Ο καρκίνος του οισοφάγου είναι ένας σπάνιος όγκος, ωστόσο την τελευταία δεκαετία παρουσιάζει μια ανησυχητικά αυξητική τάση.
Ο καρκίνος του οισοφάγου είναι μια σοβαρή μορφή καρκίνου που επηρεάζει τον οισοφάγο, τον μυώδη σωλήνα διαμέσου του οποίου το φαγητό διέρχεται από το στόμα και καταλήγει στο στομάχι. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι καρκίνου του οισοφάγου:
- το πλακώδες καρκίνωμα, όταν ο καρκίνος ξεκινάει από τα πλακώδη κύτταρα που καλύπτουν τον οισοφάγο
- το αδενοκαρκίνωμα, είναι ο καρκίνος που άρχεται από κύτταρα που παράγουν και απελευθερώνουν βλέννη και άλλα υγρά.
Και τα δύο είδη προκύπτουν με την ίδια συχνότητα περίπου.
Παράγοντες κινδύνου
Οι έρευνες έχουν αναγνωρίσει διάφορους παράγοντες κινδύνου. Σύμφωνα με ανακοινώσεις από ερευνητές της Αμερικανικής Καρκινικής Εταιρείας (American Cancer Society), εντοπίστηκαν 4 κληρονομικά σύνδρομα που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του οισοφάγου. Έχουν ανακαλύψει συγκεκριμένα γονίδια που σχετίζονται με 3 από αυτά τα σύνδρομα και διεξάγονται περισσότερες έρευνες. Οι ερευνητές ελπίζουν να βρουν και άλλα γονίδια και να καταλήξουν σε πιο λεπτομερείς συστάσεις για τον προσυμπτωματικό έλεγχο ώστε να εντοπίζεται έγκαιρα ο καρκίνος του οισοφάγου σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο λόγω αυτών των συνδρόμων. Σύμφωνα με τις Οδηγίες Κλινικής Πρακτικής της ESMO ευθύνονται και τα εξής
Το κάπνισμα καθώς και το μάσημα του καπνού αυξάνει τον κίνδυνο του πλακώδους καρκινώματος του οισοφάγου.
Η υπέρ- κατανάλωση αλκοόλ: Η πιθανότητα εμφάνισης πλακώδους καρκινώματος συνδέεται με τη ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνεται. Ο συνδυασμός αλκοόλ και καπνίσματος αυξάνει πολύ περισσότερο τον κίνδυνο από ότι ο καθένας από τους δύο παράγοντες ξεχωριστά.
Η φτωχή διατροφή σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά: Έχει παρατηρηθεί μεγαλύτερος κίνδυνος εμφάνισης πλακώδους καρκινώματος σε άτομα που δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες φρούτων και λαχανικών.
Η αχαλασία οισοφάγου: Αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης πλακώδους καρκινώματος. Η αχαλασία είναι μία πάθηση κατά την οποία ο μυς που κλείνει το κάτω μέρος του οισοφάγου δεν μπορεί να χαλαρώσει επαρκώς και καθώς τα υγρά και η τροφή που καταπίνονται έχουν τη τάση να συσσωρεύονται στον οισοφάγο, το κατώτερο μέρος διαστέλλεται.
Ο οισοφάγος Barrett: Εμφανίζεται όταν τα φυσιολογικά κύτταρα που καλύπτουν την εσωτερική επιφάνεια του οισοφάγου αντικαθίστανται από κύτταρα που μοιάζουν με ένα άλλο τύπο κυττάρων, που σε φυσιολογικές συνθήκες βρίσκονται στο έντερο. Αυτή η αλλαγή από ένα κυτταρικό τύπο σε έναν άλλο καλείται μετάπλαση. Αυτό το φαινόμενο είναι στη πραγματικότητα μία προσαρμογή του κατώτερου οισοφάγου στην έκθεση της όξινης παλινδρόμησης υγρών από το στομάχι για μακρά χρονική περίοδο. Παράγοντες κινδύνου του οισοφάγου Barret είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Η υψηλή πρόσληψη κόκκινου κρέατος ή κατεργασμένου φαγητού, η πρόσληψη ζεστών ποτών και η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες: Αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με ένα αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνο του οισοφάγου.
Αν και η πλειοψηφία των ατόμων με οισοφάγο Barrett δεν θα αναπτύξει ποτέ καρκίνο του οισοφάγου, θα πρέπει να βλέπουν τον γιατρό τους και να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις σε τακτική βάση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Οι μέθοδοι διάγνωσης για τον καρκίνο του οισοφάγου περιλαμβάνουν τη γαστροσκόπηση ή οισοφαγοσκόπηση, με ιστοπαθολογική εξέταση (λήψη βιοψίας). Ενδοσκόπηση, αξονική τομογραφία θώρακος και κοιλίας, το το PET scan. Αν τελικά πραγματοποιηθεί χειρουργείο για την αφαίρεση του όγκου, ο όγκος και οι λεμφαδένες εξετάζονται στο εργαστήριο.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του οισοφάγου;
Το συνηθέστερο σύμπτωμα στον καρκίνο του οισοφάγου είναι η προοδευτικά επιδεινούμενη δυσκαταποσία. Επίσης παρατηρούνται:
- Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία), λόξυγκας (ερυγές), παλινδρόμηση του φαγητού στον οισοφάγο, καούρες
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Πόνος ή αίσθημα δυσφορίας στο λαιμό ή την πλάτη
- Βράγχος φωνής
- Μακροχρόνιος βήχας
- Έμετος ή αποβολή αίματος με το βήχα
- Θεραπευτικές επιλογές
Μία ομάδα ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων μεταξύ τους συνεδριάζουν για το σχεδιασμό της θεραπείας με βάση τη κλινική εικόνα του ασθενούς, την έκταση της νόσου, το βαθμό επιθετικότητας και της πρόσφατης σταδιοποίησης. Αυτό, αποκαλείται διεπιστημονική γνώμη ή ογκολογικό συμβούλιο. Η θεραπεία, συνήθως, θα συνδυάσει μεθόδους παρέμβασης:
- Που δρουν στον καρκίνο τοπικά όπως το χειρουργείο και η ακτινοθεραπεία
- Που δρουν στα καρκινικά κύτταρα σε όλο το σώμα με συστηματική θεραπεία όπως η χημειοθεραπεία
- Χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν πολλοί τρόποι και τεχνικές αφαίρεσης του όγκου. Η απόφαση για τη τεχνική εξαρτάται από την εντό- πιση, την έκταση του όγκου και την εμπειρία του χειρουργού.
ΠΗΓΕΣ
American Society for Gastrointestinal Endoscopy. GERD, Barrett’s esophagus and the risk for esophageal cancer.
American Cancer Society. Signs and symptoms of esophageal cancer.
International Foundation for Gastrointestinal Disorders. Barrett’s esophagus