Δόντια, γλώσσα και ούλα αποτελούν μια πρώτη ένδειξη για τη γενική μας υγεία. Κι όταν κάτι δεν λειτουργεί καλά, το στόμα μιλάει.
Όσο τρομακτικό κι αν είναι ένα ραντεβού στον οδοντίατρο, είναι αναγκαίο κακό για την υγεία σας — και όχι μόνο τη στοματική σας υγεία. Η στοματική υγεία και το στόμα δεν είναι μόνον ένα λευκό χαμόγελο αλλά είναι σημαντική για την ομιλία, τη μάσηση, την κατάποση, την έκφραση των συναισθημάτων. Μας δίνει την αυτοπεποίθηση να συσχετιζόμαστε, να εργαζόμαστε και να χαιρόμαστε, επειδή είναι σημαντική για την ευεξία και την ποιότητα ζωής μας.
Επίσης, έχει αμφίδρομη σχέση με την υγεία του σώματός μας. Οι στοματικές ασθένειες μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία μας. Και η κακή υγεία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στοματικής υγείας. Για παράδειγμα, ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο ουλίτιδας και η ουλιτίδα συμβάλλει στις καρδιακές παθήσεις. Δείτε τι μπορείτε να μάθετε για την υγεία σας κάνοντας απλά «αααα».
Καντιντίαση (μυκητίαση) του στόματος
Η καντιντιασική στοματίτιδα ή στοματίτιδα από οδοντοστοιχίες αποτελεί τη πιο κοινή μορφή λοίμωξης από μύκητες του γένους Candida. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και η γωνιακή χειλίτιδα, η οποία παρουσιάζεσαι πιο συχνά σε γυναίκες. Η στοματίτιδα εκδηλώνεται με φλεγμονή και οι αιτίες είναι πολλές.
Ευνοούν την ανάπτυξή της ξηροστομίας η φαρμακευτική αγωγή όπως ηρεμιστικά και αντιυπερτασικά, ή κάποιο νόσημα, η λήψη αντιβιοτικών ευρέος φάσματος, η τοπική εφαρμογή κορτικοστεροειδών, το κάπνισμα κ.ά.
Επίσης, η συνεχής χρήση των ολικών οδοντοστοιχιών, οι μη καθαρές οδοντοστοιχίες και οδοντοστοιχίες που δεν εφαρμόζουν καλά και προκαλούν κατακράτηση τροφής και μικροτραυματισμό του βλεννογόνου αποτελούν σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες.
Γενικά, τα συμπτώματά της εξαρτώνται από τη μορφή και τη βαρύτητα της μυκητίασης, και αυτά είναι:
• Ερυθρότητα (ερυθηματώδης καντιντίαση), στην υπερώα και τη γλώσσα
• Εμφάνιση λευκών στιγμάτων στη γλώσσα
• Πόνος
• Κάψιμο
• Κακή γεύση
• Ξηροστομία
• Η γλώσσα φαίνεται λεία και έντονα ερυθρή
• Δυσκαταποσία
Οι οδοντίατροι συνήθως συνταγογραφούν τοπικά ή αντιμυκητιασικά φάρμακα για τη θεραπεία της καντιντίασης. Επειδή τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο σάλιο σας μπορεί να συμβάλουν στην καντιτίαση, ο έλεγχος του διαβήτη θα την αποτρέψει.
Ξηροστομία
Κάθε μέρα παράγετε δύο λίτρα σάλιο. Σας βοηθά να γευτείτε και να αφομοιώσετε τα τρόφιμα, να διατηρήσετε το στόμα σας καθαρό, να θεραπεύσετε πληγές στο στόμα σας και πολλά άλλα. Εάν ο οργανισμός σας σταματήσει να παράγει αρκετή ποσότητα σάλιου, νιώθετε δυσφορία, πόνο και διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης και τερηδόνας, μεταξύ άλλων προβλημάτων. Ενώ είναι φυσιολογικό να έχετε περιστασιακά ξηροστομία όταν είστε αγχωμένοι – η μειωμένη παραγωγή σάλιου είναι μέρος της απόκρισης του σώματός σας στο στρες ενώ η συχνή ξηροστομία είναι σημάδι ενός υποκείμενου νοσήματος.
Οι πιο συχνές αιτίες περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή (κυρίως για την αρτηριακή πίεση και την κατάθλιψη), ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις, αφυδάτωση, στοματική αναπνοή ή πιο σοβαρές παθήσεις όπως ο διαβήτης, η νόσος του Πάρκινσον, το HIV/AIDS και το σύνδρομο Sjogren, θεραπείες καρκίνου (χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία), τραυματισμός κεφαλής ή λαιμού, που μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία των σιελογόνων αδένων.
Τα συμπτώματα της ξηροστομίας είναι:
• Δυσκολία στη μάσηση και στην κατάποση ξηρών τροφών
• Καυσαλγία
• Διαταραχές γεύσης-όσφρησης
• Κακοσμία
• Γλώσσα λεία, ξηρή, λοβωτή, συχνά ερυθρή
• Φλεγμονή στις γωνίες του στόματος (χειλίτιδα)
• Ξηρά και σκασμένα χείλη
• Προβλήματα στη συγκράτηση οδοντοστοιχιών
• Αυξημένη τάση για τερηδόνα και ουλίτιδα
Για να αυξήσετε την παραγωγή σάλιου, πιπιλίστε μια καραμέλα χωρίς ζάχαρη, μασήστε τσίχλα χωρίς ζάχαρη και πίνετε αρκετό νερό. Επίσης, μασήστε μια φαρμακευτική τσίχλα που μειώνει τα βακτήρια, δρώντας σαν φυσικός καθαριστής της στοματικής κοιλότητας.
Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει τοπικά εφυγραντικά- υποκατάστατα σάλιου σε μορφή τζελ, διαλύματος ή spray, ή φάρμακα όπως η πιλοκαρπίνη και η σεμιβελίνη. Σε πολλές περιπτώσεις, ωστόσο, η θεραπεία της υποκείμενης πάθησης ή ακόμα και η δοκιμή ενός νέου φαρμάκου μπορεί να οδηγήσει σε ανακούφιση από την ξηροστομία.
Πόνος στο στόμα ή στο σαγόνι
Ο πόνος στο στόμα ή στη γνάθο μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Συχνά οφείλεται σε μόλυνση ή τερηδόνα. Αλλά μπορεί επίσης να προειδοποιεί και για πιο σοβαρά προβλήματα. Οι καρδιακές παθήσεις, για παράδειγμα, μερικές φορές προκαλούν πόνο στην κάτω αριστερή πλευρά της γνάθου. Εάν έχετε πόνο σε αυτήν την περιοχή, ειδικά εάν επιδεινώνεται όταν ασκείστε, απευθυνθείτε άμεσα το γιατρό σας. Ακόμα κι αν ο πόνος στο στόμα σας είναι σε διαφορετική περιοχή ή δεν είναι σημαντικά ενοχλητικός, αξίζει να το αναφέρετε στο γιατρό σας.
Καρκίνος του στόματος
Ένα από τα πιο σπάνια και σοβαρά προβλήματα είναι ο καρκίνος του στόματος, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί στη στοματική κοιλότητα, τη γλώσσα, τα χείλη, τα ούλα, τον ουρανίσκο. Δεν είναι συχνό, αλλά αν έχετε HPV ή ιστορικό καπνίσματος αυξάνει τον κίνδυνο. Το να έχετε τα παρακάτω συμπτώματα δεν σημαίνει ότι έχετε σίγουρα καρκίνο του στόματος, αλλά μιλήσετε με το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε κάποιο από αυτά:
• Λευκοπλακία
• Δυσκολία στην κατάποση ή στην κίνηση της γλώσσας
• Πονόλαιμος που δεν υποχωρεί
• Ένα εξόγκωμα, πονόλαιμος ή πάχυνση στο λαιμό, τα χείλη ή το στόμα
• Πόνος στο αυτί
• Αλλαγή στη φωνή
Πώς να διατηρήσετε το στόμα σας υγιές
Οι καλύτεροι τρόποι για να διατηρήσετε το στόμα σας υγιές είναι επίσης και οι καλύτεροι τρόποι για να διατηρήσετε τον εαυτό σας υγιή:
• Ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή.
• Γυμνάζεστε για τουλάχιστον 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
• Ελέγξτε το σάκχαρό σας.
• Σταματήστε το κάπνισμα.
Εάν χρησιμοποιείτε στοματικό διάλυμα, μην το κάνετε αμέσως μετά το βούρτσισμα, καθώς ξεπλένει το φθόριο από την οδοντόκρεμα σας.
Υπάρχουν επίσης μερικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για τη στοματική σας υγεία: Βουρτσίζετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα, χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα μία φορά την ημέρα και κάνετε στοματικές πλύσεις χρησιμοποιώντας στοματικά διαλύματα και οδοντόπαστες με ήπια γεύση, ώστε να μην ερεθίζεται ο βλεννογόνος, ο οποίος, λόγω της έλλειψης του σάλιου είναι ευερέθιστος και ευαίσθητος.
Τέλος, μην αμελείτε την επίσκεψη στον οδοντίατρο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Το στόμα σας και το σώμα σας θα σας ευχαριστούν.