Μια σχετικά νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications υποδηλώνει ότι ένα καθημερινό συμπλήρωμα θα μπορούσε να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου σε μεγαλύτερους ενήλικες και να παίξει ρόλο στην πρόληψη της γνωστικής έκπτωσης που σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε μόλις 12 εβδομάδες, οι συμμετέχοντες που έλαβαν το συμπλήρωμα είχαν καλύτερη απόδοση σε τεστ μνήμης που χρησιμοποιούνται συχνά για τον εντοπισμό πρώιμων σημείων της νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτή η ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, διπλά τυφλή δοκιμή διεξήχθη σε δίδυμους ηλικίας άνω των 65 ετών, προσφέροντας πληροφορίες για το πώς οι παρεμβάσεις στο μικροβίωμα του εντέρου θα μπορούσαν να ωφελήσουν τη γνωστική υγεία σε ηλικιωμένους.
Αλτσχάιμερ: Το άγνωστο πρώιμο σύμπτωμα που μπορεί να εντοπιστεί όταν τρώτε πρωινό
Ανάγκη για νέους τρόπους διατηρήσης της γνωστικής λειτουργίας και πρόληψης άνοιας και Αλτσχάιμερ
Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν γνωστική έκπτωση, η οποία συχνά εξελίσσεται σε άνοια. Με τα ποσοστά της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας να αναμένεται να αυξηθούν, υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εύρεση τρόπων διατήρησης της γνωστικής λειτουργίας σε μεγαλύτερους ενήλικες.
Η άσκηση και η υγιεινή διατροφή είναι γνωστό ότι επιβραδύνουν ορισμένες από τις επιπτώσεις της γήρανσης, αλλά πολλοί ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά την τήρηση μιας ρουτίνας άσκησης.
Τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές άρχισαν επίσης να διερευνούν τη σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της υγείας του εγκεφάλου, γνωστή ως άξονας εντέρου-εγκεφάλου. Το μικροβίωμα του εντέρου -η κοινότητα των μικροβίων στο πεπτικό σύστημα- παίζει κρίσιμο ρόλο στη συνολική υγεία. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου θα μπορούσαν να συμβάλουν σε καταστάσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, αν και οι ακριβείς μηχανισμοί ακόμα μελετώνται.
«Γνωρίζουμε ότι το μικροβίωμα του εντέρου παίζει ρόλο σε πολλές διεργασίες στο σώμα, αλλά είμαστε ακόμα στα πρώτα στάδια της προσπάθειας να καταλάβουμε πώς λειτουργεί αυτό. Η γήρανση φέρνει μαζί της πολλές προκλήσεις και δεν έχουμε επιλογές θεραπείας για πολλά ζητήματα που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η απώλεια μυών καθώς γερνάμε και οι αλλαγές στη γνωστική μας ικανότητα», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Mary Ní Lochlainn, κλινική λέκτορας του NIHR στο King’s College του Λονδίνου.
«Το συναρπαστικό είναι ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεαστεί από το εξωτερικό (για παράδειγμα με πρεβιοτικά ή προβιοτικά) και έτσι θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο για θεραπείες που στοχεύουν στη βελτίωση αυτών των συνθηκών που σχετίζονται με την ηλικία. Πρόκειται για έναν πιθανό αναξιοποίητο πόρο!», συνεχίζει.
Αλτσχάιμερ: Η Νο1 τροφή που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατά 30%
Πώς διεξήχθη η μελέτη
Για να ελέγξουν την υπόθεσή τους, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο δοκιμή με 72 δίδυμους ηλικίας 65 ετών και άνω. Η χρήση διδύμων επέτρεψε στους επιστήμονες να ελέγξουν για γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, καθιστώντας ευκολότερο τον εντοπισμό των επιπτώσεων του συμπληρώματος φυτικών ινών.
Οι μισοί από τους συμμετέχοντες έλαβαν ένα συμπλήρωμα φυτικών ινών που περιελάμβανε πρεβιοτικά -ενώσεις που προάγουν την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου– ενώ οι άλλοι μισοί έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Οι συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες να παίρνουν ένα φακελάκι από το συμπλήρωμα που τους είχε δοθεί κάθε μέρα για 12 εβδομάδες. Το συμπλήρωμα φυτικών ινών περιείχε ινουλίνη και φρουκτοολιγοσακχαρίτες, οι οποίοι είναι γνωστό ότι τρέφουν τα ευεργετικά βακτήρια στο έντερο. Το εικονικό φάρμακο περιείχε έναν απλό υδατάνθρακα, τη μαλτοδεξτρίνη, που δεν έχει τα ίδια πρεβιοτικά αποτελέσματα.
Όλοι οι συμμετέχοντες ενθαρρύνθηκαν επίσης να συμμετάσχουν σε ασκήσεις αντίστασης, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη μυϊκή δύναμη και τη συνολική υγεία σε μεγαλύτερους ενήλικες. Η μελέτη διεξήχθη εξ αποστάσεως, με τους συμμετέχοντες να ολοκληρώνουν γνωστικά τεστ και να παρέχουν δείγματα κοπράνων για ανάλυση μικροβιώματος του εντέρου από τα σπίτια τους.
Τα γνωστικά τεστ επικεντρώθηκαν στη μνήμη και στις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, ενώ τα δείγματα κοπράνων χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των αλλαγών στο μικροβίωμα του εντέρου κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα
Μετά από 12 εβδομάδες, οι συμμετέχοντες που έλαβαν το συμπλήρωμα φυτικών ινών εμφάνισαν σημαντικές βελτιώσεις στα τεστ μνήμης σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Συγκεκριμένα, έκαναν λιγότερα λάθη σε ένα τεστ που ονομάζεται Paired Associates Learning, το οποίο μετρά την οπτική μνήμη και την ικανότητα εκμάθησης νέων πληροφοριών.
Το συγκεκριμένο τεστ θεωρείται πρώιμος δείκτης της νόσου Αλτσχάιμερ, υποδηλώνοντας ότι το συμπλήρωμα φυτικών ινών μπορεί να έχει προστατευτικά αποτελέσματα έναντι της γνωστικής έκπτωσης.
«Γνωρίζαμε ότι υπήρχε η δυνατότητα να δούμε μια βελτίωση στη γνωστική λειτουργία, αλλά το χρονοδιάγραμμα ήταν εκπληκτικό. Δεν ήμασταν σίγουροι αν οι 12 εβδομάδες ήταν πολύ λίγο, και έτσι εξεπλάγημεν ευχάριστα που είδαμε κάποια οφέλη σε αυτό το σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα», δήλωσε η Δρ. Lochlainn στο PsyPost.
Οι ερευνητές βρήκαν επίσης αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου των συμμετεχόντων που έλαβαν το συμπλήρωμα φυτικών ινών. Αυτοί οι συμμετέχοντες είχαν υψηλότερα επίπεδα Bifidobacterium, ένα είδος βακτηρίου γνωστό για τις ευεργετικές του επιδράσεις στην υγεία του εντέρου. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το Bifidobacterium μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής, η οποία πιστεύεται ότι παίζει ρόλο τόσο στη γνωστική έκπτωση όσο και σε καταστάσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
«Τα ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ένα απλό ινώδες πρεβιοτικό ως συμπλήρωμα διατροφής έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία και ότι είναι καλά ανεκτό με ελάχιστο κίνδυνο», συμπλήρωσε η Δρ. Lochlainn.
Ωστόσο, παρά αυτά τα θετικά ευρήματα για την υγεία του εγκεφάλου, η μελέτη δεν βρήκε σημαντικές διαφορές στη σωματική δύναμη μεταξύ των δύο ομάδων. Οι ερευνητές ήλπιζαν ότι το συμπλήρωμα ινών θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει τη μυϊκή λειτουργία, αλλά τεστ όπως ο χρόνος άρσης από την καρέκλα και η δύναμη λαβής δεν έδειξαν αξιοσημείωτες διαφορές.
Αλτσχάιμερ: Νέα, εξαιρετικά ακριβής εξέταση αίματος εντοπίζει το 90% των πρώιμων περιπτώσεων
Οι περιορισμοί της μελέτης
Ενώ τα αποτελέσματα της μελέτης είναι πολλά υποσχόμενα, υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Πρώτον, η μελέτη ήταν σχετικά μικρή, με μόνο 72 συμμετέχοντες. Αν και ο σχεδιασμός με τους δίδυμους συμμετέχοντες παρείχε ισχυρό έλεγχο για γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα.
Επιπλέον, η διάρκεια των 12 εβδομάδων μπορεί να μην ήταν αρκετά μεγάλη για να εκτιμηθούν πλήρως οι επιδράσεις του συμπληρώματος στη μυϊκή δύναμη, κάτι που μπορεί να πάρει περισσότερο χρόνο για να δείξει μετρήσιμες βελτιώσεις. «Χρειαζόμαστε μεγαλύτερης κλίμακας μελέτες για να είμαστε σίγουροι για το πόσο μεγάλη επίδραση έχουν τα πρεβιοτικά στη γνωστική λειτουργία», σημείωσε η Δρ. Lochlainn.
Ένας άλλος περιορισμός είναι η εστίαση της μελέτης σε υγιείς ηλικιωμένους. Μελλοντική έρευνα θα πρέπει να διερευνήσει εάν η ίδια παρέμβαση θα μπορούσε να ωφελήσει άτομα με πιο προχωρημένη γνωστική έκπτωση ή άτομα με υψηλότερο κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές υποστήρικαμ επίσης ότι μεγαλύτερες δοκιμές θα μπορούσαν να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες για το πώς αλλάζει το μικροβίωμα του εντέρου με την πάροδο του χρόνου και εάν μπορούν να επιτευχθούν συνεχείς βελτιώσεις στη γνωστική λειτουργία.