Το Αλτσχάιμερ είναι μια βάναυση ασθένεια που καταστρέφει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, κλέβοντάς τους σιγά σιγά τις αναμνήσεις και την ανεξαρτησία τους. Τώρα, οι επιστήμονες μπορεί να έχουν βρει ένα κλειδί για τη θεραπεία της νευρολογικής νόσου, μέσω της μεταμόσχευσης εγκεφαλικών κυττάρων.
Τα αστροκύτταρα -που ονομάστηκαν έτσι από το σχήμα τους που μοιάζει με αστέρι- είναι ένας τύπος εγκεφαλικών κυττάρων που προστατεύουν τα νεύρα και είναι ζωτικής σημασίας για την επεξεργασία πληροφοριών.
Αλτσχάιμερ: Πόσα αυγά πρέπει να τρώνε οι άνω των 50 ετών για να μειώσουν κατά 47% τον κίνδυνο
Μελέτες δείχνουν ότι αυτά τα κύτταρα μειώνονται σε ποσότητα καθώς επικρατεί η νόσος Αλτσχάιμερ, ιδιαίτερα στις περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη μνήμη.
Οι επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο McGill του Καναδά, πιστεύουν ότι η αντικατάσταση των κατεστραμμένων αστροκυττάρων θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση μέρους της χαμένης εγκεφαλικής λειτουργίας που παρατηρείται στη νόσο Αλτσχάιμερ, καθώς και σε άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως η νόσος Πάρκινσον και η νόσος Χάντινγκτον.
Σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες του Πανεπιστημίου McGill στον Καναδά, οι μεταμοσχεύσεις εγκεφαλικών κυττάρων είναι μια υποσχόμενη και συναρπαστική στρατηγική στη θεραπεία νευρολογικών καταστάσεων.
Πώς οι μεταμοσχεύσεις εγκεφαλικών κυττάρων μπορεί να είναι το κλειδί για την καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ
Μια μελέτη σε ζώα του 2023 που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Neuroscience έδειξε ότι η πραγματοποίηση αυτών των τύπων μεταμοσχεύσεων σε ποντίκια θα μπορούσε να έχει σημαντικά οφέλη. Οι ειδικοί είπαν ότι το πρώτο και ζωτικό στάδιο για να καταλάβουμε εάν οι μεταμοσχεύσεις είναι μια βιώσιμη επιλογή είναι να δούμε εάν τα κύτταρα εμφυτεύονται επιτυχώς στον εγκέφαλο.
Για να το διερευνήσουν αυτό, οι ερευνητές, από το Ερευνητικό Ινστιτούτο του Κέντρου Υγείας του Πανεπιστημίου McGill, εξήγαν αστροκύτταρα από τον εγκεφαλικό φλοιό -την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη σκέψη, τη μάθηση και την επίλυση προβλημάτων- υγιών, νεογέννητων ποντικών.
Αλτσχάιμερ: Δύο νέοι παράγοντες κινδύνου που αφορούν πολύ κόσμο – Πώς θα προστατευθούμε
Τα ποντίκια τροποποιήθηκαν γενετικά ώστε τα εγκεφαλικά τους κύτταρα να λάμπουν με κόκκινο χρώμα, έτσι ώστε οι ειδικοί να μπορούν να τα παρακολουθούν στις σαρώσεις. Αυτά τα κύτταρα στη συνέχεια μεταμοσχεύθηκαν στον εγκέφαλο άλλων ποντικών. Αυτά τα μεταμοσχευμένα κύτταρα διήρκεσαν για ένα χρόνο στον νεανικό εγκέφαλο, όπου ενσωματώθηκαν και αναπτύχθηκαν κανονικά.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης
Τα μεταμοσχευμένα αστροκύτταρα είχαν παρόμοιο αριθμό υποδοχέων και κανάλι ιόντων, κάτι που θεωρείται ζωτικής σημασίας για να βοηθά τα διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου να επικοινωνούν μεταξύ τους. Ωστόσο, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η ηλικία των ποντικιών την στιγμή της μεταμόσχευσης των κυττάρων έκανε τη διαφορά στα αποτελέσματα.
Τα αστροκύτταρα μετανάστευσαν και εξαπλώθηκαν εκτενώς στον εγκέφαλο ενός νεαρού ενήλικου ποντικού, αλλά σε μεγαλύτερα ποντίκια, τα κύτταρα απέτυχαν να απομακρυνθούν από τη θέση της μεταμόσχευσης.
Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ότι τα αστροκύτταρα σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού εμφανίζουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά και δεν ενσωματώνονται πάντα καλά στα διάφορα σημεία του εγκεφάλου.
Εκτενής έρευνα για τη μεταμόσχευση αστροκυττάρων
Προηγούμενη έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Biology & Life Sciences, έδειξε ότι η μεταμόσχευση αστροκυττάρων μπορεί να προάγει την πλαστικότητα του εγκεφάλου -δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμοστεί- και την αναγέννηση μετά από τραυματισμό και σε νευρολογικές ασθένειες.
Μια άλλη μικρή μελέτη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια του Σαν Ντιέγκο, στην οποία συμμετείχαν ποντίκια με νόσο Πάρκινσον, έδειξε ότι τα τρωκτικά που έλαβαν μεταμοσχευμένα αστροκύτταρα, επέστρεψαν στην προηγούμενη κατάστασή τους χωρίς την ασθένεια και παρέμειναν έτσι για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι περισσότερες μελέτες με μεταμοσχευμένα αστροκύτταρα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ζωής ασθενών με πολλούς διαφορετικούς τύπους νευρολογικών παθήσεων.