Ο χρόνιος πόνος συνδέεται με την εγκεφαλική δραστηριότητα στον μετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή που εμπλέκεται στη ρύθμιση των συναισθημάτων, την αυτοαξιολόγηση και τη λήψη αποφάσεων. Αυτή η σύνδεση ανοίγει τον δρόμο για διάγνωση και θεραπεία, υποστηρίζουν ερευνητές.
Για πρώτη φορά, ερευνητές κατέγραψαν δεδομένα σχετικά με τον πόνο από το εσωτερικό του εγκεφάλου ατόμων με χρόνιες διαταραχές πόνου που προκλήθηκαν από εγκεφαλικό επεισόδιο ή ακρωτηριασμό. Ένας βασικός στόχος ήταν να κατανοήσουν πώς ο πόνος αντιπροσωπεύεται από την εγκεφαλική δραστηριότητα και πώς μπορεί να ρυθμιστεί αυτή η δραστηριότητα για να ανακουφιστεί ο χρόνιος πόνος.
Οι ερευνητές εξετάζοντας τις αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα σε δύο περιοχές όπου πιστεύεται ότι εμφανίζονται αποκρίσεις πόνου, κατέγραψαν τα μοτίβα που πυροδοτούν τον χρόνιο πόνο στον εγκέφαλο και εντόπισαν τις εγκεφαλικές υπογραφές του. Οι ευαίσθητες και ειδικές «εγκεφαλικές υπογραφές» δίνουν πληροφορίες σχετικά με τις συναισθηματικές εμπειρίες των ασθενών, τη νευροπαθολογία τους ή την πρόγνωση της θεραπείας. Ο εντοπισμός μιας τέτοιας υπογραφής πόνου θα επιτρέψει την ανάπτυξη νέων θεραπειών αλλάζοντας την εγκεφαλική δραστηριότητα για να ανακουφίσουν τον χρόνιο πόνο. Επίσης, ανοίγει τον δρόμο για τις συσκευές εμφύτευσης ώστε μια μέρα να προβλέπουν τα σήματα πόνου ή ακόμα και να τα βραχυκυκλώνουν.
Χρησιμοποιώντας μια συσκευή τύπου βηματοδότη τοποθετημένη χειρουργικά μέσα στον εγκέφαλο, οι επιστήμονες κατέγραψαν τέσσερις ασθενείς που ένιωθαν ακατάπαυστο πόνο για περισσότερο από ένα χρόνο. Οι συσκευές κατέγραφαν πολλές φορές την ημέρα για έως και έξι μήνες, προσφέροντας ενδείξεις για το πού βρίσκεται ο χρόνιος πόνος στον εγκέφαλο. «Μας ενδιέφερε να δούμε αν, αυτές οι περιοχές, έπαιξαν επίσης ρόλο στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τον χρόνιο πόνο», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης δρ. Prasad Shirvalkar. «Μας ενδιέφεραν περισσότερο ερωτήσεις όπως το πώς αλλάζει ο πόνος με την πάροδο του χρόνου και ποια εγκεφαλικά σήματα μπορεί να αντιστοιχούν ή να προβλέψουν υψηλά επίπεδα χρόνιου πόνου; Ο χρόνιος πόνος είναι μια ασθένεια από μόνη της» δήλωσε ο δρ. Shirvalkar που ελπίζει ότι η έρευνά του, που αναφέρεται στο περιοδικό Nature Neuroscience, θα οδηγήσει σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
«Κάθε ασθενής είναι πιο μοναδικός και από τη θεραπεία του», είπε ο ερευνητής ο οποίος προτρέπει μάλιστα εξατομικευμένες θεραπείες αντί την ίδια φαρμακευτική αγωγή σε όλους.
Ο χρόνιος πόνος είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες αναπηρίας παγκοσμίως. Ο νευροπαθητικός πόνος προκαλείται από βλάβη στο ίδιο το νευρικό σύστημα. Συχνά εμφανίζεται λόγω τραυματισμού των νεύρων στο σώμα μας, αλλά για τα άτομα σε αυτήν τη μελέτη, ο πόνος τους θεωρείται ότι προέρχεται από τον ίδιο τον εγκέφαλο. Αυτό το είδος πόνου δεν ανταποκρίνεται καλά στις τρέχουσες θεραπείες και μπορεί να είναι εξουθενωτικό για τα άτομα που ζουν με αυτόν.
Τα οπιοειδή συχνά συνταγογραφούνται για τον χρόνιο πόνο, αν και έχει αποδειχθεί ότι είναι λιγότερο αποτελεσματικά από άλλες θεραπευτικές λύσεις ενώ έχουν περισσότερες παρενέργειες, μεταξύ άλλων τον εθισμό. Ένας στους 5 Αμερικανούς έχει χρόνιο πόνο, γεγονός που τον καθιστά πιο συχνό από άλλες ιατρικές παθήσεις όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η κατάθλιψη, σύμφωνα με μια άλλη πρόσφατη μελέτη.
Η παρακολούθηση του πόνου στον εγκέφαλο θα βοηθήσει στη διάγνωση και στην εξατομίκευση της θεραπείας.
Οι τρεις διαστάσεις του πόνου
Ο dr Shirvalkar περιέγραψε τις τρεις διαστάσεις του χρόνιου πόνου:
- Η σωματική αίσθηση.
- Η συναισθηματική πλευρά.
- Η γνωστική ή η σχετιζόμενη με τη σκέψη.
Η κλινική και ερευνητική προσοχή έχει επικεντρωθεί στην αίσθηση του πόνου, αλλά αυτό έχει «προφανώς αποτύχει στους περισσότερους ασθενείς», είπε ο ερευνητής. Η έρευνα της ομάδας του δείχνει ότι οι συναισθηματικές και γνωστικές πτυχές του χρόνιου πόνου ενδέχεται να αντιμετωπιστούν θεραπευτικά στο μέλλον.