Έντονη ανησυχία προκαλούν οι μεταλλάξεις του COVID-19 που καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα στελέχη FLiRT που είναι υποπαραλλαγές του Omicron είναι πλέον υπεύθυνα για την πλειονότητα των κρουσμάτων COVID. Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα νέα στελέχη της νόσου.
Τον Απρίλιο άρχισε να εξαπλώνεται μια ομάδα νέων στελεχών του ιού που είναι γνωστά ως παραλλαγές FLiRT (με βάση τα τεχνικά ονόματα των δύο μεταλλάξεών τους), ενώ τον Ιούνιο ακολούθησε μια παραλλαγή γνωστή ως LB.1.
Το στέλεχος LB.1, το οποίο είναι παρόμοιο με τις παραλλαγές FLiRT αλλά με μια πρόσθετη μετάλλαξη, έχει προκαλέσει την έντονη ανησυχία των ειδικών, οι οποίοι εκτιμούν ότι προς το τέλος του καλοκαιριού θα καταγραφεί μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων.
«Οι ιοί μεταλλάσσονται συνεχώς, οπότε δεν εκπλήσσομαι που βλέπω μια νέα παραλλαγή του κορονοϊού να παίρνει την εξουσία» λέει ο ιατρός, αναπληρωτής καθηγητής λοιμωξιολογίας Scott Roberts, του Yale Medicine.
Ο ίδιος τονίζει ότι οι νέες μεταλλάξεις αποτελούν επιβεβαίωση ότι ο ιός SARS-CoV-2 παραμένει ένα είδος μπαλαντέρ, όπου είναι πάντα δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα κάνει στη συνέχεια. «Και υποθέτω ότι θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται» υπογραμμίζει.
Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα, λέει ο Δρ Roberts, είναι αν ο πρόσφατα μεταλλαγμένος ιός θα συνεχίσει να εξελίσσεται πριν από τον χειμώνα, όταν οι λοιμώξεις και οι νοσηλείες συνήθως αυξάνονται, και αν ένα νέο φθινοπωρινό εμβόλιο COVID θα καταπολεμήσει τις νέες παραλλαγές.
Από πού προήλθαν τα στελέχη FLiRT και LB.1
Κανείς δεν γνωρίζει πού ακριβώς εμφανίστηκαν για πρώτη φορά οι παραλλαγές FLiRT. Εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στις ΗΠΑ σε λύματα από το CDC, το οποίο εξετάζει τα λύματα για να ανιχνεύσει ίχνη του SARS-CoV-2 που κυκλοφορούν σε μια κοινότητα, ακόμη και αν οι άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα.
Τα δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως έγκαιρη προειδοποίηση ότι τα επίπεδα μόλυνσης μπορεί να αυξάνονται ή να μειώνονται σε μια κοινότητα.
Τα στελέχη FLiRT έχουν έκτοτε εντοπιστεί σε πολλές άλλες χώρες.Για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς προέκυψαν τα στελέχη FLiRT, θα μπορούσε να βοηθήσει να δούμε πώς ο ιός SARS-CoV-2 έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, με νέες παραλλαγές να σχηματίζονται καθώς εμφανίζονταν μεταλλάξεις στον γενετικό του κώδικα.
Ο Omicron ήταν μια παραλλαγή του SARS-CoV-2 που επικράτησε το 2021 και άρχισε να γεννά τις δικές του υποπαραλλαγές. Μία από αυτές ήταν η JN.1, η οποία εντοπίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 και εξαπλώθηκε κατά τους χειμερινούς μήνες, οδηγώντας σε έξαρση των νοσηλειών από COVID. Ο JN.1 έχει επίσης απογόνους- οι υποπαραλλαγές FLiRT είναι απόγονοι ενός που ονομάζεται JN.1.11.1.
Ο LB.1 είναι επίσης απόγονος του JN.1 και οι ερευνητές εξακολουθούν να μαθαίνουν γι’ αυτόν και πώς η πρόσθετη μετάλλαξή του μπορεί να τον διαφοροποιεί από τον FLiRT.
Τι γνωρίζουμε -και τι δεν γνωρίζουμε- για τις παραλλαγές FLiRT και LB.1
Γνωρίζουμε ότι οι παραλλαγές FLiRT έχουν δύο μεταλλάξεις στις πρωτεΐνες ακίδας τους (οι προεξοχές σε σχήμα ακίδας στην επιφάνεια του ιού) που δεν παρατηρήθηκαν στο JN.1. Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι αυτές οι μεταλλάξεις θα μπορούσαν να διευκολύνουν τον ιό να αποφύγει την ανοσία των ανθρώπων από το εμβόλιο ή από προηγούμενη νόσηση.
Ενώ χρειάζονται περισσότερες έρευνες, οι ειδικοί υποψιάζονται ότι το στέλεχος LB.1 και μια άλλη παραλλαγή που ονομάζεται KP.2.3, η οποία επίσης έχει τις δύο μεταλλάξεις FLiRT συν μια επιπλέον, μπορεί επίσης να είναι πιο μεταδοτικές.
Αλλά, το γεγονός ότι οι παραλλαγές είναι κατά τα άλλα γενετικά παρόμοιες με το JN.1 θα πρέπει να είναι καθησυχαστικό, λέει ο Δρ Roberts. «Ενώ το JN.1 εμφανίστηκε κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε εσωτερικούς χώρους και ο ιός είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί, τα συμπτώματά του ήταν ηπιότερα από εκείνα που προκλήθηκαν από τις παραλλαγές στα πρώτα χρόνια της πανδημίας» λέει.
Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα των παραλλαγών FLiRT
Όσον αφορά τα συμπτώματα, δεν βλέπουμε κάτι νέο ή διαφορετικό με αυτές τις παραλλαγές. Συνεχίζουμε να βλέπουμε πιο ήπια ασθένεια, αλλά αυτό είναι πιθανό όχι επειδή ο ιός είναι πιο ήπιος, αλλά επειδή η ανοσία μας είναι τώρα πολύ ισχυρότερη.
Τα συνήθη συμπτώματα είναι:
- Πυρετός ή ρίγη
- Βήχας
- Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή
- Πονόλαιμος
- Συμφόρηση ή ρινική καταρροή
- Νέα απώλεια γεύσης ή όσφρησης
- Κόπωση
- Μυϊκοί ή σωματικοί πόνοι
- Πονοκέφαλος
- Ναυτία ή εμετός
Οι περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν πονόλαιμο, ρινική καταρροή, αίσθημα κόπωσης και δεν αισθάνονται όπως συνήθως. Δεν είναι ασυνήθιστο για τους ανθρώπους να έχουν πυρετό για μία ή δύο ημέρες και ένα σύνδρομο που μοιάζει με γρίπη.
Μετά από χρόνια εμβολιασμών και λοιμώξεων, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι πιο ικανό να καταπολεμήσει μια λοίμωξη χωρίς να ανησυχεί τόσο πολύ για σοβαρή ασθένεια.
Η περίοδος μολυσματικότητας για αυτές τις παραλλαγές FLiRT παραμένει η ίδια όπως και με τον JN.1 και τις προηγούμενες παραλλαγές omicron.
Μετά την έκθεση, μπορεί να χρειαστούν πέντε ή περισσότερες ημέρες μέχρι να εμφανίσετε συμπτώματα, αν και τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν νωρίτερα. Είστε μεταδοτικοί μία έως δύο ημέρες πριν εμφανίσετε συμπτώματα και μερικές ημέρες μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Και όπως και με τις προηγούμενες παραλλαγές, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν ανιχνεύσιμο ζωντανό ιό για έως και μία εβδομάδα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων τους.
Η εξέταση στο σπίτι παραμένει ένα πραγματικά σημαντικό εργαλείο για να γνωρίζετε αν θα μπορούσατε δυνητικά να μολύνετε άλλους.