Το μαγείρεμα του χριστουγεννιάτικου δείπνου θα μπορούσε να απαιτεί το άνοιγμα ενός παραθύρου, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι οδηγεί τη ρύπανση των εσωτερικών χώρων στο υψηλότερο σημείο του χρόνου.
Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, διαπίστωσε ότι η ρύπανση των εσωτερικών χώρων στα σπίτια των ανθρώπων είναι υψηλότερη την ημέρα των Χριστουγέννων από οποιαδήποτε άλλη μέρα και μια κύρια αιτία είναι πιθανό να είναι η προετοιμασία του πλούσιου εορταστικού γεύματος.
Ερευνητές στις ΗΠΑ ανέλυσαν τα επίπεδα ρύπανσης σε εσωτερικούς χώρους για σχεδόν 4.000 νοικοκυριά. Εξέτασαν περιστατικά μεγάλων εκπομπών, όπου τα μικροσκοπικά σωματίδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης που ονομάζονται PM2,5 εκτοξεύτηκαν σε επίπεδο πάνω από 30 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα.
Η ημέρα των Χριστουγέννων είχε τον μεγαλύτερο αριθμό από αυτά τα περιστατικά, με 0,31 εκδηλώσεις ανά ημέρα ανά σπίτι. Αυτό αντιπροσωπεύει μια απότομη αύξηση της ρύπανσης των εσωτερικών χώρων την ημέρα των Χριστουγέννων για κάθε τρία σπίτια -περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μέρα του χρόνου.
Αυτό το ποσοστό είναι 50% μεγαλύτερο από αυτό που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου χειμώνα και σχεδόν διπλάσιο από το ποσοστό που παρατηρήθηκε το καλοκαίρι.
Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο για τα PM2,5, σύμφωνα με τον ΠΟΥ
Αυτά τα περιστατικά ρύπανσης εσωτερικών χώρων προκαλούν ανησυχία για την υγεία, επειδή η ετήσια κατευθυντήρια γραμμή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την ποιότητα του αέρα συνιστά ότι τα PM2,5 δεν πρέπει να φθάνουν σε ετήσιο μέσο όρο μεγαλύτερο από πέντε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα.
Τα PM2,5 είναι μικροσκοπικά σωματίδια ρύπανσης αρκετά μικρά ώστε να εισπνέονται και να καταλήγουν βαθιά στους πνεύμονες. Τα επιστημονικά στοιχεία έχουν συνδέσει αυτό το είδος ρύπανσης με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και παθήσεων του αναπνευστικού.
Ο Δρ. David Lunderberg, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, είπε: «Καθώς οι χειμερινοί μήνες γίνονται πιο κρύοι και πιο σκοτεινοί, αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο στο σπίτι και περισσότερο χρόνο μαγειρεύοντας -και αυτό αλλάζει τον αέρα που αναπνέουμε».
«Στη μελέτη για τα δεδομένα ποιότητας του αέρα σε χιλιάδες σπίτια, βλέπουμε ότι οι εσωτερικές εκδηλώσεις που παράγουν σωματίδια γίνονται πιο συνηθισμένες το χειμώνα και κατά τη διάρκεια των διακοπών που σχετίζονται με την αυξημένη κατανάλωση φαγητού, όπως τα Χριστούγεννα», εξήγησε περαιτέρω ο ειδικός.
«Αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει προηγούμενη έρευνα που προσδιορίζει τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ειδικά το μαγείρεμα, ως σημαντικές πηγές σωματιδίων σε εσωτερικούς χώρους», συμπλήρωσε.
Πότε είναι υψηλότερα τα επίπεδα ρύπανσης στους εσωτερικούς χώρους
Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι λίγο περισσότερες από τις μισές συγκεντρώσεις PM2,5 μέσα στα σπίτια προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον. Αλλά η υπόλοιπη ρύπανση προέρχεται από το εσωτερικό του σπιτιού και περίπου το 28% πιστεύεται ότι προέρχεται από περιστασιακές δραστηριότητες όπως το μαγείρεμα και το καθάρισμα.
Γενικά, τα περιστατικά ρύπανσης σε εσωτερικούς χώρους βρέθηκαν στη νέα μελέτη να κορυφώνονται στις 8 π.μ., 12 μ.μ. και 6 μ.μ. – περίπου την ώρα που οι άνθρωποι συνήθως ετοιμάζουν τα γεύματα. Περίπου 10 φορές περισσότερα συμβάντα εκπομπών παρατηρήθηκαν κατά τις ώρες του δείπνου από ό,τι στη μέση της νύχτας.
Τα τρόφιμα που καίγονται, ψήνονται ή σιγοψήνονται κατά το μαγείρεμα μπορούν να παράγουν μικροσκοπικά σωματίδια ρύπανσης, όπως και τα υπολείμματα φαγητού που μαζεύονται στο φούρνο ή στις εστίες όταν καίγονται.
Πώς να περιορίσετε την εσωτερική ρύπανση στο σπίτι
Οι ειδικοί προτείνουν στους ανθρώπους να εξετάσουν το ενδεχόμενο να ανοίξουν ένα παράθυρο εάν η μαγειρική τους για τα Χριστούγεννα είναι πιθανό να προκαλέσει πολλή ρύπανση. Τα κεριά και τα θυμιάματα είναι μια άλλη πηγή σωματιδίων σε εσωτερικούς χώρους.
Αλλά οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι: «Τα συμβάντα εκπομπών ήταν πιο συχνά κατά τη διάρκεια των γευμάτων, των διακοπών που επικεντρώνονται στο φαγητό, των Σαββατοκύριακων και του χειμώνα, γεγονός που τεκμηριώνει αθροιστικά ότι το μαγείρεμα είναι μια κυρίαρχη πηγή επεισοδίων PM2.5».
«Βελτιωμένα μέτρα ελέγχου, όπως η χρήση απορροφητήρα, φιλτράρισμα ή ο αερισμός κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, προσφέρουν τη δυνατότητα μείωσης της έκθεσης των κατοίκων από τα συμβάντα εκπομπών που συμβάλλουν σε λίγο πάνω από το 50% PM2.5 που παράγονται σε εσωτερικούς χώρους».