Τα εμβόλια κατά της COVID-19 έχουν συνδεθεί με μικρές αυξήσεις σε καρδιακές, αιματολογικές και νευρολογικές διαταραχές, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη έως τώρα παγκόσμια μελέτη του είδους της που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Vaccine.
Μια διεθνής ομάδα εμπειρογνωμόνων στον τομέα των εμβολίων αναζήτησε 13 ιατρικές καταστάσεις μεταξύ 99 εκατομμυρίων ληπτών εμβολίων σε οκτώ χώρες, προκειμένου να εντοπίσει υψηλότερα ποσοστά αυτών των καταστάσεων μετά τον εμβολιασμό.
Επιβεβαίωσαν ότι τα εμβόλια που έγιναν από την Pfizer, τη Moderna και την AstraZeneca συνδέονται με σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο πέντε ιατρικών καταστάσεων -συμπεριλαμβανομένης μιας κατάστασης που καταστρέφει τα νεύρα και κάνει τους ανθρώπους να δυσκολεύονται να περπατήσουν ή να σκεφτούν.
Η μελέτη προειδοποίησε επίσης για αρκετές άλλες διαταραχές που, όπως είπαν οι συγγραφείς, δικαιολογούν περαιτέρω έρευνα, όπως ο συνδέσεις μεταξύ μιας κατάστασης διόγκωσης του εγκεφάλου και του εμβολίου της Moderna. Ωστόσο, η ομάδα λέει ότι ο απόλυτος κίνδυνος εμφάνισης οποιασδήποτε πάθησης παραμένει μικρός. Για παράδειγμα, έχουν χορηγηθεί 13 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων και υπήρξαν μόνο 2.000 περιπτώσεις όλων των καταστάσεων.
Ο Δρ. Harlan Krumholz, διευθυντής του Yale New Haven Hospital Center for Outcomes Research and Evaluation και επικεφαλής ερευνητής της μελέτης, δήλωσε: «Και τα δύο μπορεί να είναι αλήθεια. Τα εμβόλια μπορούν να σώσουν εκατομμύρια ζωές και μπορεί να υπάρχει ένας μικρός αριθμός ανθρώπων που έχουν επηρεαστεί αρνητικά».
Τα εμβόλια για την COVID-19 εκτιμάται ότι έχουν αποτρέψει περισσότερους από 19 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως.
Σύνδρομο Guillain-Barre
Μεταξύ των ανακαλύψεων των επιστημόνων ήταν η διπλάσια αύξηση του κινδύνου μιας νευρολογικής πάθησης γνωστής ως σύνδρομο Guillain-Barre, μια αυτοάνοση διαταραχή στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο περιφερειακό νευρικό σύστημα του σώματος, οδηγώντας σε βλάβη στο προστατευτικό περίβλημα γύρω από τα νευρικά κύτταρα.
Η έκθεση ανέφερε ότι από τα 23 εκατομμύρια εμβόλια AstraZeneca που χορηγήθηκαν παγκοσμίως, περίμεναν 76 περιπτώσεις του συνδρόμου Guillain-Barre, αλλά παρατηρήθηκαν 190 συμβάντα, που αντιστοιχούν σε 2,9 φορές αυξημένο κίνδυνο. Αν και δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι το εμβόλιο προκάλεσε αυτά τα συμβάντα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι το εμβόλιο ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στα δικά του νεύρα.
Μυοκαρδίτιδα και περικαρδίτιδα
Παράλληλα, η μελέτη επιβεβαίωσε τριπλάσιο κίνδυνο για έναν τύπο καρδιακής φλεγμονής που ονομάζεται μυοκαρδίτιδα, αν και οι ερευνητές δεν έδωσαν τον αριθμό των αναμενόμενων περιπτώσεων σε σχέση με τις πραγματικές περιπτώσεις.
Η μυοκαρδίτιδα παρατηρήθηκε πιο συχνά σε νεαρούς άνδρες. Πιστεύεται ότι σχετίζεται με την ανοσοαπόκριση που πυροδότησε τα εμβόλια mRNA της Pfizer και της Moderna, τα οποία λειτουργούν δίνοντας οδηγίες στα κύτταρα να παράγουν την ίδια πρωτεΐνη που βρίσκεται στην κορυφή του κορωνοϊού.
Αυτό ωθεί το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει αντισώματα κατά της πρωτεΐνης ακίδας, παρέχοντας προστασία έναντι της COVID-19. Σε σπάνιες περιπτώσεις, αυτή η ανοσολογική απόκριση μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή στον καρδιακό μυ. Τυπικά, οι περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας ήταν σχετικά ήπιες, οδηγώντας σε μόλις 28 θανάτους.
Επιπλέον, τόσο η πρώτη όσο και η τέταρτη δόση του εμβολίου Moderna είχαν μεταξύ 1,7 και 2,6 φορές μεγαλύτερο αριθμό περιστατικών περικαρδίτιδας, μιας φλεγμονής που επηρεάζει τον προστατευτικό σάκο που περιβάλλει την καρδιά. Εξετάστηκαν περισσότερες από 39 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου Moderna που χορηγήθηκαν.
Όπως η σχέση μεταξύ της μυοκαρδίτιδας και των εμβολίων, οι σύνδεσμοι με την περικαρδίτιδα βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση. Πιστεύεται ότι προκαλείται από τον ίδιο μηχανισμό, μια υπερδραστήρια ανοσοαπόκριση που προσβάλλει τη λεπτή μεμβράνη που μοιάζει με σάκο.
Οξεία Διάχυτη Εγκεφαλομυελίτιδα
Επιπλέον, παρατηρήθηκε μεγαλύτερος από 3,7 φορές κίνδυνος μιας κατάστασης που ονομάζεται Οξεία Διάχυτη Εγκεφαλομυελίτιδα (ADEM), η οποία προκαλεί οίδημα στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό το οποίο καταστρέφει το προστατευτικό κάλυμμα των νευρικών ινών σε αυτές τις περιοχές, μετά την πρώτη δόση του εμβολίου της Moderna.
Επτά περιπτώσεις ADEM εμφανίστηκαν μετά τον εμβολιασμό με το εμβόλιο Pfizer-BioNTech, ξεπερνώντας τον αναμενόμενο αριθμό των δύο κρουσμάτων. Στη μελέτη εξετάστηκαν σχεδόν 190 εκατομμύρια εμβολιασμοί. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι μετά τη λήψη της πρώτης δόσης του εμβολίου AstraZeneca, υπήρχαν 1,9 και 3,9 φορές αυξημένοι κίνδυνοι εγκάρσιας μυελίτιδας και ADEM, αντίστοιχα.
Άλλες παρενέργειες των εμβολίων
Η παράλυση Bell, η οποία προκαλεί προσωρινή αδυναμία ή παράλυση των μυών στη μία πλευρά του προσώπου, είχε αυξημένες κατά 1,05 πιθανότητες μετά την πρώτη δόση του εμβολίου Pfizer.
Υπήρχε επίσης 1,3 έως 1,4 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος εμφάνισης επιληπτικών κρίσεων μετά την πρώτη και δεύτερη δόση του εμβολίου Moderna, καθώς και την τέταρτη δόση του εμβολίου Pfizer.
Οι ερευνητές πρόσθεσαν μια σημαντική προειδοποίηση σε αυτό το εύρημα: «Οι πιθανότητες εμφάνισης νευρολογικού επεισοδίου μετά από οξεία λοίμωξη SARS-CoV-2 ήταν έως και 617 φορές υψηλότερες από ό,τι μετά τον εμβολιασμό κατά της COVID-19, υποδηλώνοντας ότι τα οφέλη του εμβολιασμού υπερτερούν σημαντικά των κινδύνων».
Μετά την πρώτη δόση του εμβολίου AstraZeneca, υπήρχε 3,2 φορές μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο κίνδυνος θρόμβωσης φλεβωδών κόλπων του εγκεφάλου (CVST). Οι κίνδυνοι μετά την πρώτη δόση του εμβολίου Pfizer και μετά τη δεύτερη δόση ήταν 1,49 και 1,25 φορές υψηλότεροι.
Το CVST είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό θρόμβων αίματος στα μεγάλα κανάλια που αποστραγγίζουν το αίμα από τον εγκέφαλο και το παραδίδουν πίσω στην καρδιά μετά το εμβόλιο AstraZeneca. Συνολικά αναμένονταν 21 συμβάντα, αλλά παρατηρήθηκαν 69.
Επίσης, μετά την πρώτη δόση του εμβολίου AstraZeneca, υπήρχε 1,07 φορές υψηλότερος κίνδυνος θρομβοπενίας, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χαμηλότερο από το κανονικό αριθμό αιμοπεταλίων στο αίμα. Μετά από μια τρίτη δόση ChAdOx1, ο κίνδυνος αυξήθηκε σημαντικά στο 1,95.