Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι 250 εκατομμύρια γυναίκες χρησιμοποιούν ορμονικά αντισυλληπτικά φάρμακα. Αν και προηγούμενες μελέτες έχουν προτείνει μια πιθανή σύνδεση με ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή προσβολή, τα ευρήματά τους ήταν ασυνεπή. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The BMJ, λοιπόν, προειδοποιεί για σοβαρά αυξημένους κινδύνους από ορισμένα αντισυλληπτικά προϊόντα. Ποια είναι αυτά;
Αντισυλληπτικά: Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού
Ευρέως χρησιμοποιούμενα αντισυλληπτικά αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για εγκεφαλικό και καρδιακή προσβολή
Πιο αναλυτικά, η μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Δανία διαπιστώνει ότι ορισμένα ορμονικά αντισυλληπτικά συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακής προσβολής. Αναλύοντας τα αρχεία συνταγογραφήσεων, η μελέτη παρέχει πιο ακριβείς εκτιμήσεις κινδύνου για διαφορετικά αντισυλληπτικά προϊόντα σε σύγκριση με προηγούμενες έρευνες.
Ενώ οι ερευνητές τονίζουν ότι ο απόλυτος κίνδυνος παραμένει χαμηλός, πρέπει να ληφθεί υπόψιν η ευρεία χρήση αυτών των προϊόντων και η σοβαρότητα αυτών των καταστάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, συμβουλεύουν τους κλινικούς γιατρούς να λαμβάνουν υπόψη αυτούς τους κινδύνους όταν συνταγογραφούν ορμονική αντισύλληψη.
Επίσης, υπάρχει επίσης έλλειψη στοιχείων σχετικά με:
- τις επιδράσεις διαφορετικών ορμονικών συνδυασμών,
- τον τρόπο λήψης τους (π.χ. χάπια, εμφυτεύματα, ενέσεις, κολπικούς δακτυλίους ή δερματικά έμπλαστρα) και
- για πόσο χρόνο.
Η μεθοδολογία της μελέτης και οι τύποι αντισυλληπτικών που αναλύθηκαν
Για να καλύψουν αυτό το κενό γνώσης, οι ερευνητές παρακολούθησαν εθνικά αρχεία συνταγογραφήσεων για περισσότερες από δύο εκατομμύρια Δανέζες ηλικίας 15-49 ετών από το 1996 έως το 2021 για να ανακαλύψουν εάν η χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών αύξησε τον κίνδυνο για πρώτο ισχαιμικό εγκεφαλικό και καρδιακό επεισόδιο σε σύγκριση με τη μη χρήση.
Οι διαφορετικοί τύποι αντισύλληψης που περιλήφθηκαν στη μελέτη ήταν:
- συνδυαστικά χάπια οιστρογόνου-προγεστίνης,
- κολπικοί δακτύλιοι,
- επιθέματα,
- χάπια μόνο με προγεστίνη,
- ενδομήτριες συσκευές,
- υποδόρια εμφυτεύματα και
- ενδομυϊκές ενέσεις.
Οι γυναίκες αποκλείστηκαν από τη μελέτη εάν είχαν:
- ιστορικό θρόμβων αίματος,
- καρκίνο,
- ηπατική νόσο,
- νεφρική νόσο,
- σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών,
- ενδομητρίωση
- θεραπεία υπογονιμότητας,
- χρησιμοποιούσαν ψυχιατρικά φάρμακα,
- χρησιμοποιούσαν ορμονοθεραπεία ή
- είχαν υποβληθεί σε υστερεκτομή.
Καταγράφηκαν περιπτώσεις ισχαιμικού εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου και λήφθηκαν υπόψη άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν δυνητικά, όπως:
- η ηλικία,
- το επίπεδο εκπαίδευσης και
- οι υπάρχουσες καταστάσεις όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης.
«Γιατί έχω υψηλή χοληστερίνη ενώ τρώω σωστά και παίρνω χάπι;» – Πώς να τη ρίξετε
Ποια αντισυλληπτικά αύξησαν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό και καρδιακό επεισόδιο
Το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο ορμονικό αντισυλληπτικό -το συνδυαστικό χάπι οιστρογόνου-προγεστίνης– συσχετίστηκε με διπλάσιο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου, που μεταφράζεται σε ένα επιπλέον εγκεφαλικό επεισόδιο για κάθε 4.760 γυναίκες που το χρησιμοποιούν για ένα χρόνο και ένα επιπλέον έμφραγμα για κάθε 10.000 γυναίκες ανά έτος χρήσης.
Τα αντισυλληπτικά μόνο με προγεστίνη, συμπεριλαμβανομένων των χαπιών και των εμφυτευμάτων, ενέχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο, αν και χαμηλότερο από τα συνδυαστικά χάπια. Τα μη από του στόματος συνδυαστικά αντισυλληπτικά, όπως ο κολπικός δακτύλιος και το επίθεμα, είχαν υψηλότερους σχετικούς κινδύνους:
- ο κολπικός δακτύλιος αύξησε τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού 2,4 φορές και
- τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής 3,8 φορές,
- το επίθεμα αύξησε τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού 3,4 φορές.
Το ενδομήτριο σύστημα μόνο με προγεστίνη ήταν το μόνο ορμονικό αντισυλληπτικό που δεν συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο, καθιστώντας αυτή την επιλογή ασφαλέστερη για την καρδιαγγειακή υγεία. Η διάρκεια της χρήσης δεν φάνηκε να επηρεάζει τον κίνδυνο.
Περιορισμοί της μελέτης και κλινικές επιπτώσεις
Αυτή ήταν μια μελέτη παρατήρησης, επομένως δεν μπορούν να εξαχθούν σταθερά συμπεράσματα σχετικά με την αιτία και το αποτέλεσμα και οι ερευνητές δεν μπορούν να αποκλείσουν την πιθανότητα άλλοι παράγοντες να έχουν επηρεάσει τα αποτελέσματά τους.
Ωστόσο, αυτή ήταν μια πανεθνική μελέτη που χρησιμοποιεί δεδομένα μητρώου υψηλής ποιότητας που επέτρεψαν τη λεπτομερή παρακολούθηση της χρήσης ορμονικών αντισυλληπτικών και τα αποτελέσματα ήταν συνεπή μετά από περαιτέρω ανάλυση, υποδηλώνοντας ότι είναι αξιόπιστα.
«Αν και οι απόλυτοι κίνδυνοι ήταν χαμηλοί, οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να περιλαμβάνουν τον πιθανό κίνδυνο αρτηριακής θρόμβωσης στην αξιολόγηση των οφελών και των κινδύνων όταν συνταγογραφούν ορμονική μέθοδο αντισύλληψης», καταλήγουν οι επιστήμονες.
Αυτές οι ασθένειες είναι σπάνιες, ειδικά σε νεαρές γυναίκες, σημειώνει η Therese Johansson στο Σουηδικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας. Ωστόσο, οι παρενέργειες είναι σοβαρές και δεδομένου ότι περίπου 248 εκατομμύρια γυναίκες χρησιμοποιούν ορμονικά αντισυλληπτικά καθημερινά, τα αποτελέσματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις.
Τα 5 κοινά φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο, σύμφωνα με ειδικό
Σύμφωνα με την ίδια, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στο να κάνουν ασφαλέστερες, προσιτές και προσβάσιμες εναλλακτικές λύσεις για τις γυναίκες με παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα χαμηλών πόρων, όπου οι καρδιαγγειακοί κίνδυνοι συχνά υποδιαγιγνώσκονται και δεν αντιμετωπίζονται.
Πηγές: Science Daily, United Nations, The BMJ