Με τα παιδιά να είναι πιο ευάλωτα σε σχέση με τους ενήλικες, οι φλεγμονές που προκαλεί μια ωτίτιδα μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επώδυνη.
Τι είναι η ωτίτιδα;
Η ωτίτιδα, είναι μία βακτηριακή ή ιογενής λοίμωξη, που επηρεάζει το αυτί. Η μόλυνση του αυτιού προκαλείται από μικρόβια που προέρχονται από τη μύτη ή το λαιμό και κατορθώνουν να φθάσουν στο αυτί μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας (δηλαδή του εσωτερικού πόρου που συνδέει το τύμπανο του αφτιού με το λαιμό).
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου της ωτίτιδας;
- Το φύλο (υπερτερούν τα αγόρια)
- Η ανατομία του ρινοφάρυγγα – αποικισμός βακτηριδίων (Streptococcus Pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis)
- Η ευσταχιανή σάλπιγγα, στην παιδική ηλικία είναι πιο κοντή και πιο ευθεία (οριζόντια) σε σχέση με τους ενήλικες.
- Η χρήση του μπιμπερό, της πιπίλας ή το πιπίλισμα του αντίχειρα δημιουργούν αρνητική πίεση εντός της στοματικής κοιλότητας με αποτέλεσμα την παθολογική διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας.
- Οι βρεφονηπιακοί παιδικοί σταθμοί, όταν τα παιδιά ξεκινούν από μικρή ηλικία.
- Το παθητικό κάπνισμα. Περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από μέση ωτίτιδα έχουν τα παιδιά που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα.
- Η υπερτροφία αδενεοειδών εκβλαστήσεων
- Η κληρονομικότητα
- Κάποιες συγγενείς ανωμαλίες όπως υπερωιοσχιστία, σύνδρομο Down, κυστική ίνωση, ανοσοανεπάρκεια.
- Πρόωρη γέννηση
- Χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο
Μέση ωτίτιδα
Τι είναι: Η πιο συχνή είναι η μέση ωτίτιδα, που είναι η λοίμωξη του μέσου ωτός. Προσβάλλει το τύμπανο και την εσωτερική κοιλότητα του αυτιού. Εκδηλώνεται το χειμώνα, σε αντιδιαστολή με την εξωτερική ωτίτιδα που εκδηλώνεται το καλοκαίρι. Η μέση ωτίτιδα αποτελεί τη συχνότερη ασθένεια της βρεφικής και παιδικής ηλικίας μετά το κρυολόγημα. Μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες, όμως παρουσιάζεται πιο συχνά μεταξύ των 4 μηνών και 5 ετών. Μέση ωτίτιδα μπορεί να παρουσιάσουν και οι ενήλικες, αλλά σε πολύ μικρότερη συχνότητα. Ανάλογα με τη χρονιότητα της νόσου, η μέση ωτίτιδα διακρίνεται σε οξεία, εκκριτική και χρόνια.
Αιτία της μέσης ωτίτιδας είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, η οποία προκαλεί οίδημα και φλεγμονή στις ρινικές κοιλότητες και στις ευσταχιανές σάλπιγγες που ενώνουν το μέσο αυτί με τον ρινοφάρυγγα, με αποτέλεσμα να παγιδευεται υγρό στο μέσο αυτί. Το υγρό αυτό μπορεί να προκαλέσει ενοχλήσεις και να βοηθήσει την ανάπτυξη βακτηρίων, με αποτέλεσμα την οξεία λοίμωξη του μέσου ωτός.
Οξεία μέση ωτίτιδα
Τι είναι: Όταν η φλεγμονή του μέσου ωτός με υγρό διαρκεί για διάστημα λιγότερο των 3 εβδομάδων, τότε αναφερόμαστε στην οξεία μέση ωτίτιδα. Τα συμπτώματα από την αρχή της νόσου είναι βαρηκοΐα, αίσθημα βάρους στο αυτί, ενώ ακολουθεί πόνος στο αυτί και σε κάποιες περιπτώσεις το παιδί είναι εμπύρετο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται αυτόματη ρήξη του τυμπανικού υμένα, με αποτέλεσμα να υποχωρεί αυτόματα και ο πόνος.
Αν και δεν αποτελεί σοβαρό νόσημα, πρέπει να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά και έγκαιρα για την αποφυγή επιπλοκών, όπως η ρήξη του τυμπανικού υμένα, η οξεία μαστοειδίτιδα, η λαβυρινθίτιδα κ.ά. Για την αντιμετώπισής της συνταγογραφούνται αντιβίωση και παυσίπονα.
Εκκριτική μέση ωτίτιδα
Τι είναι: Στην περίπτωση της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας, έχει συσσωρευτεί μη πυώδες υγρό στο μέσο αυτί και για το λόγο αυτό απουσιάζουν τα έντονα συμπτώματα της οξείας μέσης ωτίτιδας. Η κατάσταση της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας παρουσιάζει πιο ήπια συμπτώματα, όπως αίσθημα βάρους στο αυτί και ήπιο βαθμό βαρηκοΐας.Πρόκειται για μια αρκετά συχνή πάθηση των παιδιών.
Χρόνια μέση ωτίτιδα
Τι είναι: Όταν τα επεισόδια φλεγμονής στο μέσο αυτί παρατείνονται με παραμονή της διάτρησης του τυμπανικού υμένα και εκροή υγρού από το μέσο αυτί, αναφερόμαστε στη χρόνια μέση ωτίτιδα. Η χειρουργική επέμβαση στις περιπτώσεις αυτές είναι συνήθως αναγκαία. Οι επιπλοκές δεν είναι συχνές και η πρόγνωση της νόσου όταν αντιμετωπίζεται σωστά και εγκαίρως είναι πολύ καλή.
Εξωτερική ωτίτιδα
Τι είναι: H εξωτερική ωτίτιδα είναι η φλεγµονή του εξωτερικού αυτιού και συνήθως αφορά τον έξω ακουστικό πόρο. Συχνά προκαλείται από ψευδομονάδα, σταφυλόκοκκο, μύκητες ή ιούς. Είναι πιο πιθανό να συμβεί εάν περνάτε πολύ χρόνο σε πισίνες και στη θάλασσα το καλοκαίρι (γι’ αυτό λέγεται και αυτί του κολυμβητή) ή εάν τραυματίσετε τον ακουστικό πόρο εισάγοντας αντικείμενα (π.χ. μια μπατονέτα). Η φλεγμονή στον έξω ακουστικό πόρο αρχίζει με ξαφνικούς πόνους στα αυτιά. Το δέρμα του ακουστικού πόρου κοκκινίζει, πρήζεται και εμφανίζει φαγούρα.
Eσωτερική ωτίτιδα
Τι είναι: Πρόκειται για μόλυνση των εσωτερικών μερών του αυτιού που ελέγχουν την ισορροπία και την ακοή. Δεν είναι πολύ συχνή. Μπορεί να προκληθεί από ιό ή βακτήριο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν προβλήματα ακοής, ισορροπίας, ζάλη, ίλιγγο και εμβοές.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ωτίτιδας γίνεται κατόπιν της κλινικής εξέτασης από τον ΩΡΛ. Η κλινική εξέταση δεν περιλαμβάνει μόνο τον έλεγχο των αυτιών αλλά και του λαιμού και της μύτης του ασθενούς. Κάνοντας τη διάγνωση της πάθησης ο θεράπων ιατρός χορηγεί την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.