Η ετήσια επίπτωση των Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων στη χώρα μας είναι απ’ τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, γιατί δεν υπάρχει πρόληψη και ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου.
Η ετήσια επίπτωση των Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων (ΑΕΕ) στη χώρα μας είναι μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, με 587 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού, γιατί δεν υπάρχει πρόληψη και ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου. Καταγράφεται έλλειμμα ενημέρωσης για τα σημάδια τα οποία δείχνουν ότι ένας άνθρωπος παθαίνει εγκεφαλικό, ώστε να υπάρξει άμεση δράση με την μεταφορά του στο νοσοκομείο.
Είναι ζωτικής σημασίας η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η ορθή διαχείρισή τους ως υπερεπείγουσα κατάσταση, με αντιμετώπιση σε Μονάδα Εγκεφαλικών. Στην Ελλάδα, πριν δύο χρόνια ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια με την δημιουργία μιας ομάδας εργασίας με επικεφαλής τον Καθηγητή Νευρολογίας του ΕΚΠΑ Γ. Τσιβγούλη και η οποία ολοκληρώθηκε με την ανάπτυξη 10 κέντρων αντιμετώπισης ΑΕΕ.
Οι νεότερες τεχνικές που σώζουν ζωές
Όταν μιλάμε για ολιστική προσέγγιση ενός ισχαιμικού ΑΕΕ, εννοούμε τη δυνατότητα να αντιμετωπιστεί ένας ασθενής και με τις δύο θεραπευτικές μεθόδους, θρομβόλυση και θρομβεκτομή. Αρχικά η θρομβόλυση ήταν η θεραπεία εκλογής στην αντιμετώπιση των ΑΕΕ, ενώ αργότερα προστέθηκε η ενδαρτηριακή θρομβεκτομή, η οποία κατάφερε να βοηθήσει ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών περίπου 50%, το οποίο είναι λειτουργικά ανεξάρτητο ή αυτοεξυπηρετούμενο.
Η θρομβόλυση πραγματοποιείται στα Νευρολογικά Επείγοντα Τμήματα των νοσοκομείων κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ενώ η θρομβεκτομή γίνεται στον αγγειογράφο όπου θα γίνει η προσπάθεια αφαίρεσης του θρόμβου, οδηγώντας μέσα από τις αρτηρίες με μικροκαθετήρες αναρρόφησης και ειδικές ενδοπροθέσεις που αιχμαλωτίζουν τον θρόμβο που έχει προκαλέσει το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Δυστυχώς, η ενδοφλέβια θρομβόλυση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι 4,5 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, ενώ η θρομβεκτομή μέχρι 6 ώρες στην πρόσθια κυκλοφορία και 24 στην οπίσθια κυκλοφορία (οδηγία της ESO). Και λέω δυστυχώς γιατί πολλοί ασθενείς ξυπνούν με συμπτώματα, συνεπώς δεν γνωρίζουμε την ώρα έναρξης του ΑΕΕ, ενώ άλλοι φτάνουν καθυστερημένα διότι βρίσκονται σε απόμακρα σημεία ή δεν αναγνωρίζουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Εδώ έχει μεγάλη σημασία η αναγνώριση των συμπτωμάτων καθώς και η έγκαιρη προσέλευση του ΕΚΑΒ. Να σημειώσουμε πως πραγματοποιήθηκαν σεμινάρια εκπαίδευσης των πληρωμάτων του ΕΚΑΒ, ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα, αλλά και να διακομίζουν με ταχύτητα τα συγκεκριμένα περιστατικά.
Η ετήσια επίπτωση των ΑΕΕ στην χώρα μας είναι απ’ τις μεγαλύτερες, γιατί δεν υπάρχει πρόληψη και ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου όπως κολπική μαρμαρυγή, κάπνισμα, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία κ.λπ.
Οι απομακρυσμένες περιοχές και το πλήθος νησιών δε βοηθούν ώστε να φτάσουν οι ασθενείς στα εξειδικευμένα κέντρα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Στην Ελλάδα υπάρχουν 10 κέντρα μηχανικής θρομβεκτομής (8 λειτουργικά) τα οποία επαρκούν με σωστή διαχείριση και οργάνωση. Επίσης πρόβλημα είναι το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο συναντάται και σε υγειονομικά προηγμένες χώρες, διότι οι γιατροί που εκτελούν τις θρομβεκτομές (Επεμβατικοί Νευροακτινολόγοι) είναι ελάχιστοι αναλογικά με το νούμερο των περιστατικών.
Τα κέντρα μηχανικής θρομβεκτομής απαιτούν εικοσιτετράωρη λειτουργία, 7 ημέρες την εβδομάδα, πράγμα ανέφικτο στο ΕΣΥ, λόγω έλλειψης προσωπικού (γιατρών, νοσηλευτών, τεχνολόγων, ακτινολόγων).
Κατά τη γνώμη μου εδώ θα είχε θέση μια σύμπραξη Δημοσίου με Ιδιωτικό τομέα, εφόσον φυσικά η πράξη της θρομβεκτομής (ΚΕΝ) το οποίο βρίσκεται σε φάση τελικής επεξεργασίας στο υπουργείο Οικονομικών εξαιρεθεί από το claw back, όπως έχει γίνει με τις οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, ώστε να είναι βιώσιμη σαν πράξη για τον ιδιωτικό τομέα.