Οι κίνδυνοι για την υγεία από την κατάχρηση αλκοόλ είναι πολλοί, αλλά οι περισσότεροι δεν κατανοούμε πλήρως την επίδραση που έχει στο σώμα μας.
Το σώμα μας όντως αποτοξινώνεται και επανορθώνεται μόλις σταματήσουμε να πίνουμε αλκοόλ; Η σύντομη απάντηση είναι “ναι”. Ωστόσο, σε ποιο βαθμό θα συμβεί αυτή η επισκευή και πόσος χρόνος διαρκεί, εξαρτάται από το πόσο ήπιαμε, για πόσο καιρό πίναμε και αν υπήρχαν υποκείμενα νοσήματα.
Τι επιπτώσεις έχει η κατάχρηση
Υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα υγείας που συνδέονται με την κατάχρηση αλκοόλ και άλλα που προκαλούνται από την κατάχρηση (όπως τροχαία ατυχήματα). Η ικανότητα του σώματός μας να επεξεργάζεται το αλκοόλ εξαρτάται από την ηλικία, το βάρος, το φύλο. Περίπου 20% του αλκοόλ του καταναλώνουμε διαπερνάει τα τοιχώματα του στομάχου και μπορεί να φτάσει στον εγκέφαλο σε χρονικό διάστημα ενός λεπτού. Το υπόλοιπο 80% διαπερνά το λεπτό έντερο προτού εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος. Ποια όργανα του σώματος επηρεάζει το αλκοόλ;
Εγκέφαλος
Η νευροπλαστικότητα αναφέρεται στην ικανότητα των νευρώνων στο νευρικό σύστημα να προσαρμόζονται στις αλλαγές. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι οι νευρώνες μας έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται ή να κάνουν νέες συνδέσεις, επομένως είναι εύπλαστοι και έχουν πλαστικότητα. Αυτό σημαίνει ότι το νευρικό μας σύστημα έχει την ικανότητα να δημιουργεί διαφορετικές συνδέσεις με βάση τις συμπεριφορές και τα εξωτερικά μας ερεθίσματα. Αυτά είναι και καλά και κακά νέα για τους αλκοολικούς.
Από τη μία πλευρά, η συνήθεια του αλκοόλ μπορεί να ενισχυθεί λόγω της δημιουργίας νέων συνδέσεων στο νευρικό μας σύστημα που υποστηρίζουν τη χρήση. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε για το αλκοόλ, «τα στοιχεία δείχνουν ότι η χρόνια, μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με νευρωνικές αλλαγές που στοχεύουν τις κρίσιμες λειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που διέπουν την ομοιόσταση, τη ρύθμιση των συναισθημάτων και τη λήψη αποφάσεων. Αυτές οι αλλαγές, με τη σειρά τους, μπορεί να κάνουν πιο δύσκολο τη διακοπή αλκοόλ και μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα συνοσηρότητες καθώς ψυχολογικά και φυσιολογικά συμπτώματα».
Αλλά από την άλλη πλευρά, η ανασκόπηση συζητά επίσης ότι η πράξη της μη κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να ενισχύσει τις νευροπλαστικές αλλαγές που στοχεύουν στην υποστήριξη της ανάρρωσής μας. Ωστόσο, οι ερευνητές εξηγούν ότι τα άτομα που έχουν καταναλώσει πολύ υψηλές ποσότητες αλκοόλ για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορεί να έχουν λιγότερη ικανότητα να απέχουν από το αλκοόλ από άλλα άτομα με λιγότερο σοβαρό αλκοολισμό. Και αυτό το αποτέλεσμα προκαλείται από νευροπλαστικές αλλαγές στον εγκέφαλο που είναι δύσκολο να καλωδιωθούν εκ νέου. Δυστυχώς, αυτή η έρευνα δείχνει ότι το νευρικό σύστημα μπορεί να είναι το τελευταίο που θα ανακάμψει μόλις σταματήσουμε το ποτό.
Καρδιά
Το αλκοόλ είναι γνωστό ότι κάνει κακό στην υγεία της καρδιάς και μπορεί να προκαλέσει αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης εμφραγμάτων, εγκεφαλικών και καρδιακών παθήσεων. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες και με τον καιρό να εξασθενήσει τους καρδιακούς μυς, γνωστό ως μυοκαρδιοπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο. Αυτά συνήθως επιλύονται μετά από μερικούς μήνες νηφαλιότητας, εφόσον το άτομο ήταν υγιές, όταν ξεκίνησε να πίνει.
Δέρμα
Το αλκοόλ προκαλεί πολλά δερματικά προβλήματα λόγω φλεγμονής, πρηξίματος, μειωμένης απορρόφησης θρεπτικών ουσιών και μειωμένων ηλεκτρολυτών. Αυτά επιλύονται μέσα σε αρκετούς νηφάλιους μήνες.
Συκώτι
Οι επιπτώσεις του αλκοόλ στο συκώτι μπορεί για κάποιους ανθρώπους να είναι ανεπανόρθωτη. Ωστόσο, σε όσους έχουν απομείνει αρκετά υγιή ηπατικά κύτταρα, το συκώτι μπορεί να αναγεννηθεί και να δημιουργήσει νέα υγιή ηπατικά κύτταρα. Θα χρειαστεί λίγη δουλειά όπως καλή διατροφή, ξεκούραση και αποφυγή ηπατοτοξικών φαρμάκων.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι η ηπατική βλάβη μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας που κάνουν την αποτοξίνωση και αποκατάσταση πιο δύσκολη. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα έχουν χαθεί, σημαίνει απλώς ότι ορισμένα άτομα με αλκοολική ηπατική βλάβη μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναρρώσουν από άλλα. Η μακρόχρονη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καρκίνο του ήπατος ή άλλους τύπους καρκίνου και εξουδετερώνει τα ηπατικά κύτταρα οδηγώντας σε σοβαρές ηπατικές παθήσεις, όπως:
Ηπατική στεάτωση – συσσώρευση λίπους. Αντιστρέφεται πολύ γρήγορα με την αποβολή του αλκοόλ και δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες. Αν όμως συνεχιστεί η τακτική κατανάλωση αλκοόλ, τότε το 15 – 20% των ατόμων θα αναπτύξει πιο σοβαρές ηπατικές παθήσεις που θα έχουν τη μορφή αλκοολικής ηπατίτιδας και κίρρωσης του ήπατος.
Αλκοολική ηπατίτιδα. Πρόκειται για ηπατική φλεγμονή που ποικίλει μεταξύ ήπιας και οξείας. Τα άτομα με ήπια ως μέση αλκοολική ηπατίτιδα μπορεί να μην γνωρίζουν ότι πάσχουν από ηπατική βλάβη ενώ τα άτομα που πάσχουν από οξεία αλκοολική ηπατίτιδα, ενδέχεται να αναπτύξουν ρήξη του ήπατος. Η αλκοολική ηπατίτιδα μπορεί να αντιστραφεί σε αρκετά άτομα αν σταματήσουν άμεσα την κατανάλωση αλκοόλ.
Αλκοολική κίρρωση. Συνήθως δεν δίνει συμπτώματα ή σημάδια αλλά προκαλεί κάποιες επιπλοκές, όπως ίκτερο, κατακράτηση υγρών ή σοβαρή αιμορραγία οισοφάγου. Αν και η αλκοολική κίρρωση δεν είναι αναστρέψιμη, η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο για την επιβίωση του πάσχοντος.
Στομάχι
Το γαστρεντερικό σύστημα συνδέεται επίσης με την υγεία του ήπατος στον αλκοολισμό. Η υπερβολική χρήση αλκοόλ επηρεάζει το στομάχι, τον οισοφάγο, το πάγκρεας, το συκώτι και το έντερο. Προκαλεί ναυτίες, κράμπες, κοιλιακούς πόνους και διάρροια. Η κατανάλωση τροφής πριν ή κατά τη διάρκεια επιβραδύνει την απορρόφηση του αλκοόλ από το αίμα.
Το αλκοόλ προκαλεί επιβράδυνση του μεταβολισμού και της πέψης, μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, αυξημένη παραγωγή οξέος, γαστρίτιδα και φλεγμονή. Σχεδόν κάθε άτομο που κάνει κατάχρηση αλκοόλ έχει προβλήματα με το γαστρεντερικό σύστημα. Ευτυχώς, πολλά από αυτά τα ζητήματα επιλύονται αρκετά γρήγορα. Αν και το ήπαρ αναγγενάται δυστυχώς το πάγκρεας δεν μπορεί να το κάνει αυτό και η οξεία ή χρόνια παγκρεατίτιδα από αλκοολισμό μπορεί τελικά να αποβεί μοιραία, ειδικά αν συνεχιστεί η χρήση αλκοόλ.
Κακοσμία στόματος
Το αλκοόλ προκαλεί άσχημη αναπνοή, γιατί το συκώτι μεταβολίζει τη μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ, ωστόσο το 5-10% αποβάλλεται από τα ούρα, τον ιδρώτα και την αναπνοή.
Φάρμακα και άλλα θέματα υγείας
Ο βαθμός βλάβης που υφίσταται το σώμα μας από την κατάχρηση αλκοόλ εξαρτάται επίσης από τα άλλα προβλήματα υγείας και τα φάρμακα που παίρνουμε. Όπως γνωρίζουμε, το αλκοόλ βλάπτει διάφορα συστήματα και όργανα του σώματος. Αλλά αν υπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας και παίρνουμε φάρμακα, η ανάμειξη με αλκοόλ μπορεί να είναι επικίνδυνη έως και θανατηφόρα.
Για παράδειγμα, τα άτομα με διαβήτη που λαμβάνουν φάρμακα μπορεί να υποστούν μεγαλύτερη ζημιά από το αλκοόλ από άλλα άτομα. Η προσθήκη μιας άλλης ουσίας όπως το αλκοόλ απλώς ρίχνει περισσότερο λάδι στη φωτιά. Αυτό ισχύει επίσης για καρδιακές παθήσεις ή θέματα χοληστερόλης. Για παράδειγμα, η ανάμειξη αλκοόλ με στατίνες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της χοληστερόλης μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη. Μερικές φορές, το αλκοόλ συμβάλει στην ανάπτυξη πολλών προβλημάτων υγείας. Αυτό σημαίνει ότι μόλις σταματήσουμε να πίνουμε, πολλά από αυτά τα ζητήματα θα μπορούσαν πραγματικά να επιλυθούν.