictus που μεταδίδουν τον ιό Δυτικού Νείλου είναι ικανά να διασπείρουν τους ιούς δάγκειου πυρετού και Chikungunya.
Δεν αποκλείεται τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής να αντιμετωπίσουμε κρούσματα δάγκειου πυρετού και Chikungunya και στην Ελλάδα, καθώς σταδιακά δημιουργούνται οι συνθήκες εγκατάστασης αυτών των κουνουπιών στην Ευρώπη, αναφέρει ο κ. Τζανάκης.
Τα τελευταία έτη, μάλιστα, σε χώρες της νότιας Ευρώπης έχει συμβεί εγχώρια μετάδοση και διασπορά των ιών αυτών (με την καταγραφή εγχώριων σποραδικών κρουσμάτων ή συρροών), μετά την εισαγωγή τους με μολυνθέντες μεταδοτικούς ταξιδιώτες και τη μόλυνση τοπικών πληθυσμών κουνουπιών Aedes albopictus από αυτούς.
Τα μέτρα προστασίας είναι το μοναδικό όπλο που έχουμε
Σύμφωνα με τον κ. Τζανάκη δυστυχώς δεν υπάρχουν εμβόλιο ούτε θεραπείες για τον δάγκειο πυρετό, παρά μόνο υποστηρικτικές θεραπείες αν τυχόν η νόσος γίνει σοβαρή. Μπορούμε όμως να περιορίσουμε τις επιπτώσεις και οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν σε δράσεις καταπολέμησης των κουνουπιών, στην ενημέρωση του πληθυσμού για την τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας, καθώς και στην ευαισθησία των γιατρών να ανιχνεύουν πρώιμα αυτή τη νόσο.
Τονίζει τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης, της άμεσης δήλωσης και της ορθής διαχείρισης των περιστατικών.
Τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να δείξουμε αυξημένη προσοχή και οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση, αναφέρει ο κ. Τζανάκης.
Πως μεταδίδεται ο ιός του δάγκειου πυρετού
Ο ιός του δάγκειου πυρετού μεταδίδεται με το νύγμα μολυσμένου κουνουπιού του γένους Aedes και ιδιαιτέρως του είδους Aedes aegypti. Τα κουνούπια μολύνονται από τον ιό όταν τσιμπήσουν έναν ασθενή σε φάση ιαιμίας. Το κουνούπι γίνεται μολυσματικό 4-12 ημέρες μετά τη λήψη του μολυσμένου αίματος και παραμένει μολυσματικό εφόρου ζωής.
Τα κουνούπια αυτά δραστηριοποιούνται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας και αναπαράγονται κυρίως σε ανθρωπογενείς, αστικές και ημιαστικές, εστίες (π.χ. βαρέλια, δεξαμενές με νερό, λάστιχα, πιατάκια γλαστρών).
Ο ιός του δάγκειου πυρετού δεν μεταδίδεται άμεσα από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Περίοδος επώασης
Η περίοδος επώασης κυμαίνεται από 3 έως 14 ημέρες (συνήθως 4-7 ημέρες).
Περίοδος μεταδοτικότητας
Οι ασθενείς είναι μολυσματικοί για τα κουνούπια κατά τη διάρκεια της υψηλής ιαιμίας, συνήθως κατά το διάστημα λίγο πριν τον πυρετό έως το τέλος αυτού, συνήθως 3-5 ημέρες (μέγιστο 10 ημέρες) μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Συμπτώματα τη νόσου
Το 40-80% των λοιμώξεων από ιό δάγκειου πυρετού είναι ασυμπτωματικές. Ο δάγκειος πυρετός αποτελεί μία συστηματική και δυναμική νόσο. Το κλινικό φάσμα της νόσου είναι ευρύ, με απρόβλεπτη κλινική εξέλιξη και περιλαμβάνει σοβαρές και μη σοβαρές κλινικές εκδηλώσεις.
Τα πιο κοινά κλινικά συμπτώματα του δάγκειου πυρετού περιλαμβάνουν:
- αιφνίδια έναρξη υψηλού πυρετού
- έντονη κεφαλαλγία
- οπισθοβολβικό πόνο
- μυαλγία
- αρθραλγία
- κηλιδο-βλατιδώδες εξάνθημα
- ναυτία/εμέτους
- διογκωμένους λεμφαδένες
- μικρής βαρύτητας αιμορραγίες
Ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα μπορεί να ακολουθήσουν μία διαλείπουσα πορεία, με σύντομη ύφεση μετά την 3 η ημέρα νόσου και επανεμφάνιση συμπτωμάτων στη συνέχεια. Ένα ποσοστό των ασθενών, συνήθως κάτω του 5% μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρή νόσο, τον «Σοβαρό Δάγκειο πυρετό», που είναι μία δυνητικά θανατηφόρος επιπλοκή.
Πρόληψη
Τα μέτρα πρόληψης αφορούν σε ολοκληρωμένα προγράμματα ελέγχου του διαβιβαστή, σε μέτρα ατομικής προστασίας από την έκθεση σε κουνούπια, σε εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των κρουσμάτων και σε ευαισθητοποίηση του κοινού, και ιδίως των ταξιδιωτών σε ενδημικές χώρες, για τη λήψη των ενδεικνυόμενων προληπτικών μέτρων. Η πρώιμη διάγνωση και κλινική αντιμετώπιση των ασθενών παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόγνωση της νόσου.
Οι ταξιδιώτες συνιστάται να είναι ενημερωμένοι ότι ο δάγκειος πυρετός και ο πυρετός Chikungunya ενδημούν σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές, ότι μεταδίδονται μέσω τσιμπήματος μολυσμένου κουνουπιού και να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία από τα έντομα.
Οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές συνιστάται να παρακολουθούν την υγεία τους για 2 εβδομάδες μετά την επιστροφή τους.