Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Leeds και στο Πανεπιστήμιο του Lancaster στο Ηνωμένο Βασίλειο εντόπισαν έναν νέο πιθανό στόχο για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ. Η εργασία τους δημοσιεύεται στο Neuropsychopharmacology.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η κύρια αιτία άνοιας και αναπηρίας στην τρίτη ηλικία. Καθώς ο αριθμός των ατόμων που διαγιγνώσκονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ αυξάνεται, χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που ζουν με τη νόσο.
Το PDE4B είναι ένα ένζυμο μέσα στα κύτταρα που διασπά ένα μόριο γνωστό ως κυκλικό AMP, το οποίο ρυθμίζει μια σειρά κυτταρικών διεργασιών. Με βάση μια αυστραλιανή μελέτη που προσδιόρισε το γονίδιο PDE4B ως παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ, η ομάδα του Ηνωμένου Βασιλείου ερεύνησε εάν η μείωση της δραστηριότητας του PDE4B μπορεί να προστατεύσει από την παθολογία της νόσου και να είναι μια χρήσιμη θεραπευτική προσέγγιση.
Πώς διεξήχθη η μελέτη
Για το σκοπό αυτό, εισήγαγαν ένα γονίδιο για μειωμένη δραστηριότητα PDE4B σε μοντέλο ποντικού με νόσο Αλτσχάιμερ που αναπτύσσει αμυλοειδείς πλάκες στον εγκέφαλο, ένα βασικό παθολογικό χαρακτηριστικό της νόσου.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα ποντίκια με Αλτσχάιμερ εμφάνισαν ελλείμματα μνήμης σε δοκιμές λαβύρινθου, αλλά η μνήμη δεν ήταν εξασθενημένη σε ποντίκια με τη νόσο αλλά γενετικά μειωμένη δραστηριότητα PDE4B.
Χρησιμοποιώντας λειτουργική απεικόνιση του εγκεφάλου, η ομάδα διαπίστωσε ότι ο μεταβολισμός της γλυκόζης, της κύριας πηγής ενέργειας στον εγκέφαλο, ήταν μειωμένος σε ποντίκια με Αλτσχάιμερ, όπως αυτός που παρατηρείται σε ασθενείς με τη νόσο. Ωστόσο, τα ποντίκια με γενετικά μειωμένη δραστηριότητα PDE4B έδειξαν υγιή επίπεδα μεταβολισμού γλυκόζης στον εγκέφαλο.
Για να κατανοήσουν τους μηχανισμούς που εμπλέκονται, οι ερευνητές εξέτασαν στη συνέχεια τα επίπεδα έκφρασης γονιδίων και πρωτεϊνών στον εγκέφαλο. Αυτό εντόπισε αυξημένη φλεγμονή στους εγκεφάλους των ποντικών, όπως αυτή που παρατηρείται σε ανθρώπους ασθενείς, αλλά η φλεγμονή ήταν χαμηλότερη στα ποντίκια με γενετικά μειωμένη δραστηριότητα PDE4B.
Παρόμοια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν για μια σειρά άλλων πρωτεϊνών που εμπλέκονται στην παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ. Συνολικά, αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η μείωση της δραστηριότητας του PDE4B μπορεί να είναι μια χρήσιμη προσέγγιση για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για την επικύρωση της χρήσης φαρμάκων που στοχεύουν το ένζυμο.
Ελπίδες για νέες, αποτελεσματικές θεραπείες
«Η μείωση της δραστηριότητας του ενζύμου PDE4B είχε μια βαθιά προστατευτική επίδραση στη μνήμη και στο μεταβολισμό της γλυκόζης, παρά το γεγονός ότι αυτά τα ποντίκια δεν παρουσίασαν μείωση στον αριθμό αμυλοειδών πλακών στον εγκέφαλο», ανέφερε ο Δρ. Steven Clapcote, επικεφαλής ερευνητής από το Πανεπιστήμιο του Leeds, και πρόσθεσε:
«Αυτό δημιουργεί την θεωρία ότι η μείωση της δραστηριότητας του PDE4B μπορεί να προστατεύσει από τη γνωστική εξασθένηση όχι μόνο στη νόσο Αλτσχάιμερ αλλά και σε άλλες μορφές άνοιας, όπως η νόσος Χάντινγκτον».
Ο Δρ. Neil Dawson, ένας εκ των συγγραφέων της εργασίας, από το Πανεπιστήμιο του Lancaster, επανέλαβε αυτή τη θεωρία: «Αυτά τα αποτελέσματα προσφέρουν πραγματική ελπίδα για την ανάπτυξη νέων θεραπειών που θα ωφελήσουν τους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ στο μέλλον».
«Ήταν ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε ότι η μείωση της δραστηριότητας του PDE4B κατά μόλις 27% θα μπορούσε να σώσει δραματικά τη μνήμη, τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη φλεγμονή στα ποντίκια. Το επόμενο στάδιο είναι να εξετάσουμε εάν τα φάρμακα αναστολής του PDE4B έχουν παρόμοια ευεργετικά αποτελέσματα στο μοντέλο ποντικού, για να δοκιμαστεί η πιθανή αποτελεσματικότητά τους στη νόσο Αλτσχάιμερ», κατέληξε.