Υπάρχει μια γενική συνταγή για καλή ζωή που περιλαμβάνει τακτική σωματική δραστηριότητα, υγιεινή διατροφή και αποφυγή του καπνίσματος. Τώρα, νέα έρευνα ανακαλύπτει πέντε παράγοντες που μπορούν επίσης να υποστηρίξουν την υγεία του εγκεφάλου και την οξεία σκέψη καθώς μεγαλώνετε.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο JAMA Neurology, εξέτασε τις αυτοψίες 586 ανθρώπων που έζησαν κατά μέσο όρο μέχρι τα 91. Οι συμμετέχοντες είχαν λάβει μέρος στο πρόγραμμα Rush Memory and Aging Project πριν από το θάνατό τους, το οποίο περιελάμβανε τακτικά ψυχικά και σωματικά τεστ, μαζί με ετήσια ερωτηματολόγια για τον τρόπο ζωής τους για περισσότερα από 20 χρόνια.
Οι ερευνητές βρήκαν μια άμεση σχέση μεταξύ των συνηθειών υγιεινού τρόπου ζωής και του μειωμένου κινδύνου γνωστικής έκπτωσης καθώς οι συμμετέχοντες γερνούσαν. Αυτό μάλιστα ίσχυε, ακόμη και σε άτομα που είχαν σημάδια νόσου Αλτσχάιμερ ή άνοιας.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Klodian Dhana, επίκουρος καθηγητής γηριατρικής και παρηγορητικής ιατρικής στο Ινστιτούτο Rush για την Υγιή Γήρανση, λέει ότι η ομάδα του ήθελε να δει εάν ορισμένοι παράγοντες θα μπορούσαν να επηρεάσουν εάν κάποιος θα αναπτύξει Αλτσχάιμερ ή άνοια.
«Καθώς τα άτομα μεγαλώνουν, υπάρχει μια προοδευτική συσσώρευση εγκεφαλικών παθολογιών που σχετίζονται με την άνοια», λέει. Ωστόσο, δεν αναπτύσσουν όλοι άνοια, παρά αυτές τις αλλαγές στον εγκέφαλο. Ο στόχος της μελέτης, σύμφωνα με τον ερευνητή, ήταν να διαπιστώσει εάν οι παράγοντες του τρόπου ζωής θα έκαναν τη διαφορά στο πόσο πιθανό είναι κάποιος να αναπτύξει άνοια.
Παράγοντες που βελτιώνουν την υγεία του εγκεφάλου
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ορίστηκαν ως χαμηλού κινδύνου ή υγιεινού τρόπου ζωής εάν έκαναν τα ακόλουθα:
- Απείχαν από το κάπνισμα.
- Έκαναν μέτρια έως έντονη άσκηση για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα.
- Περιόριζαν τη χρήση αλκοόλ σε ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες.
- Ασχολούνταν με δραστηριότητες που διεγείρουν τον εγκέφαλο, όπως το διάβασμα, το παιχνίδι και η επίσκεψη σε μουσεία.
- Ακολουθούσαν μια παραλλαγή της δίαιτας MIND.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη έλαβαν βαθμολογία υγιεινού τρόπου ζωής σε αυτούς τους τομείς και, όσο πιο υγιείς ήταν, τόσο καλύτερη ήταν η υγεία του εγκεφάλου τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι για κάθε αύξηση κατά ένα βαθμό στη βαθμολογία υγιεινού τρόπου ζωής, τόσο χαμηλότερη ήταν η ποσότητα των πλακών β-αμυλοειδους (σήμα κατατεθέν της νόσου Αλτσχάιμερ) και τόσο υψηλότερη ήταν η βαθμολογία τους σε γνωστικά τεστ που εξέταζαν παράγοντες όπως η μνήμη και η διάρκεια προσοχής.
Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε παράλληλα με τη μελέτη επισήμανε ότι τα οφέλη από την υιοθέτηση αυτών των παραγόντων υγιεινού τρόπου ζωής εξακολουθούσαν να υπάρχουν, ανεξάρτητα από το αν οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν σημάδια άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλό τους.
Γιατί αυτές οι συνήθειες είναι καλές για τον εγκέφαλο;
Γενικά, αυτοί οι παράγοντες του τρόπου ζωής και οι συνήθειες είναι γνωστό ότι είναι ωφέλιμα. «Το να ακολουθείς έναν υγιεινό τρόπο ζωής είναι καλό για τον εγκέφαλο», λέει ο Amit Sachdev, ιατρικός διευθυντής στο Τμήμα Νευρολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
«Αυτοί οι παράγοντες έχουν διερευνηθεί ειδικότερα και έχει αποδειχθεί ότι σχετίζονται με βραδύτερη γνωστική έκπτωση και χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας», λέει ο Δρ. Dhana.
Ενώ οι φυτικές δίαιτες έχουν συνδεθεί με πιο υγιείς εγκεφάλους, η δίαιτα MIND είναι ένα συγκεκριμένο είδος διατροφής με βάση τα φυτά. Ενσωματώνει πολλά στοιχεία της μεσογειακής διατροφής, όπως πολλά φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, φασόλια, ελαιόλαδο και δημητριακά ολικής αλέσεως, εξηγεί η γιατρός Jessica Cording.
«Προηγούμενες μελέτες σχετικά με παρόμοια πρότυπα διατροφής έχουν δείξει ότι αυτό το στυλ διατροφής είναι πολύ πλούσιο σε πολυφαινόλες, οι οποίες είναι ισχυρές φυτικές ενώσεις που έχουν αποδειχθεί ότι έχουν νευροπροστατευτικές ιδιότητες», λέει η Δρ. Cording.
Τα τρόφιμα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη δίαιτα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της σωματικής φλεγμονής και να προάγουν την καλή υγεία του εντέρου και της καρδιάς.
Αυτή η δίαιτα, μαζί με την τακτική άσκηση, τον περιορισμό της χρήσης αλκοόλ και την αποφυγή του καπνίσματος είναι καλή για το καρδιαγγειακό σύστημα. «Ό,τι είναι καλό για την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία είναι καλό και για τον εγκέφαλο», σημειώνει τέλος η Δρ. Cording.