Αλτσχάιμερ: Ανακαλύφθηκε η πρωτεΐνη που μπορεί να το προλάβει και να το αντιμετωπίσει – Ελπιδοφόρα ανακάλυψη

Φως στα αίτια που προκαλούν τη νόσο Αλτσχάιμερ ρίχνει νέα επιστημονική μελέτη που ανατρέπει τα μέχρι σήμερα δεδομένα, ανοίγοντας νέους δρόμους στην πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου.

H νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας και ευθύνεται για το 60-80% των περιπτώσεων άνοιας. Τα τελευταία χρόνια, η κυρίαρχη θεωρία των νευρολόγων για την αιτία του Αλτσχάιμερ στηριζόταν στην συσσώρευση ανώμαλων πρωτεϊνών στον εγκέφαλο. Μία απ’ αυτές τις πρωτεΐνες είναι η αμυλοειδής βήτα (Aβ42), η οποία συσσωρεύεται υπό την μορφή πλακών, γνωστών ως αμυλοειδείς. Ωστόσο, μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι αμφισβητεί την εν λόγω θεωρία ανοίγοντας νέους «δρόμους »για τη θεραπεία της νευροεκφυλιστικής νόσου.

Εκτιμάται ότι παγκοσμίως υπάρχουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με άνοια και ο αριθμός των νοσούντων από Αλτσχάιμερ αναμένεται να αυξηθεί δραματικά στο μέλλον λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης.

Αλτσχάιμερ: Επαναστατική ανακάλυψη εντοπίζει τη νόσο 20 χρόνια πριν τα πρώτα συμπτώματα

Αλτσχάιμερ: Η κυρίαρχη θεωρία και οι αμυλοειδείς πλάκες

Για πολλά χρόνια, η συσσώρευση αμυλοειδών πλακών θεωρούνταν από τους επιστήμονες η κύρια αιτία για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι εν λόγω πλάκες σχηματίζονται όταν η Aβ42 πρωτεΐνη αρχίζει να συγκεντρώνεται και να δημιουργεί συστάδες στον εγκέφαλο, εμποδίζοντας την επικοινωνία των εγκεφαλικών κυττάρων προκαλώντας νευροεκφυλισμό. Ωστόσο, νέα δεδομένα έρχονται να ανατρέψουν αυτήν τη θεωρία προσφέροντας μια «ακτίνα φωτός».

«Διαπιστώσαμε ότι η πλειονότητα των ατόμων που έχουν αμυλοειδείς πλάκες δεν αναπτύσσουν Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο Alberto Espay, καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι.

Η διαπίστωση προέκυψε από έρευνα που διεξήχθη στο εργαστήριό του η οποία έδειξε ότι μόνο το 20% των ατόμων με αμυλοειδείς πλάκες αναπτύσσουν Αλτσχάιμερ μέχρι την ηλικία των 85 ετών. Η ανακάλυψη αυτή εγείρει εύλογα το ερώτημα τι  προκαλεί τη νευροεκφυλιστική νόσο.

Νέα θεωρία για το Αλτσχάιμερ –  Η έλλειψη της πρωτεΐνης Aβ42

Η ερευνητική ομάδα του Espay αναφέρει ότι το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη των αμυλοειδών πλακών, αλλά η μείωση των επιπέδων της πρωτεΐνης Aβ42 καθώς παίζει κρίσιμο ρόλο στην προστασία του εγκεφάλου από τοξικές και λοιμώδεις προσβολές. Κατά συνέπεια, όταν η συγκεκριμένη πρωτεΐνη συγκεντρώνεται και μετατρέπεται σε πλάκες, παύει να είναι λειτουργική.

Σύμφωνα με τον Espay, «οι αμυλοειδείς πλάκες καταστρέφουν την πρωτεΐνη Aβ42, η οποία αδυνατεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο».

Όλα τα άτομα που ζουν με Αλτσχάιμερ παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα της πρωτεΐνης  Aβ42, παρότι πολλοί άνθρωποι έχουν πλάκες στον εγκέφαλό τους και παραμένουν νοητικά υγιείς. Αυτό δείχνει ότι η πρωτεΐνη Aβ42 παίζει πολύ πιο σημαντικό ρόλο από ό,τι πιστεύαμε, και η απώλειά της οδηγεί σταδιακά στη νευροεκφυλιστική νόσο.

Η ανάλυση των κλινικών δεδομένων

Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Brain, η ομάδα του Espay ανέλυσε δεδομένα από 26.000 άτομα που συμμετείχαν σε 24 τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, οι οποίες μελέτησαν τις επιδράσεις νέων θεραπειών για το Αλτσχάιμερ. Η έρευνα εστίασε στις γνωστικές επιδόσεις των ασθενών και στις διαφορές στα επίπεδα Aβ42 πριν και μετά τη θεραπεία.

Αλτσχάιμερ: Πώς το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να προλάβει τη νόσο – Το συμπλήρωμα διατροφής που βοηθά

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα αυξημένα επίπεδα πρωτεΐνης Aβ42 μετά τη θεραπεία σχετίζονταν με πιο αργή γνωστική έκπτωση. Αν και πολλές από τις θεραπείες είχαν σχεδιαστεί για να μειώσουν τις αμυλοειδείς πλάκες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζει θετικά την εξέλιξη της νόσου ήταν η αύξηση των επιπέδων της Aβ42.

«Ακόμα κι αν δεν ήταν αυτός ο σκοπός, οι θεραπείες αύξησαν τα επίπεδα της πρωτεΐνης Aβ42, κάτι που φαίνεται να έχει θετική επίδραση», σημείωσε ο Espay.

Στη συνέχεια ανέφερε: «Η κλινική μελέτη μας δείχνει ότι μπορούμε να προβλέψουμε τις αλλαγές στα γνωστικά αποτελέσματα, τόσο από τις αυξήσεις της πρωτεΐνης Aβ42 όσο και από τις μειώσεις στις πλάκες».

Αλτσχάιμερ: Γιατί μερικά άτομα δεν παρουσιάζουν γνωστική έκπτωση;

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις της μελέτης ήταν η εξήγηση για το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα αμυλοειδών πλακών δεν εμφανίζουν τη γνωστική έκπτωση που συνδέεται με το Αλτσχάιμερ. Αυτό που προστατεύει αυτούς τους ανθρώπους είναι η ικανότητά τους να παράγουν επαρκή επίπεδα Aβ42, διατηρώντας την πρωτεΐνη εντός φυσιολογικών ορίων.

«Ανακαλύψαμε ότι αυτό που διατηρεί τη νοητική λειτουργία των ανθρώπων με αμυλοειδείς πλάκες είναι η ικανότητά τους να παράγουν αρκετή πρωτεΐνη Aβ42», ανέφερε ο Espay. Η συγκεκριμένη ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους για τη θεραπεία της νόσου, αφού φαίνεται πως το «κλειδί» βρίσκεται στην ενίσχυση της παραγωγής αυτής της πρωτεΐνης.

Νέες θεραπείες για το Αλτσχάιμερ

Η κατανόηση ότι το Αλτσχάιμερ είναι μια ασθένεια που συνδέεται με την απώλεια της Aβ42 πρωτεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε νέες θεραπείες. Συνεπώς  αντί να επικεντρωνόμαστε στη μείωση των αμυλοειδών πλακών, η νέα θεραπευτική προσέγγιση θα μπορούσε να στοχεύει στην αύξηση των επιπέδων της Aβ42.

«Αν το πρόβλημα είναι η απώλεια της φυσιολογικής πρωτεΐνης, τότε η αύξησή της μπορεί να είναι ωφέλιμη», δήλωσε ο Espay.

Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι επιβεβαιώνει ότι η αύξηση της πρωτεΐνης Aβ42 σε φυσιολογικά επίπεδα είναι μια ελπιδοφόρα θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ.

Αλτσχάιμερ: Οι δύο δημοφιλείς δίαιτες που μπορούν να προλάβουν τη νόσο πριν εμφανιστεί

Η έρευνα αυτή επιβεβαιώνει και αποτελέσματα άλλων προγενέστερων επιστημονικών ερευνών, όπως αυτή που δημοσιεύθηκε από το National Institute on Aging, η οποία ενισχύει τη σημασία της κατανόησης της αλληλεπίδρασης των πρωτεϊνών και της γνωστικής έκπτωσης.

Η νέα αυτή ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικές έρευνες και θεραπείες, προσφέροντας ελπίδα για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της νόσου που αποτελεί τη μάστιγα του 21ου αιώνα.