Μια ευρωπαϊκή μελέτη υπό την καθοδήγηση ερευνητών του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία ανοίγει το δρόμο για μια νέα προσέγγιση στη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ. Ένα νέο τεστ που γίνεται εύκολα στο δάχτυλο του ασθενούς μπορεί να αποκαλύψει γρήγορα και με ακρίβεια αν πάσχει από τη νόσο.
Το νέο τεστ μετράει βιοδείκτες, όπως το pTau217 και έχει δείξει παρόμοια ακρίβεια με την παραδοσιακή δειγματοληψία φλεβικού αίματος. Συγκεκριμένα, συλλέγει μόνο μερικές σταγόνες αίματος από το δάχτυλο, οι οποίες μπορούν να αποσταλούν σε ένα εργαστήριο για ανάλυση.
Άνοια: Το σύμπτωμα που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ημέρας – Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε
Πώς λειτουργεί το νέο τεστ για το Αλτσχάιμερ
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους, το νέο τεστ για τη νόσο Αλτσχάιμερ δεν απαιτεί μεταφορά με πάγο, καθιστώντας την προσέγγιση εξαιρετικά προσιτή για περιοχές με περιορισμένη υποδομή. Με την έγκαιρη διάγνωση να είναι κρίσιμη για θεραπείες, αυτό το τεστ θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στη διάγνωση του Αλτσχάιμερ και στη διαθεσιμότητα της έρευνας παγκοσμίως.
Οι βιοδείκτες που μετρούνται με αυτό το τεστ έχουν αναπτυχθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και έχουν δείξει ισχυρές επιδόσεις – αρχικά σε εγκεφαλονωτιαίο υγρό, έπειτα σε φλεβικά δείγματα αίματος και τώρα σε αίμα από επιφανειακά αγγεία στο δάχτυλο.
Το νέο τεστ περιλαμβάνει τη συλλογή μίας ή δύο σταγόνων αίματος από μια δακτυλοσκόπηση σε μια ειδική κάρτα, η οποία διαχωρίζει αμέσως τα αιμοσφαίρια από το πλάσμα. Μετά από περίπου 15 λεπτά, αφού η κάρτα στεγνώσει, αποστέλλεται με ταχυδρομείο σε ένα εργαστήριο, όπου χρησιμοποιούνται σύγχρονες τεχνικές υψηλής ευαισθησίας για την ανάλυσή της.
Το τεστ στο δάχτυλο εξίσου αποτελεσματικό με τη φλεβική δειγματοληψία
Η τρέχουσα μελέτη περιλαμβάνει δείγματα τριχοειδών αγγείων από το αίμα 203 ατόμων που υποβλήθηκαν στο τεστ δακτυλοσκόπησης σε μία από τις πέντε κλινικές μνήμης στην Ευρώπη. Το απλό τεστ στάλθηκε στη συνέχεια στο τμήμα νευροχημείας του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, όπου αναλύθηκαν καθιερωμένοι βιοδείκτες για το Αλτσχάιμερ, όπως το pTau217.
Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο συνέδριο CTAD (Κλινικές Δοκιμές για τη Νόσο Αλτσχάιμερ) στη Μαδρίτη της Ισπανίας, από τη Hanna Huber, ερευνήτρια στην Ιατρική Σχολή Sahlgrenska του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ:
«Το απλό τεστ με τριχοειδή αγγεία λειτουργεί σχεδόν εξίσου καλά με τα φλεβικά δείγματα, αλλά σε αντίθεση με τις παραδοσιακές εξετάσεις αίματος, αυτό το νέο τεστ δεν απαιτεί μεταφορά σε ξηρό πάγο. Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την προσβασιμότητα στον έλεγχο για το Αλτσχάιμερ σε χώρες και περιοχές που δεν διαθέτουν την απαιτούμενη υποδομή για αναλύσεις υψηλής ευαισθησίας», δήλωσε η Hanna Huber.
Το τεστ θα μπορούσε να εφαρμοστεί μέσα σε λίγα χρόνια. Μια νέα ευρωπαϊκή μελέτη βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη για να εξεταστεί εάν το τεστ μπορεί να εφαρμοστεί αυτόνομα, επιτρέποντας στα άτομα να τρυπήσουν μόνα τους το δάχτυλό τους και να στείλουν το δείγμα σε εργαστήριο χωρίς την ανάγκη για ιατρικό προσωπικό.
Έγκαιρη διάγνωση για το Αλτσχάιμερ
Το τεστ έρχεται την κατάλληλη στιγμή, παράλληλα με την ανάπτυξη θεραπειών για το Αλτσχάιμερ, με το φάρμακο lecanemab να έχει ήδη εγκριθεί σε πολλές χώρες εκτός ΕΕ. Αυτές οι θεραπείες απαιτούν έγκαιρη διάγνωση για να είναι αποτελεσματικές.
Το τεστ ανοίγει δυνατότητες για νέες ερευνητικές ανακαλύψεις σχετικά με τη νόσο Αλτσχάιμερ, όπως το γενετικό της προφίλ και την επικράτησή της στους πληθυσμούς παγκοσμίως. Ωστόσο, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι το τεστ δεν προορίζεται για γενικό πληθυσμιακό έλεγχο.
Αλτσχάιμερ: Το περίεργο σύμπτωμα που εμφανίζεται όταν είστε στο μπάνιο
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αυτή τη στιγμή αποτρέπει τον γενικό έλεγχο για τη νόσο Αλτσχάιμερ, καθώς οι θεραπευτικές επιλογές ήταν ιστορικά περιορισμένες, καθιστώντας έναν τέτοιο έλεγχο ηθικά αδικαιολόγητο.
Η μελέτη χρησιμοποιεί τις κάρτες συλλογής αίματος Capitainer®SEP10 και Telimmune.