Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν συμπληρώματα με την ελπίδα ότι αυτά τα μικρά χάπια και οι σκόνες θα τους βοηθήσουν να βελτιώσουν την υγεία τους και τη φυσική τους κατάσταση. Αλλά δεν είναι όλα τα συμπληρώματα ίδια και ορισμένα μπορεί να είναι περισσότερο επιζήμια παρά ωφέλιμα. Τι πρέπει να προσέξετε.
Παρόλο που τα συμπληρώματα βοηθούν στη διόρθωση των διατροφικών κενών, μπορεί να υπάρχουν κίνδυνοι που πρέπει να γνωρίζετε. Κάποια συμπληρώματα είναι απαραίτητα για συγκεκριμένους ανθρώπους και ασθενείς και τα συνιστούν οι θεράποντες ιατροί. Υπάρχουν όμως και κάποια συμπληρώματα που μπορεί να κάνουν περισσότερη ζημιά παρά καλό στην υγεία σας.
Τα 5 συμπληρώματα που πρέπει να αποφεύγετε:
- Συμπληρώματα απώλειας βάρους
- Συμπληρώματα καφεΐνης
- Συμπληρώματα ασβεστίου
- Βιταμίνη Ε
- Συμπληρώματα β-καροτένιου
1. Συμπληρώματα απώλειας βάρους
Τα συμπληρώματα απώλειας βάρους υπόσχονται γρήγορα και εύκολα αποτελέσματα, αλλά συχνά συνοδεύονται από επικίνδυνες παρενέργειες. Πολλά από αυτά τα προϊόντα περιέχουν ένα μείγμα βοτάνων και διεγερτικών που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Για παράδειγμα, τα προϊόντα που περιέχουν εφέδρα ήταν κάποτε δημοφιλή, αλλά απαγορεύτηκαν από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) λόγω των συνδέσεων με καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια, ακόμη και θάνατο.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Public Health διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα απώλειας βάρους σχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής ηπατικής βλάβης. Συστατικά όπως το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού, όταν λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να είναι τοξικά για το συκώτι. Ορισμένα χάπια απώλειας βάρους περιέχουν μη καταγεγραμμένα συστατικά που μπορεί να προκαλέσουν απροσδόκητες αντιδράσεις και επιπλοκές.
2. Συμπληρώματα καφεΐνης
Τα συμπληρώματα καφεΐνης χρησιμοποιούνται συχνά για την τόνωση της ενέργειας και την ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης. Ενώ ένα φλιτζάνι καφέ είναι γενικά ασφαλές, τα συμπληρώματα καφεΐνης μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική κατανάλωση.
Οι υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να προκαλέσουν νευρικότητα, άγχος, αίσθημα παλμών της καρδιάς και, σε ακραίες περιπτώσεις, καρδιακή ανακοπή. Μια μελέτη στο περιοδικό Journal of the American Heart Association έδειξε ότι η υψηλή πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε κολπική μαρμαρυγή, έναν τύπο ακανόνιστου καρδιακού παλμού που αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής ανεπάρκειας. Η υπερβολική εξάρτηση από τα συμπληρώματα καφεΐνης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε εξάρτηση και συμπτώματα στέρησης, όπως πονοκεφάλους και κόπωση.
3. Συμπληρώματα ασβεστίου
Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για γερά οστά, αλλά η υπερβολική ποσότητά του σε μορφή συμπληρώματος μπορεί να είναι επιβλαβής. Η υπερβολική πρόσληψη ασβεστίου έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American Heart Association διαπίστωσε ότι η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο συσσώρευσης πλάκας στις αρτηρίες, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές προσβολές.
Οι υψηλές δόσεις ασβεστίου (πάνω από 800 mg έως 1.200 mg ημερησίως) μπορεί να οδηγήσουν σε πέτρες στα νεφρά. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH), η λήψη ασβεστίου από διατροφικές πηγές και όχι από συμπληρώματα είναι προτιμότερη για τους περισσότερους ανθρώπους, καθώς ο οργανισμός το απορροφά καλύτερα και ενέχει λιγότερους κινδύνους για την υγεία.
4. Βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε είναι γνωστή για τις αντιοξειδωτικές της ιδιότητες, οι οποίες προστατεύουν τα κύτταρα από βλάβες. Οι υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων βιταμίνης Ε (έως 1.000 mg/ημέρα θεωρούνται φυσιολογικές) μπορεί να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.
Η υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης Ε έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου, δηλαδή αιμορραγίας στον εγκέφαλο. Το περιοδικό Journal of the American Medical Association δημοσίευσε μια μελέτη που έδειξε ότι η λήψη υψηλών δόσεων βιταμίνης Ε σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη στους άνδρες. Η μελέτη υποδηλώνει ότι ενώ η μέτρια πρόσληψη βιταμίνης Ε από τις πηγές τροφίμων είναι ευεργετική, η λήψη συμπληρωμάτων σε υψηλές δόσεις είναι επικίνδυνη.
5. Συμπληρώματα β-καροτένιου
Το β-καροτένιο, πρόδρομος της βιταμίνης Α, είναι ένα αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στα πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά. Ενώ είναι ευεργετικό όταν καταναλώνεται μέσω των τροφίμων, τα συμπληρώματα β-καροτένιου μπορεί να ενέχουν σημαντικούς κινδύνους, ιδίως για τους καπνιστές.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων β-καροτένιου (η κανονική δόση θεωρείται ότι κυμαίνεται μεταξύ 6 και 15 χιλιοστογραμμάρια) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα σε καπνιστές και σε όσους εκτίθενται στον αμίαντο.
Πρέπει να απευθύνεστε στον ιατρό σας
Η συμβουλή ενός ιατρού πριν από τη λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος είναι ζωτικής σημασίας για διάφορους λόγους. Πρώτον, ο ιατρός μπορεί να αξιολογήσει την ατομική κατάσταση της υγείας σας, συμπεριλαμβανομένων τυχόν υφιστάμενων ιατρικών καταστάσεων ή φαρμάκων που ενδεχομένως λαμβάνετε, για να καθορίσει εάν το συμπλήρωμα είναι ασφαλές και κατάλληλο για εσάς.
Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα ή να επιδεινώσουν υποκείμενα προβλήματα υγείας, οπότε η επαγγελματική καθοδήγηση συμβάλλει στον μετριασμό των πιθανών κινδύνων. Ένας ιατρός μπορεί να παρέχει εξατομικευμένες συστάσεις με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες και τους στόχους σας, διασφαλίζοντας ότι το συμπλήρωμα δεν θα κάνει κακό στην υγεία σας.
Μπορούν οι βιταμίνες από τα λαχανικά να είναι επιβλαβείς για την υγεία;
Οι βιταμίνες από λαχανικά είναι γενικά ευεργετικές και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της καλής υγείας. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορεί να ενέχουν κινδύνους.
Η υπερκατανάλωση ορισμένων βιταμινών, ιδίως μέσω συμπληρωμάτων και όχι ολόκληρων λαχανικών, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβιταμίνωση, μια κατάσταση που προκαλείται από την υπερβολική πρόσληψη βιταμινών. Για παράδειγμα, η περίσσεια λιποδιαλυτών βιταμινών, όπως οι A, D, E και K, μπορεί να συσσωρευτεί στον οργανισμό και να προκαλέσει τοξικότητα. Άτομα με προβλήματα υγείας ή άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα ενδέχεται να εμφανίσουν παρενέργειες λόγω υψηλών δόσεων ορισμένων βιταμινών.