Τρέξε για να προλάβεις το λεωφορείο. Ίσως έτσι να βοηθήσεις στη μείωση του κινδύνου να εμφανιστεί καρκίνος τουλάχιστον 13 τύπων, σύμφωνα με μια εκπληκτική νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Oncology.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι που ανέβαιναν βιαστικά τις σκάλες ή έτρεχαν να προλάβουν ένα λεωφορείο ή το μετρό είχαν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από πολλούς τύπους καρκίνου σε σχέση με τους ανθρώπους που κινούνταν αργά.
Η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα παρακολούθησης δραστηριότητας για περισσότερους από 22.000 άνδρες και γυναίκες. Έδειξε λοιπόν ότι οι άνθρωποι που κινούνταν γρήγορα για τουλάχιστον 3 λεπτά την ημέρα, είχαν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες να τους σκοτώσει ένας καρκίνος σε σχέση με άτομα που σχεδόν πάντα περπατούσαν χαλαρά, ακόμα κι αν κανένας από αυτούς δεν ασκούνταν γενικά.
Η μελέτη βασίζεται σε προηγούμενα δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η έντονη άσκηση, το είδος που αυξάνει την αναπνοή μας έως ότου αισθανόμαστε αρκετά κουρασμένοι, μπορεί να αποτρέψει να μας προσβάλλει ο καρκίνος. Αλλά η παρούσα εργασία υποδηλώνει επίσης ότι μπορεί να μην χρειάζεται απαραίτητα η έντονη άσκηση για να αποκτηθούν αυτά τα οφέλη. Θα μπορούσε να είναι αρκετό απλώς να επιταχύνουμε τον ρυθμό των δραστηριοτήτων που θα κάναμε ούτως ή άλλως.
Πώς να ενσωματώσετε την ένταση στη ζωή σας
Η έντονη άσκηση είναι γνωστό ότι αυξάνει δυναμικά τη φυσική κατάσταση, περισσότερο από τις δραστηριότητες μέτριας έντασης, όπως το γρήγορο περπάτημα. Ως αποτέλεσμα, βελτιώνει την υγεία περισσότερο από άλλες, ευκολότερες ασκήσεις, σε λιγότερο χρόνο.
Αλλά αν λίγοι από εμάς ασκούνται συχνά, ακόμη λιγότεροι ασκούνται έντονα με προθυμία. Έτσι, ο Εμμανουήλ Σταματάκης, καθηγητής σωματικής δραστηριότητας, τρόπου ζωής και υγείας στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ και οι συνεργάτες του αναρωτήθηκαν: Θα μπορούσαμε να αποκομίσουμε σχεδόν συγκρίσιμα οφέλη εάν μερικές φορές κινούμαστε γρήγορα στην κανονική μας ζωή, χωρίς να προσπαθούμε πραγματικά να ασκηθούμε;
Σε μια πολυσυζητημένη μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρυσι στο Nature Medicine, οι επιστήμονες αποφάνθηκαν πως «ναι, φαίνεται ότι μπορούμε».
Αυτή η μελέτη ανέλυσε δεδομένα βηματομετρητών από περισσότερους από 20.000 ανθρώπους και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι άτομα που κινούνταν έντονα για τουλάχιστον τέσσερα λεπτά την ημέρα, αλλά κατά τα άλλα ήταν ανενεργά, είχαν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες ο καρκίνος να τους οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο ή άλλες αιτίες σε σχέση με άτομα που δεν αύξησαν ποτέ τον βηματισμό τους.
Αλλά αυτή η μελέτη επικεντρώθηκε στη θνησιμότητα από καρκίνο και όχι σε περιστατικά, αν και η αποφυγή του καρκίνου είναι προτιμότερη από την επιβίωση. Έτσι, για τη νέα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν αν ο αυξημένος ρυθμός για να φτάσουμε στο ασανσέρ ή στο μετρό θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος εξαρχής.
Καρκίνος: Μειώνοντας τον κίνδυνο με… βιασύνη
Όπως και στην προηγούμενη μελέτη τους, οι επιστήμονες εξόρυξαν δεδομένα από τη UK Biobank, μελετώντας αρχεία για μεσήλικες και ηλικιωμένους που είχαν φορέσει εξαρτήματα παρακολούθησης δραστηριότητας και ανέφεραν ότι δεν έχουν ασκηθεί ποτέ. Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύσουν τα δεδομένα, αναλύοντας τα μοτίβα κίνησης των ανθρώπων ανά δευτερόλεπτο για να βρουν πότε περπατούσαν γρήγορα, αργά ή έτρεχαν.
Στη συνέχεια, έλεγξαν τα ιατρικά αρχεία στα οποία ο καρκίνος είχε διαγνωστεί μέσα στα επόμενα επτά περίπου χρόνια, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις διαγνώσεις για τους 13 καρκίνους που προηγουμένως προσδιορίζονταν ως λιγότερο συχνοί μεταξύ των ενεργών ατόμων. Τέλος, υπολόγισαν τους κινδύνους καρκίνου των ανθρώπων.
Αποδείχθηκε ότι οποιαδήποτε έντονη, διαλειμματική φυσική δραστηριότητα του τρόπου ζωής μείωσε τον κίνδυνο για καρκίνο. «Το ελάχιστο που χρειαζόταν για να δούμε κάποια μείωση του κινδύνου ήταν πολύ λιγότερο από ένα λεπτό την ημέρα», είπε ο Δρ. Σταματάκης.
Το ιδανικό σημείο των 3 λεπτών
Αλλά το ιδανικό σημείο φαινόταν να κυμαίνεται γύρω στα τρία με τέσσερα λεπτά βιαστικών κινήσεων την ημέρα. Αυτή η μικρή ποσότητα έντονης κίνησης συνδέθηκε με περίπου 18% μικρότερο κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος οποιουδήποτε τύπου, ενώ η πιθανότητα εμφάνισης ενός από τους 13 καρκίνους ειδικού ενδιαφέροντος ήταν σχεδόν 30% χαμηλότερη.
Μάλιστα, ο κίνδυνος συνέχισε να μειώνεται εάν οι άνθρωποι συσσώρευαν περισσότερη έντονη, διαλειμματική φυσική δραστηριότητα του τρόπου ζωής, αλλά με βραδύτερο ρυθμό.
«Τα ευρήματα της μελέτης μας αφορούν ιδιαίτερα τους ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται για την άσκηση στον ελεύθερό τους χρόνο, δηλαδή την πλειοψηφία του ενήλικου πληθυσμού. Για αυτούς, η μελέτη μας προτείνει ότι το να κάνουν μερικές σύντομες εκρήξεις έντονης άσκησης καθώς περνά η μέρα μπορεί να είναι ευεργετικό», υπογραμμίζει ο Δρ. Σταματάκης.
Διευκρινίζει ωστόσο ότι τα αποτελέσματα δεν σημαίνουν ότι όσοι από εμάς ασκούμαστε πρέπει να σταματήσουμε. Δείχνουν επίσης συσχετίσεις, αλλά όχι εάν η έντονη, διαλειμματική φυσική δραστηριότητα του τρόπου ζωής προκαλεί άμεσα μείωση των περιπτώσεων καρκίνου ή πώς μπορεί να προστατεύσει από τον καρκίνο.
«Το μήνυμα είναι ότι η κίνηση με μεγαλύτερη ένταση κατά τη διάρκεια της καθημερινής ζωής μπορεί να είναι μια καλή εναλλακτική λύση στη δομημένη άσκηση και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου μακροπρόθεσμα», καταλήγει ο ειδικός.