Μπορεί η είδηση μιας εγκυμοσύνης να φέρει μεγάλη χαρά στο ζευγάρι μία αποβολή όμως προκαλεί στρες, ενοχές και απογοήτευση. Ποιες είναι οι αιτίες που μια κύηση οδηγείται σε αποβολή;
Η αποβολή είναι συναισθηματικά αλλά και σωματικά δύσκολη για τη γυναίκα που τη βιώνει. Σε περιπτώσεις συχνών ή επαναλαμβανόμενων αποβολών, είναι σημαντικό να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια, να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις, προκειμένου να εξεταστούν οι πιθανές αιτίες. Ο δρ Νικόλαος Σκαρτάδος, M.D., Ph. D., Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών μας εξηγεί ποιες είναι οι αιτίες της αποβολής.
Τι είναι η αποβολή;
Η αποβολή ή “αυτόματη έκτρωση” σύμφωνα με την επιστημονική ορολογία είναι η απώλεια της εγκυμοσύνης τις πρώτες 24 εβδομάδες κύησης. Είναι πιο συχνή τις πρώτες 6 εβδομάδες και καλύπτει το 12-15% των διαγνωσθέντων κυήσεων. Από ιατρικής άποψης, μία αποβολή θεωρείται τυχαίο γεγονός, αφού σύμφωνα και με στατιστικά στοιχεία μία στις τέσσερις κυήσεις δεν καταφέρνει να προχωρήσει (συμπεριλαμβάνοντας ακόμη και εκείνες που δεν πρόλαβαν να έχουν καθυστέρηση στην περίοδο ή δεν πρόλαβαν να κάνουν τεστ κύησης). Οι αυτόματες αποβολές ταξινομούνται ανάλογα με την κλινική τους εικόνα στις εξής μορφές:
- Επαπειλούμενη: Συνοδεύεται από κολπική αιμόρροια κατά τα αρχικά στάδια της κύησης χωρίς τραχηλική διαστολή ή άλλη διαφορά στον τράχηλο. Συνήθως δεν παρατηρείται σημαντικός πόνος, αν και ελαφρές συσπάσεις είναι δυνατόν να συμβούν. Πιο έντονες συσπάσεις είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε αναπόφευκτη αποβολή.
- Αναπόφευκτη: Συνοδεύεται με κολπική αιμόρροια και διαστολή του τραχήλου. Οι συσπάσεις είναι συχνές και η αιμόρροια πιο έντονη από την επαπειλούμενη. Δεν έχει συμβεί αποβολή εμβρυϊκού ιστού ακόμη.
- Ατελής: Συνοδεύεται από κολπική αιμόρροια, διαστολή του τραχήλου και αποβολή της κύησης από τον κόλπο. Συνήθως οι συσπάσεις είναι έντονες όπως και η η αιμόρροια.
- Τελεία: Συνοδεύεται από κολπική αιμόρροια, κοιλιακό άλγος και αποβολή εμβρυϊκών ιστών.
- Παλίνδρομη ή παλίνδρομη κύηση: Το νεκρό έμβρυο, ο πλακούντας και οι υμένες κατακρατούνται εντός τη μήτρας για ημέρες ή εβδομάδες.
- Σηπτική: Οποιαδήποτε μορφή αυτόματης αποβολής – συνήθως ατελής ή παλίνδρομη που επιπλέκεται με φλεγμονή, καθίσταται το περιεχόμενο της μήτρας σηπτικό. Εκδηλώνεται με πυρετό, ταχυκαρδία, ταχύπνοια και σηπτικό σοκ και οφείλεται σε παθογόνα όπως το κολοβακτηρίδιο, οι στρεπτόκοκκοι, οι σταφυλόκοκκοι και τα αναερόβια μικρόβια.
Ποια είναι τα αίτια της αποβολής;
Η αποβολή μπορεί να προκληθεί από διάφορα αίτια. Σύμφωνα με έρευνα και παρότι οι αποβολές συμβαίνουν περίπου σε μία στις πέντε εγκυμοσύνες, η ενημέρωσή μας γύρω από τους παράγοντες που συμβάλουν σε αυτές είναι ελλιπείς. Αυτό σημαίνει παραπληροφόρηση, δοξασίες που έχουν επιβιώσει μέσα στο χρόνο και πολλές ενοχές και τύψεις για τα ζευγάρια και τις γυναίκες που βίωσαν αυτή την αρνητική εμπειρία.
Γενετικά νοσήματα: Δηλαδή διαταραχή στη δομή των χρωματοσωμάτων – γονιδίων ενός εκ των δύο συζύγων. Ορισμένες φορές, κατά τη διαδικασία σχηματισμού των γενετικών υλικών του εμβρύου, μπορεί να προκύψουν ανωμαλίες στον αριθμό ή τη δομή των χρωμοσωμάτων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη ανεπτυγμένο έμβρυο ή σε εμβρυϊκή ανευρυσματοποίηση, όπου το έμβρυο δεν είναι σε θέση να επιβιώσει.
Παθήσεις υγείας της μητέρας: Προβλήματα όπως ο διαβήτης, οι νόσοι της θυρεοειδούς αδένα, η υψηλή πίεση του αίματος, η καρδιακή νόσος και τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής.
Φάρμακα: Κάποια φάρμακα που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Η έκθεση σε τοξικές ουσίες, όπως ο καπνός του τσιγάρου, τα χημικά προϊόντα ή τα βαρέα μέταλλα, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής. Επίσης, η αυξημένη κατανάλωση καφέ και αλκοόλ μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο.
Παράγοντες σωματικού στρες: Το σωματικός στρες μπορεί να προκληθεί από ένα ατύχημα ή μια σοβαρή ασθένεια που επηρεάζει τη μητέρα. Επιπλέον, προκαλείται από ένα υπερβολικά απαιτητικό φυσικό καθεστώς ή από έντονη άσκηση μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής.
Η ηλικία της μητέρας: Οι γυναίκες που είναι άνω των 35 ετών έχουν υψηλότερο κίνδυνο αποβολής σε σύγκριση με τις νεότερες γυναίκες. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν γενετικές ανωμαλίες στα ωάρια τους.
Σωματικό βάρος: Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο αποβολών.
Ανατομικά προβλήματα: Μια συγγενής ανατομική ανωμαλία της μήτρας (π.χ. η μήτρα χωρίζεται στα δύο – δίκερως, δίδελφυς) δεν επιτρέπει στο έμβρυο να αναπτυχθεί λόγω έλλειψης χώρου. Ενας κατασκευαστικά χαλαρός τράχηλος δεν είναι σε θέση να συγκρατήσει το έμβρυο μέσα στη μήτρα. Μεγάλα ινομυώματα ή ινομυώματα που θα μεγαλώσουν στη διάρκεια της κύησης δημιουργούν προβλήματα στην ανάπτυξη του εμβρύου επειδή του περιορίζουν τον χώρο. Συμφύσεις μέσα στη μήτρα εμποδίζουν την εμφύτευση του εμβρύου. Στην περίπτωση που ευθύνονται ανατομικοί παράγοντες, όπως οι παραπάνω, η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται ξεχωριστά.
Αυτοάνοσα νοσήματα: Τα αυτοάνοσα προβλήματα φαίνεται να ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τις επαναλαμβανόμενες αποβολές. Περίπου 15% των γυναικών με επαναλαμβανόμενες αποβολές έχουν αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο. Δηλαδή, συγκεκριμένα αντισώματα (αντιφωσφολιπιδικά) ή αντισώματα παθήσεων της μητέρας (π.χ. αυτοάνοσα όπως η θυρεοειδίτιδα) επιτίθενται στο έμβρυο με αποτέλεσμα την αποβολή.
Λοιμώξεις: Οποιαδήποτε σοβαρή λοίμωξη μικροβιακή ή ιογενής μπορεί να προκαλέσει αποβολή, όπως τοξόπλασμα, κυτταρομεγαλοϊός, έρπης, ερυθρά, λιστέρια και άλλες ιογενείς λοιμώξεις.
Παθογόνα βακτήρια: Το μυκόπλασμα, το ουρεόπλασμα και τα χλαμύδια, διαταράσσουν την ανοσολογική ισορροπία του κόλπου, προκαλούν βακτηριδιακή κολπίτιδα και επομένως ενοχοποιούνται για αποβολές πρώτου και δεύτερου τριμήνου, αφού επηρεάζουν το γενετικό υλικό, το ενδομήτριο και το μυομήτριο.
Θρομβοφιλία: Η δυσλειτουργία στη πήξη του αίματος μπορεί να οδηγήσει σε επαναλαμβανόμενες αποβολές.
Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Αυτή είναι μια αναδυόμενη αιτία επαναλαμβανόμενων αποβολών. Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν πολύ υψηλά επίπεδα της ανδρικής ορμόνης τεστοστερόνης. Ακόμα και σε γυναίκες που δεν έχουν διαβήτη, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία εμποδίζει το ενδομήτριο να ωριμάσει σωστά.
Έκτοπη κύηση: Είναι μία σπάνια αλλά δυνητικά σοβαρή μορφή κύησης. Εκδηλώνεται όταν το έμβρυο, που πρωτοδημιουργείται στη σάλπιγγα, δεν εμφυτεύεται στη μήτρα αλλά αναπτύσσεται αλλού. Οι κυήσεις αυτές δεν μπορούν να σωθούν. Συνιστούν επείγον περιστατικό και χρειάζεται άμεση διακοπή τους.
Προβλήματα με τον πλακούντα: Αν το έμβρυο είναι ασύμβατο με τον πλακούντα, η κύηση μπορεί να χαθεί.
Ανεξήγητα αίτια: Παρά την πρόοδο της Ιατρικής, κάποια αίτια δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητά.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό το άρθρο παρέχει μια γενική επισκόπηση των πιθανών αιτιών αποβολής και δεν προορίζεται να αντικαταστήσει την ιατρική συμβουλή. Σε περίπτωση ανησυχιών σχετικά με την εγκυμοσύνη, συνιστάται να αναζητηθεί ιατρική συμβουλή για μια πλήρη αξιολόγηση της κατάστασης.