Οι ερευνητές που συνδέουν κομμάτια του τεράστιου παζλ της νόσου Αλτσχάιμερ βρίσκονται ένα βήμα πιο κοντά στο να βάλουν το επόμενο στη θέση του, ανακαλύπτοντας έναν ακόμη σύνδεσμο μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου.
Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η νόσος μπορεί να μεταδοθεί σε νεαρά ποντίκια μέσω της μεταφοράς μικροβίων του εντέρου, επιβεβαιώνοντας τη σχέση μεταξύ του πεπτικού συστήματος και της υγείας του εγκεφάλου.
Μια μελέτη του 2023, που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, προσθέτει περαιτέρω υποστήριξη στη θεωρία ότι η φλεγμονή θα μπορούσε να είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου συμβαίνει αυτό.
«Δείξαμε ότι τα άτομα με Αλτσχάιμερ έχουν περισσότερη φλεγμονή του εντέρου. Σε άτομα με τη νόσο, όταν εξετάσαμε την απεικόνιση του εγκεφάλου, εκείνοι με υψηλότερη φλεγμονή του εντέρου είχαν υψηλότερα επίπεδα συσσώρευσης πλακών αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους», είπε η ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Wisconsin, Barbara Bendlin όταν δημοσιεύτηκε η έρευνα.
Πώς διεξήχθη η μελέτη για τη φλεγμονή του εντέρου και το Αλτσχάιμερ
O παθολόγος του Πανεπιστημίου του Wisconsin, Margo Heston και μια διεθνής ομάδα ερευνητών έκαναν εξετάσεις για καλπροτεκτίνη κοπράνων, σημάδι φλεγμονής, σε δείγματα κοπράνων 125 ατόμων που συμμετείχαν σε δύο μελέτες κοόρτης για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ.
Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε πολλά γνωστικά τεστ, καθώς και συνεντεύξεις σχετικά με το οικογενειακό ιστορικό και εξετάσεις για ένα γονίδιο Αλτσχάιμερ υψηλού κινδύνου. Ένα υποσύνολο συμμετεχόντων έκανε κλινικές εξετάσεις για σημάδια συσσωρεύσεων αμυλοειδούς πρωτεΐνης, μια κοινή ένδειξη ότι η παθολογία που ευθύνεται για τη νευροεκφυλιστική κατάσταση βρισκόταν σε εξέλιξη.
Αυτά τα βακτήρια του εντέρου «καταναλώνουν» την χοληστερόλη – Τι ανακάλυψαν ερευνητές του Χάρβαρντ
Ενώ τα επίπεδα της καλπροτεκτίνης ήταν γενικά υψηλότερα σε ηλικιωμένους ασθενείς, ήταν ακόμη πιο έντονα σε εκείνους με χαρακτηριστικές αμυλοειδείς πλάκες Αλτσχάιμερ.
Τα επίπεδα άλλων βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ αυξήθηκαν επίσης με τα επίπεδα φλεγμονής και τις βαθμολογίες των τεστ μνήμης να πέφτουν όσο υψηλότερη ήταν η καλπροτεκτίνη. Ακόμη και οι συμμετέχοντες χωρίς διάγνωση Αλτσχάιμερ είχαν χειρότερη βαθμολογία μνήμης όταν είχαν υψηλότερα επίπεδα καλπροτεκτίνης.
«Δεν μπορούμε να συμπεράνουμε την αιτιότητα από αυτή τη μελέτη· για αυτό, πρέπει να κάνουμε μελέτες σε ζώα», προειδοποίησε ο Δρ. Heston.
Τα βακτήρια του εντέρου διεγείρουν τη φλεγμονή και αυτή, με τη σειρά της, το Αλτσχάιμερ
Μια εργαστηριακή ανάλυση έχει δείξει στο παρελθόν ότι οι χημικές ουσίες των βακτηρίων του εντέρου μπορούν να διεγείρουν φλεγμονώδη σήματα στον εγκέφαλό μας. Επιπλέον, άλλες μελέτες έχουν βρει αυξημένη φλεγμονή του εντέρου σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ σε σύγκριση με τις ομάδες ελέγχου.
Ο Δρ. Heston και οι συνεργάτες του υποπτεύονται ότι οι αλλαγές στο μικροβίωμα προκαλούν αλλαγές στο έντερο που οδηγούν σε φλεγμονή σε όλο το σύστημα. Αυτή η φλεγμονή είναι ήπια αλλά χρόνια, προκαλώντας ανεπαίσθητη, σταδιακή βλάβη που τελικά παρεμβαίνει στην ευαισθησία των φραγμών του σώματός μας.
«Η αυξημένη διαπερατότητα του εντέρου θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα φλεγμονωδών μορίων και τοξινών στο αίμα, που προέρχονται από τον αυλό του εντέρου, οδηγώντας σε συστηματική φλεγμονή, η οποία με τη σειρά της μπορεί να βλάψει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και προάγει νευροφλεγμονή, πιθανή νευρική βλάβη και νευροεκφυλισμό», δήλωσε ο μικροβιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin, Federico Rey.
Οι ερευνητές εξετάζουν τώρα ποντίκια για να δουν εάν οι αλλαγές στη διατροφή που σχετίζεται με αυξημένη φλεγμονή μπορούν να πυροδοτήσουν την εκδοχή του Αλτσχάιμερ στα ρωκτικά.
Παρά τις δεκαετίες έρευνας, δεν υπάρχει ακόμα αποτελεσματική θεραπεία για τα εκατομμύρια των ανθρώπων που νοσούν από Αλτσχάιμερ παγκοσμίως. Αλλά με μια μεγαλύτερη κατανόηση των βιολογικών διεργασιών, οι επιστήμονες πλησιάζουν στον στόχο αυτό βήμα-βήμα.