Όταν σκεφτόμαστε την άνοια, συνήθως έρχεται στο μυαλό μας η απώλεια μνήμης και η σύγχυση. Παρόλο που αυτά είναι σίγουρα συμπτώματα της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ, η παράβλεψη κάποιων πιο διακριτικών και λιγότερο γνωστών σημείων μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της διάγνωσης και της θεραπείας.
Με εκτιμώμενα 6,7 εκατομμύρια Αμερικανούς άνω των 65 ετών να ζουν με τη νόσο Αλτσχάιμερ και 250.000 στην Ελλάδα, η άνοια κάθε άλλο παρά σπάνια είναι. Ποια σημάδια, λοιπόν, πρέπει να προσέχουμε; Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να επισκεφθείτε έναν γιατρό για έλεγχο;
Άνοια: Οι 3 κοινές συνήθειες που αυξάνουν τον κίνδυνο – Πώς θα προστατευθούμε
Πρώιμα σημάδια άνοιας: Δυσκολία με τους χώρους, την ομιλία και τις οδηγίες
Το μεγαλύτερο πρώιμο σημάδι είναι ένα που συνδυάζει τρεις διαδικασίες: Δυσκολίες με τον χώρο, την ομιλία και τις οδηγίες.
Παρόλο που όλοι ξεχνάμε κάποιες λέξεις περιστασιακά, αν αυτό γίνεται επαναλαμβανόμενο, μπορεί να σημαίνει πρόβλημα.
«Δυσκολία με τη γλώσσα, όπως η αναζήτηση λέξεων, η εσφαλμένη κατασκευή προτάσεων ή η δυσκολία στην αυτοέκφραση, μπορεί να εμφανιστούν πολύ πριν από την απώλεια μνήμης», δήλωσε ο Δρ. Arif Dalvi, νευρολόγος και επικεφαλής του Προγράμματος Διαταραχών Κίνησης στο Delray Medical Center.
Είναι εύκολο να αγνοήσει κανείς τέτοιες δυσκολίες, αλλά είναι σημαντικό να παρακολουθείτε αν εμφανίζονται συχνά. Επιπλέον, μπορεί να παρατηρήσετε αλλαγές στην αίσθηση κατεύθυνσης.
«Οι οπτικές ή χωρικές δεξιότητες μπορεί επίσης να επηρεαστούν νωρίς», συνέχισε ο Dalvi. «Ένας κοινός τρόπος που αυτό παρουσιάζεται είναι η δυσκολία να βρει κάποιος μια γνωστή διαδρομή ή η ανάγκη χρήσης GPS για διαδρομές που ήταν παλαιότερα γνώριμες».
Άνοια: Το σύμπτωμα που εμφανίζεται στα χέρια και προειδοποιεί – Πώς να το εντοπίσετε
Δώστε προσοχή και σε αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια
Άλλα, λιγότερο γνωστά συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην ολοκλήρωση γνωστών εργασιών, ευαισθησία στον θόρυβο και αλλαγές στη γεύση και την όσφρηση, σύμφωνα με τον Δρ. Stanley Appel, νευρολόγο και διευθυντή του Ann Kimball & John W. Johnson Center for Cellular Therapeutics στο Houston Methodist.
«Μια ξαφνική αλλαγή προσωπικότητας ή διάθεσης χωρίς προφανή εξήγηση πρέπει επίσης να εγείρει ανησυχίες», πρόσθεσε ο Dalvi.
Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα που μοιάζουν με άλλες νευρολογικές διαταραχές.
«Ορισμένοι τύποι άνοιας, όπως η άνοια Lewy body, μπορεί να προκαλέσουν ψευδαισθήσεις ή παραληρητικές ιδέες», εξήγησε ο Appel. «Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ψευδαισθήσεις μπορεί επίσης να προέρχονται από άλλες αιτίες και οποιοδήποτε ασυνήθιστο σύμπτωμα πρέπει να συζητηθεί με έναν γιατρό».
Αλτσχάιμερ: Ποιες επιστημονικές ανακαλύψεις το 2024 ανοίγουν νέους δρόμους στη θεραπεία
Αναφέρετε άμεσα οποιοδήποτε ανησυχητικό σύμπτωμα στον γιατρό σας
Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για την άνοια. Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι μια έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου.
«Παραδοσιακές θεραπευτικές επιλογές, όπως η διαχείριση των συμπτωμάτων με φάρμακα, συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής και παραπομπές σε υπηρεσίες υποστήριξης όπως η εργοθεραπεία και η λογοθεραπεία, είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και της συνολικής ευημερίας», δήλωσε ο Appel.
Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ. «Ο FDA έχει εγκρίνει δύο νέα φάρμακα, το Aduhelm (aducanumab) και το Leqembi (lecanemab), τα οποία στοχεύουν τη συσσώρευση πλακών β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, ένα χαρακτηριστικό της νόσου του Αλτσχάιμερ», πρόσθεσε ο Appel.
Άνοια: Η βιταμίνη που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατά 40% αν την παίρνετε καθημερινά
Πότε πρέπει να κάνετε έλεγχο άνοιας
Δεν υπάρχει «επίσημη» ηλικία για έλεγχο άνοιας, αλλά είναι καλή ιδέα να απευθυνθείτε στον γιατρό σας εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε σύμπτωμα.
Ο Dalvi τονίζει ότι, καθώς η εμφάνιση της άνοιας αυξάνεται με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά τα 65, αυτή είναι μια καλή στιγμή για έναν απλό έλεγχο, όπως μια σύντομη γνωστική αξιολόγηση.