Η βιταμίνη Α είναι από τις πιο απαραίτητες βιταμίνες στο σώμα μας, την οποία δεν μπορεί να συνθέσει από μόνο του. Η έλλειψη της βιταμίνης Α προκαλεί ξηροφθαλμία, ξηροδερμία και υπογονιμότητα. Η ανεπάρκειά της δεν οφείλεται στη διατροφή αλλά στον εγκέφαλο!
Σε μια νέα μελέτη, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Aberdeen εξέτασαν τη βιταμίνη Α και πώς αντιδρά ο εγκέφαλος σε αυτήν. Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες εντόπισαν τον ρόλο του εγκεφάλου στη ρύθμιση των βιταμινών και πώς αυτό μπορεί να αλλάξει τη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με τις βιταμίνες, όπως αναιμία και υπογονιμότητα.
Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τον οργανισμό μας αλλά μέχρι τώρα δεν ήταν γνωστό πώς διατηρείται στον οργανισμό.Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι τα όργανα του σώματος, όπως το ήπαρ και οι νεφροί, ήταν υπεύθυνα για τις βιταμίνες στον οργανισμό μας.
Σε όλο τον κόσμο υπολογίζεται ότι 250 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν οριακή έλλειψη βιταμίνης Α, ενώ 140 εκατομμύρια παιδιά προσχολικής ηλικίας και περίπου 7,2 εκατομμύρια έγκυες γυναίκες πιστεύεται ότι έχουν έλλειψη βιταμίνης Α.
Τι είναι η βιταμίνη Α
Πρόκειται για μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, σημαντική για πολλές λειτουργίες. Υπάρχουν δύο τύποι βιταμίνης Α: η προσχηματισμένη βιταμίνη Α και η προβιταμίνη Α.
- Η προσχηματισμένη βιταμίνη Α, γνωστή ως ρετινόλη, βρίσκεται συνήθως στο κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Η προβιταμίνη A (καροτενοειδή), βρίσκεται σε φυτικές τροφές, όπως κόκκινα, πράσινα, κίτρινα και πορτοκαλί φρούτα και λαχανικά και το σώμα την μετατρέπει σε Βιταμίνη Α.
Ενώ η ανεπάρκειά της είναι σπάνια στις ανεπτυγμένες χώρες, πολλοί άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν λαμβάνουν αρκετή ποσότητα, με αυτούς που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να είναι οι έγκυες γυναίκες, οι θηλάζουσες μητέρες, τα βρέφη και τα παιδιά.
Γιατί είναι απαραίτητη η βιταμίνη Α
Το σώμα μας δεν παράγει βιταμίνη Α από μόνο του και πρέπει να λαμβάνεται από τη διατροφή. Όπως όλες οι βιταμίνες, η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για:
- την όραση,
- το ανοσοποιητικό σύστημα,
- την αναπαραγωγή,
- την ανάπτυξη του εμβρύου,
- τη λειτουργία πολλών οργάνων, όπως της καρδιάς, των πνευμόνων και του εγκεφάλου.
Πρόσφατα, η βιταμίνη Α θεωρήθηκε σημαντική για την επιβίωση των κυττάρων στον εγκέφαλο και μπορεί ακόμη και να δρα προστατευτικά σε νευροεκφυλιστικές διαταραχές όπως η νόσος των κινητικών νευρώνων.
Η βιταμίνη Α αποθηκεύεται στο συκώτι, αλλά μέχρι τώρα οι ειδικοί δεν γνωρίζαν το πώς διατηρούνταν τα επίπεδά της στον οργανισμό. Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να οδηγήσει σε εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς και σε προβλήματα όρασης και δέρματος και ενώ η περίσσεια βιταμίνης Α, που είναι σχετικά σπάνια, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όρασης, δερματικές παθήσεις καθώς και οίδημα του εγκεφάλου.
Τα ευρήματα της μελέτης
Η μελέτη έδειξε ότι η εφαρμογή πολύ μικρών ποσοτήτων βιταμίνης Α απευθείας στον υποθάλαμο του εγκεφάλου επηρέασε την ποσότητα της βιταμίνης Α στην περιοχή αποθήκευσης του ήπατος και την ποσότητα της βιταμίνης που κατανέμεται στα κύτταρα του σώματος μέσω του αίματος. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα σύστημα αισθητήρων βιταμίνης Α στον υποθάλαμο που ελέγχει τον τρόπο κατανομής της στο σώμα.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι ο τύπος των κυττάρων, στον υποθάλαμο των αρουραίων, που ρυθμίζουν τη βιταμίνη Α υπάρχουν και στον ανθρώπινο υποθάλαμο.
«Αυτό που βρήκαμε είναι ριζικά νέο. Κανείς μέχρι πρότινος δεν είχε βρει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να ελέγχει την ισορροπία βιταμινών στο σώμα. Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που υποδηλώνει έναν «βιταμινοστατικό» ρόλο του υποθαλάμου», εξηγεί ο Δρ Imoesi επικεφαλής της μελέτης εξηγεί.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α μπορεί να μην οφείλεται απλώς στη διατροφική πρόσληψη, αλλά σε μια ανωμαλία στη λειτουργία του υποθαλάμου λόγω ασθένειας ή φλεγμονής. Η μέτρηση των επιπέδων βιταμίνης Α στο αίμα μπορεί να παρέχει έναν οδηγό για το εάν ο υποθάλαμος λειτουργεί κανονικά.
«Η κατανόηση της ρύθμισης της ισορροπίας της βιταμίνης Α στο σώμα είναι σημαντική δεδομένου ότι τόσο η ανεπάρκεια όσο και η περίσσεια είναι επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία. Η φυσιολογική λειτουργία του υποθαλάμου μπορεί να είναι απαραίτητη για την εξισορρόπηση της βιταμίνης Α και τη μείωση επιβλαβών επιπτώσεων.» καταλήγουν οι ερευνητές.