Πολλοί ογκολογικοί ασθενείς λένε ότι αποφεύγουν τη ζάχαρη για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου τους. Όμως, ενώ η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική, γεγονός είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε έναν όγκο να… «πεινάσει».
Το επικρατέστερο ερώτημα ανάμεσα σε καρκινοπαθείς που απευθύνθηκαν τα τελευταία οκτώ χρόνια στην ογκολόγο διαιτολόγο Stacy Shawhan σχετικά με το πώς η διατροφή τους επηρεάζει την πρόγνωσή τους, ήταν εάν η κατανάλωση ζαχαρούχων τροφίμων και ποτών θα τροφοδοτήσει τα καρκινικά κύτταρα, επιδεινώνοντας την κατάστασή τους.
«Οι καρκινοπαθείς είναι πολύ ευάλωτοι και μερικοί από αυτούς φοβούνται να φάνε. Σκέφτονται ότι, εάν σταματήσουν να τρώνε ζάχαρη, μπορούν να κόψουν την “τροφοδοσία” στον καρκίνο», είπε η κ. Shawhan που εργάζεται στο Αντικαρκινικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι.
Το αφήγημα ότι «η ζάχαρη τροφοδοτεί τον καρκίνο» προέρχεται από τη δεκαετία του 1920, όταν ένας Γερμανός φυσιολόγος παρατήρησε ότι ορισμένα καρκινικά κύτταρα κατανάλωναν περισσότερη γλυκόζη από τα υγιή. Αμέσως μετά, εμφανίστηκαν δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη που ισχυρίζονταν ότι θεραπεύουν τον καρκίνο. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη δείχνουν ότι περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με καρκίνο αποφεύγουν ενεργά τη ζάχαρη.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι οι ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο δεν πρέπει να φοβούνται το φαγητό και τη ζάχαρη, αλλά να ακολουθούν μια ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή.
Όμως, ενώ οι ειδικοί λένε ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου κατά τη διάρκεια της ζωής, η διακοπή της κατανάλωσης όλων των σακχάρων δεν καταπολεμά τους υπάρχοντες όγκους.
«Κάθε κύτταρο απαιτεί γλυκόζη, ο εγκέφαλός μας χρειάζεται γλυκόζη», δήλωσε στους New York Times ο Philipp Scherer, ερευνητής για τον διαβήτη στο UT Southwestern Medical Center του Ντάλας.
Με άλλα λόγια, ο καλύτερος τρόπος για να φάτε εάν πάσχετε από καρκίνο -ή προσπαθείτε να μειώσετε τον κίνδυνο να προσβληθείτε από αυτόν- είναι με μια ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή.
Ο ρόλος της ζάχαρης στον κίνδυνο καρκίνου
Η ζάχαρη δεν είναι καρκινογόνος, σημειώνει ο Δρ. Scherer. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η κατανάλωση ζάχαρης θα προκαλέσει καρκίνο (όπως ισχύει, για παράδειγμα, με το κάπνισμα). Επιπλέον, προσθέτει ο ειδικός, «πολλοί καρκίνοι χρησιμοποιούν το λίπος ως κύρια πηγή ενέργειας, επομένως η ιδέα ότι ο καρκίνος προτιμά τη γλυκόζη δεν είναι απολύτως αληθινή».
Ωστόσο, ένας περιορισμένος αλλά αυξανόμενος όγκος στοιχείων έχει συνδέσει την υπερκατανάλωση πρόσθετων σακχάρων (όπως αυτά που βρίσκονται στα μπισκότα, τα κέικ και τα αναψυκτικά) με τον καρκίνο. Για παράδειγμα, μια μεγάλη ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε το 2018 εντόπισε αρκετές επιστημονικές εργασίες που συνδέουν τα πρόσθετα σάκχαρα και την κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών με την αύξηση του κινδύνου καρκίνου.
Έχει αποδειχθεί ότι, σε ορισμένους ανθρώπους, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης πυροδοτεί χρόνια φλεγμονή, η οποία μπορεί να βλάψει τα κύτταρα που μπορεί στη συνέχεια να γίνουν καρκινικά, εξηγεί η κ. Shawhan. Επίσης, έχει αποδεχθεί ότι η υπερκατανάλωση πρόσθετων σακχάρων μειώνει την ανοσία, πράγμα το οποίο μπορεί να επιτρέψει στα καρκινικά κύτταρα να εξαπλωθούν πιο εύκολα.
Τέλος, η κατανάλωση υπερβολικής ζάχαρης μπορεί να αλλάξει τον μεταβολισμό με τρόπους που μπορεί να οδηγήσουν σε παχυσαρκία και διαβήτη, καταστάσεις που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Ζάχαρη και ασθενείς με καρκίνο
Από την στιγμή που κάποιος διαγιγνώσκεται με καρκίνο, η εξάλειψη της ζάχαρης δεν φαίνεται να επιβραδύνει ή να σταματά την ανάπτυξή καρκίνου στις περισσότερες περιπτώσεις. «Σε αυτό το σημείο, δεν είναι η πρόσληψη ζάχαρης που οδηγεί την ανάπτυξη του καρκίνου, αλλά ο ίδιος ο καρκίνος», σημειώνει η κ. Shawhan.
Ως επί το πλείστον, οι ειδικοί συμφωνούν ότι δεν χρειάζεται ένας καρκινοπαθής να απέχει από τα σάκχαρα που υπάρχουν στα τρόφιμα. Τονίζουν, όμως, ότι η κατανάλωση υπερβολικής πρόσθετων σακχάρων έχει συσχετιστεί με χειρότερα αποτελέσματα -όπως υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας- σε ασθενείς με συμπαγείς όγκους όπως ο καρκίνος του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη.
Επιπλέον, είναι σημαντικό οι ασθενείς να διαχειρίζονται τη διατροφή τους χωρίς να φοβούνται το φαγητό, σύμφωνα με τον Δρ. Santosh Rao, ογκολόγος στο University Hospitals Connor Whole Health του Κλίβελαντ. Έως και οι μισοί εμφανίζουν μυϊκές απώλειες λόγω του καρκίνου, ενώ μερικές φορές πράγματα που οι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς κατά τη διάρκεια των εξαντλητικών θεραπειών μπορεί να περιέχουν πολλά σάκχαρα, είπε η κ. Shawhan.
Ενώ όλοι οι άνθρωποι πρέπει να αποφεύγουν τα πολλά πρόσθετα σάκχαρα, οι καρκινοπαθείς με ορισμένες μεταβολικές ασθένειες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, επειδή αυτές οι ασθένειες μπορούν να επηρεάσουν την πρόγνωσή τους.